Mới đây, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ tiếp quản và “sở hữu” Gaza, đồng thời nói rằng người Palestine ở đó nên dời đến Jordan hoặc Ai Cập.
Ngày 10/2, nhà lãnh đạo Mỹ tiếp tục thúc đẩy kế hoạch ở Gaza cho biết người Palestine sẽ không có quyền quay trở lại Gaza theo kế hoạch tiếp quản của Mỹ.
Một trong những lý do quan trọng nhất ẩn sau ý định của Mỹ này là năng lượng, tờ Asia Times nhận định. Cả Israel và Gaza đều có trữ lượng khí đốt tự nhiên ngoài khơi khổng lồ. Việc phát triển các nguồn tài nguyên này có thể giúp tài trợ cho việc tái thiết Gaza.
Nhưng ông Trump cần phải hành động nhanh chóng để tận dụng cơ hội ngàn năm có một này trong bối cảnh một cuộc chạy đua nhằm loại bỏ khí đốt tự nhiên của Nga ra khỏi châu Âu đang diễn ra.
Trong khi chiến sự ở Gaza vẫn tiếp diễn, khu vực đang chứng kiến các diễn biến quan trọng về năng lượng.
Các mỏ khí đốt ngoài khơi lớn của Israel – Leviathan, Tamar và Dalit – đã đi vào hoạt động và/hoặc đang được Chevron (Mỹ) và một số công ty dầu mỏ của Israel khai thác. Ngày 4/2, công ty năng lượng nhà nước SOCAR của Azerbaijan đã mua lại 10% cổ phần tại mỏ khí đốt Tamar.
Các mỏ khí đốt ngoài khơi của Israel và Gaza. Nguồn: Quân đội Israel, Delek Energy.
Ba tháng trước vụ tấn công ngày 7/10/ 2023, Hamas đã đạt được một thỏa thuận do Mỹ làm trung gian, cho phép phát triển một mỏ khí đốt có tiềm năng quan trọng ngoài khơi bờ biển Gaza.
Ba tháng sau ngày 7/10, Israel đã gây tranh cãi khi cấp quyền thăm dò cho Eni (Ý), Dana Energy (Anh) và Ratio Petroleum (Israel) để thăm dò trong phạm vi lãnh hải của Palestine.
Đường ống Qatar-Thổ Nhĩ Kỳ
Đường ống Qatar-Thổ Nhĩ Kỳ được lên kế hoạch vận chuyển khí đốt từ Qatar qua Ả Rập Xê Út, Jordan và Syria đến Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu. Năm 2009, nhà lãnh đạo Syria khi đó là Bashar al-Assad đã bác bỏ dự án này. Nhưng hiện Assad không còn nắm quyền.
Bộ trưởng năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố dự án có thể được khôi phục nếu “Syria đạt được toàn vẹn lãnh thổ và ổn định”. Thêm vào đó, Qatar muốn đa dạng hóa các tuyến xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của nước này.
Đường ống Ba Tư
Iran cũng có kế hoạch xây dựng đường ống dẫn khí đốt đến châu Âu qua Iraq và Syria. Không có thông tin cập nhật nào về dự án Đường ống Ba Tư kể từ 2016. Dưới chính quyền lâm thời Syria và sự cô lập chính trị ngày càng gia tăng của Iran, kế hoạch đó sẽ không sớm diễn ra.
Còn Libya vẫn đang chìm sâu trong khủng hoảng kể từ 2011.
Nhưng mọi thứ đang có vẻ khả quan hơn. Hai tuần trước, một hội nghị dầu mỏ lớn đã được tổ chức tại Tripoli (thủ đô của Libya) với sự tham dự của nhiều người Mỹ và châu Âu. Tuần trước, Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại Libya đã công khai kế hoạch tổ chức một hội nghị tái thiết càng sớm càng tốt.
Với trữ lượng hydrocarbon lớn nhất thế giới, Libya đang hy vọng có thể tái gia nhập cuộc chơi một cách mạnh mẽ.
Tại sao tất cả các quốc gia này, Israel, Qatar, Libya, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, đều cấp tập phát triển nguồn cung khí đốt và công suất đường ống?
Bởi vì châu Âu đang rất muốn thay thế nguồn năng lượng của Nga, và bất kỳ bên nào cung cấp khí đốt sẽ giành được quyền lực kinh tế và địa chính trị lớn.
Mỹ và EU muốn loại Nga ra khỏi chuỗi cung ứng năng lượng của châu Âu. Giải pháp là gì? Tìm tới các nhà cung cấp khí đốt như Israel, Qatar và Libya.
Việc việc di dời người Palestine từ Gaza đến Jordan hoặc Ai Cập có lợi ích gì trong việc bán khí đốt cho châu Âu?
Thứ nhất, nó loại bỏ trở ngại chính trị bởi xung đột Israel-Palestine từ lâu đã là rào cản đối với sự phát triển kinh tế khu vực. Thứ hai, điều này sẽ thúc đẩy nhanh quá trình phát triển khí đốt. Với sự hậu thuẫn của Mỹ, các mỏ khí đốt của Gaza có thể được phát triển nhanh chóng mà không có sự can thiệp từ bên ngoài. Thứ ba, tái thiết Gaza có thể tốn hơn 80 tỷ USD và doanh thu từ khí đốt tự nhiên là nguồn lực lớn cho việc này.
Nếu chiến lược này có hiệu quả, phần thưởng dành cho ông Trump và chính sách đối ngoại của Mỹ là rất lớn, với điều quan trọng nhất là loại bỏ Nga khỏi mạng lưới năng lượng của châu Âu trong một thế hệ.
Theo Asia Times
