Theo số liệu mới công bố từ Bộ Tài chính Mỹ, lượng trái phiếu Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ trong tháng 4 chỉ còn 757 tỷ USD, giảm 8,2 tỷ USD so với tháng 3. Trước đó, trong tháng 3, Trung Quốc đã bán ra 18,9 tỷ USD trái phiếu Mỹ.
Đây là tháng thứ 2 liên tiếp Trung Quốc bán ròng trái phiếu Mỹ và đánh dấu mức thấp nhất trong 16 năm qua, theo dữ liệu tổng hợp bởi Wind.
Việc giảm nắm giữ trái phiếu Mỹ là một phần của xu hướng đã bắt đầu từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra. Từ tháng 3 năm nay, Trung Quốc đã tụt xuống vị trí thứ 3 trong danh sách các quốc gia nắm giữ nhiều trái phiếu Mỹ nhất, sau Nhật Bản và Vương quốc Anh.
Ngày 2/4, ông Trump bất ngờ áp đặt loạt thuế quan đối ứng mạnh tay với cả đồng minh lẫn đối thủ thương mại. Động thái này làm chấn động thị trường toàn cầu, khiến chứng khoán Mỹ lao dốc, đồng thời gây ra làn sóng bán tháo trái phiếu chính phủ và đồng USD.
Cuộc đối đầu giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới nhanh chóng leo thang, với những động thái đáp trả đẩy thuế quan lên hơn 100% trước khi hai bên đạt được một thỏa thuận “ngừng bắn” tạm thời vào tháng 5.
Ngoài tác động đến thương mại, các chuyên gia Trung Quốc cũng ngày càng lo ngại nguy cơ chiến tranh tài chính, trong đó đồng USD có thể bị "vũ khí hóa". Kịch bản này đã từng xảy ra khi Mỹ đóng băng tài sản của Nga ở nước ngoài sau khi mâu thuẫn với Ukraine nổ ra. Do đó, Trung Quốc có thể đối mặt với nguy cơ bị phong tỏa tài sản tài chính nếu quan hệ song phương tiếp tục xấu đi.
Tại một sự kiện diễn ra vào ngày 18/6, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), Pan Gongsheng, đã kêu gọi hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu đa cực, đồng thời thúc đẩy việc quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Dù không nêu đích danh Mỹ, ông Pan cảnh báo nguy cơ xảy ra “chiến tranh tiền tệ” do cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt.
Wang Xin, Cục trưởng Cục Nghiên cứu của PBOC, cũng nhấn mạnh rằng tương lai của đồng USD sẽ phụ thuộc vào sức khỏe kinh tế Mỹ, định hướng chính sách của Washington và sự xuất hiện của các đối thủ thay thế.
“Chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi đáng kể trong niềm tin thị trường đối với đồng USD,” Wang nhận định.
Dù Trung Quốc giảm nắm giữ và tổng giá trị trái phiếu Mỹ cũng giảm trong tháng 4, tổng lượng nắm giữ của các nhà đầu tư nước ngoài vẫn đạt 9.010 tỷ USD, mức cao thứ 2 trong lịch sử, chỉ kém tháng 3 khoảng 36 tỷ USD.
Nguyên nhân chính khiến tổng giá trị nắm giữ giảm là do các nhà đầu tư tư nhân nước ngoài bán ròng 46,8 tỷ USD trái phiếu và tín phiếu Mỹ. Trong khi đó, lượng trái phiếu dài hạn do các tổ chức chính phủ nước ngoài nắm giữ lại tăng nhẹ 1,5 tỷ USD. Nhật Bản và Anh đều tăng lượng đầu tư vào trái phiếu Mỹ trong tháng này.
Đáng chú ý, Anh hiện là quốc gia lớn duy nhất đã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, trong khi Nhật Bản vẫn chưa đạt tiến triển đáng kể trước thời hạn kết thúc 90 ngày “tạm dừng thuế quan” của ông Trump.
Trong khi đó, lượng trái phiếu Mỹ được nắm giữ bởi Bỉ - nơi mà theo một số nhà phân tích có thể bao gồm các tài khoản ký gửi của Trung Quốc, đã tăng 8,9 tỷ USD trong tháng 4, lên tổng cộng 411 tỷ USD.
Xu hướng “thoái lui” của Trung Quốc khỏi tài sản Mỹ được dự báo sẽ còn tiếp diễn trong bối cảnh quan hệ giữa hai siêu cường vẫn căng thẳng và Bắc Kinh ngày càng quyết liệt trong việc đa dạng hóa tài sản dự trữ và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng nhân dân tệ.
Tham khảo SCMP
