Xu hướng lì xì điện tử ngày càng phổ biến
Từng tờ tiền nhỏ trong bao lì xì đỏ thắm trong ngày Tết không chỉ mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, sức khỏe và tài lộc mà còn thể hiện tinh thần gắn kết, sẻ chia trong gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, phong tục này cũng đang thay đổi với nhiều xu hướng mới mẻ, vừa thuận tiện vừa phản ánh sự phát triển của công nghệ, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng một cách cẩn trọng.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã đưa lì xì điện tử trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ.
Các ứng dụng thanh toán trực tuyến như MoMo, ZaloPay, VNPay, hay các ứng dụng của ngân hàng đều cung cấp tính năng lì xì với giao diện bắt mắt, đi kèm lời chúc Tết ý nghĩa.
Việc gửi tiền lì xì qua các nền tảng này giúp tiết kiệm thời gian, công sức và rất tiện lợi trong những trường hợp người thân không thể gặp mặt trực tiếp.
Tuy nhiên, việc lì xì điện tử này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, bị chiếm đoạt tiền trong tài khoản.
Th.S Lê Nam, chuyên gia công nghệ tại Trường ĐH Công nghệ Thông tin (ĐHQG Tp.HCM), nhận định: "Hiện nay, xu hướng công nghệ lên ngôi khiến việc lì xì online trở nên bình thường. Đa số các ngân hàng và công ty tài chính đều cung cấp tính năng này, giúp người dùng dễ dàng trao gửi lời chúc đầu năm. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, người dùng cần cảnh giác với các rủi ro tiềm ẩn".
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, các thủ đoạn lừa đảo liên quan đến lì xì điện tử đang gia tăng trong dịp Tết. Kẻ gian có thể mạo danh người thân, bạn bè hoặc thương hiệu uy tín để gửi tin nhắn, email chứa đường link giả mạo. Khi nạn nhân truy cập và nhập thông tin cá nhân như số tài khoản, mật khẩu, mã OTP, tiền trong tài khoản có thể bị chiếm đoạt.
Ngoài ra, việc lợi dụng nhu cầu đổi tiền mới của người dân để lừa đảo cũng đang phổ biến. Đối tượng thường yêu cầu đặt cọc trước hoặc thanh toán toàn bộ số tiền cần đổi qua mạng. Sau đó, chúng cắt đứt liên lạc hoặc cung cấp tiền giả, tiền không đủ số lượng như đã cam kết.
Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo: "Người dân cần tuyệt đối cảnh giác trước các cuộc gọi, tin nhắn lạ và chỉ sử dụng các ứng dụng lì xì của ngân hàng, công ty tài chính uy tín. Đồng thời, cần kiểm tra kỹ thông tin trước khi tải các phần mềm từ chợ ứng dụng chính thống như App Store hoặc CH Play".
Lì xì vẫn là một nét văn hóa truyền thống
Bên cạnh xu hướng hiện đại, nhiều người vẫn giữ thói quen lì xì truyền thống với những bao lì xì đỏ thắm.
Điều này không chỉ mang lại không khí Tết truyền thống mà còn tạo nên niềm vui và sự háo hức, đặc biệt với trẻ em. Nhiều gia đình còn lựa chọn các tờ tiền mang ý nghĩa biểu trưng như 68 (lục phát), 86 (phát lộc) hoặc các loại tiền lưu niệm để tăng thêm phần ý nghĩa.
Trong xu hướng sống xanh, bao lì xì làm từ chất liệu tái chế hoặc giấy kraft đang ngày càng được ưa chuộng. Việc tự thiết kế bao lì xì không chỉ giảm thiểu rác thải nhựa mà còn mang đến sự độc đáo, cá nhân hóa và gần gũi với môi trường.
Nhìn nhận về sự phát triển của phong tục lì xì, Th.S Nguyễn Thanh Hải, chuyên gia văn hóa ĐH Văn Hóa Tp.HCM chia sẻ: "Lì xì ngày Tết không chỉ đơn thuần là trao tặng tiền mà còn là cách chúng ta giữ gìn và truyền tải các giá trị văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, để phong tục này phát triển bền vững, chúng ta cần thích ứng với xu hướng hiện đại, đồng thời nâng cao ý thức bảo vệ bản thân trước các rủi ro công nghệ".
Theo ông, chìa khóa để duy trì giá trị văn hóa của tục lì xì là sự cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.
Lì xì điện tử có thể là cách để làm mới phong tục này, nhưng cần sử dụng một cách an toàn và có ý nghĩa.
Dù hình thức có thay đổi, lì xì ngày Tết vẫn luôn giữ vai trò quan trọng trong văn hóa người Việt, đó là biểu tượng của sự may mắn, đoàn kết và yêu thương.
Trong thời đại mới, việc thích nghi và kết hợp giữa truyền thống và hiện đại không chỉ làm phong tục này thêm phong phú mà còn thể hiện tinh thần sáng tạo, trách nhiệm của mỗi người trước những thay đổi của xã hội.
Số liệu thống kê từ Công ty CP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS), năm 2024, hệ thống NAPAS xử lý 9,56 tỷ giao dịch, tăng khoảng 30% về số lượng giao dịch và 14,4% về giá trị giao dịch so với năm 2023. Trong số đó, dịch vụ chuyển tiền nhanh NAPAS 247 tăng tương ứng 33,5% về số lượng giao dịch và 14,9% về giá trị giao dịch.
Đồng thời, dịch vụ chuyển nhanh NAPAS 247 bằng mã VietQR tăng trưởng vượt trội, tăng tương ứng 118% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 1/3 tổng số lượng giao dịch của dịch vụ Chuyển nhanh NAPAS 247.
Đối với giao dịch trên ATM, năm 2024 tiếp tục ghi nhận đà sụt giảm liên tiếp. Giao dịch trên ATM được xử lý qua hệ thống NAPAS tiếp tục giảm 19,5% về số lượng và 19,1% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.