“Kế hoạch hòa bình thông qua sức mạnh ở Ukraine ”
“ Kế hoạch hòa bình thông qua sức mạnh ở Ukraine” là tên công trình nghiên cứu mới nhất của nhóm tác giả Mỹ, gồm: Stephen Hadley, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ; Daniel Fried, cựu đại sứ Mỹ tại Ba Lan; và Franklin D. Kramer, cựu quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc. Chi tiết về kế hoạch này được đăng tải trên Foreign Policy .
Nhóm tác giả nhận định: “Ukraine, châu Âu và Mỹ phải tập trung vào bốn ưu tiên: Tăng cường quân sự cho Ukraine, gây thêm áp lực kinh tế lên Nga (nhưng nới lỏng lệnh trừng phạt nếu Nga tuân thủ thỏa thuận ), giải quyết nhu cầu an ninh và kinh tế của Ukraine thông qua tư cách thành viên EU và ngăn chặn Nga bằng cách cấp cho Ukraine tư cách thành viên NATO ”.
Nhóm tác giả không đề cập việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth ngày 12/2 dường như đã loại tư cách thành viên NATO của Ukraine khỏi bàn đàm phán . Không rõ liệu các nhà đàm phán Mỹ đã làm như vậy hay chưa.
“Nếu có, họ nên đưa tư cách thành viên NATO trở lại, vì lịch sử đã chứng minh rằng đó là sự đảm bảo an ninh hiệu quả nhất của khu vực và vì nó cung cấp cho Tổng thống Mỹ Donald Trump đòn bẩy mạnh mẽ”, ông Frederick Kempe, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định ngày 10/3.
Quân nhân Ukraine. Ảnh: ABC News.
4 điểm chính
Ngày 10/3, Kyiv Post đưa tin, mối quan hệ song phương ấm lên giữa Washington và Mátxcơva đã khuyến khích Điện Kremlin đưa ra một loạt yêu cầu không thể thương lượng mà họ hy vọng sẽ đóng vai trò nền tảng cho bất kỳ giải pháp hòa bình nào.
Nhiều nguồn tin trong cộng đồng ngoại giao và tình báo Ukraine có hiểu biết trực tiếp về các yêu cầu của Nga đã xác nhận rằng, các quan chức Mỹ nói rằng, họ sẵn sàng nhượng bộ ít nhất bốn điểm chính trong kế hoạch của Nga.
Một là, chấm dứt hỗ trợ quân sự của phương Tây dành cho Ukraine (Nga nhấn mạnh rằng tất cả các chuyến hàng vũ khí , chia sẻ thông tin tình báo và đào tạo cho các lực lượng của Ukraine phải chấm dứt. Vẫn chưa rõ liệu yêu cầu này chỉ áp dụng cho viện trợ của Mỹ hay mở rộng sang viện trợ của châu Âu.
Hai là, công nhận các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát. Nga đang tìm kiếm sự công nhận quốc tế đối với Crimea, Kherson, Zaporizhzhia, “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” và “Cộng hòa Nhân dân Luhansk” là lãnh thổ của Nga. Năm 2022, ngay trước khi phát động chiến dịch quân sự đặc biệt, Nga đã chính thức đưa các khu vực này vào Hiến pháp của mình.
Ba là, khôi phục vị thế của văn hóa, ngôn ngữ và nhà thờ Nga. Mátxcơva muốn khôi phục vị thế nổi bật của văn hóa Nga tại Ukraine bằng cách đưa tiếng Nga, phương tiện truyền thông Nga và Nhà thờ Chính thống giáo Nga trở lại cuộc sống thường ngày - những bước đi sẽ đảo ngược hiệu quả các chính sách sau năm 2014 của Ukraine nhằm giảm ảnh hưởng của Nga.
Bốn là, quay trở lại các điều khoản của Thỏa thuận Istanbul. Điện Kremlin đang thúc đẩy “quay trở lại các điều khoản của thỏa thuận Istanbul về mọi vấn đề”. Thỏa thuận Istanbul là một tập hợp các đề xuất hòa bình dự thảo được đàm phán giữa Ukraine và Nga vào tháng 3/2022, bao gồm các cuộc thảo luận về tính trung lập của Ukraine, các đảm bảo an ninh và các hạn chế đối với quân đội của nước này để đổi lấy việc rút quân của Nga.
Các nhân viên cứu hộ dập tắt đám cháy tại một trạm biến áp điện ở vùng Dnipropetrovsk tại Ukraine sau vụ ném bom của Nga vào tháng 9/2024. Ảnh: AP.
Thỏa thuận Istanbul
Đây là một loạt đề xuất hòa bình được đàm phán giữa Ukraine và Nga vào cuối tháng 3/2022, nhằm chấm dứt xung đột giữa hai nước. Các điều khoản chính của thỏa thuận bao gồm:
- Trung lập vĩnh viễn của Ukraine: Ukraine đồng ý duy trì tình trạng trung lập vĩnh viễn, không tham gia bất kỳ khối quân sự nào, để đổi lấy sự đảm bảo an ninh từ các quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc.
-Từ bỏ tham vọng gia nhập NATO: Ukraine cam kết từ bỏ mục tiêu gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đáp ứng yêu cầu của Nga về việc giữ Ukraine ngoài liên minh quân sự này.
-Hạn chế đối với quân đội Ukraine: Thỏa thuận đề xuất các hạn chế đối với lực lượng vũ trang của Ukraine, nhằm giảm thiểu khả năng đe dọa đối với Nga và đảm bảo an ninh khu vực.
-Rút quân Nga: Đổi lại các cam kết trên, Nga sẽ rút quân khỏi lãnh thổ Ukraine, khôi phục hòa bình và ổn định trong khu vực.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã không đạt được kết quả cuối cùng, và xung đột tiếp tục leo thang sau đó.
