Hố bom quê tôi

Ảnh minh hoạ

Cha nói những năm chống Mỹ, vùng đất này là nơi kháng chiến ác liệt, bom liên miên, đất trời nổ tung, làng mạc tan hoang.

Bom rơi xuống, để lại những dấu tích không thể xóa nhòa. Người ta gọi đơn giản: hố bom. Cái tên trần trụi như chính nguồn gốc của nó, không màu mè, không hoa mỹ.

Hồi nhỏ mỗi chiều tắm sông chán chê, tôi vẫn không dám bơi vào hố bom. Nó sâu, sâu lắm. Mẹ vẫn thường bơi xuồng ra hái bông súng dưới đó, những cọng bông súng dài ngoằng, trắng nõn.

Tôi nhớ hoài dáng mẹ cúi xuống vớt từng đóa hoa, nước hố bom lặng lờ như tấm gương phản chiếu những ngày đã mất.

Mỗi năm đến dịp lễ, truyền hình lại chiếu những bộ phim, những vở cải lương về chiến tranh, về những ngày kháng chiến dữ dội. Khi đó những cái hố bom quanh nhà dường như sống dậy, được dịp kể chuyện xưa, được nhắc về những tháng ngày bom đạn xé lòng.

Người ta đi qua nỗi đau, khi nhắc lại không còn ồn ào nhưng vẫn khắc sâu. Như cách những trái bom rơi xuống, cày xới vào lòng đất, để lại những vết thương không bao giờ lành.

Cha kể nhà bác Bảy Mèo, cả nhà mười một người chết trong một trận bom. Chỉ còn một mình bác sống sót, khi đó bác còn nhỏ xíu. Bà nội nhận bác làm con nuôi.

Ở vùng đất này, đau thương vì chiến tranh không hiếm. Người ta mất nhà, mất cha, mất mẹ, mất cả quê hương. Nhưng cũng chính nơi đây, người ta cưu mang nhau qua những ngày bom đạn.

Ngày trước ở cái kênh trước nhà tôi, khi vét kênh khai thông dòng nước, người ta còn thấy những mảnh bom vỡ, có cả trái còn nguyên vẹn.

Hồi đó cả xóm kéo nhau ra coi. Không phải vì tò mò mà vì ai cũng muốn tận mắt nhìn thấy chứng nhân của lịch sử. Muốn thấy hình hài thứ đã giết bao nhiêu người, thứ đã tạo nên những hố bom rải rác khắp ruộng đồng.

Cha mẹ tôi cũng lấp một cái hố bom gần nhà. Đất vét từ kênh lên, từng chút, từng chút một, san bằng hố sâu. Rồi mảnh đất đó thành sân chơi của lũ con nít.

Chiều nào cũng rộn ràng tiếng cười, tiếng chạy nhảy nô đùa. Dưới chân chúng tôi là vết tích của chiến tranh, giờ được lấp lại bằng tấc đất quê hương, bằng nhịp sống mới, bằng tiếng cười tuổi thơ.

Còn những hố bom sau vườn thì vẫn đầy ắp nước. Mẹ tôi hay ra đó giặt áo, chùi xoong nồi. Ở hố bom ấy mọc lên rất nhiều bông súng trắng, loài hoa vươn lên từ bùn đất, từ những gì đau thương nhất, để nở rộ một màu thanh khiết. Như thể chiến tranh chưa từng chạm đến nơi này.

Nhiều năm sau tôi lớn lên, đi khắp bốn bề, rất ít khi nghe lại tiếng hát từ chiếc radio của mẹ ngày nào.

Nhưng thanh âm trong trẻo ấy vẫn vẹn nguyên, vẫn mường tượng ra khung cảnh chiến tranh theo từng câu hát, vẫn thấy hình ảnh mẹ gội đầu bên cạnh hố bom. Dù giờ không ai còn tắm táp và giặt giũ ở đây nhưng những hố bom sau nhà vẫn đầy ắp dòng nước mát.

Hố bom quê tôi trong những ngày 30-4 rộn ràng cờ hoa, vẫn lặng lẽ ở đó. Sau nhiều năm đau thương đã hóa thành một phần của quê hương, là chứng nhân lịch sử. Như là cuộc sống, như là nỗi nhớ, để nhắc nhớ thế hệ mai sau biết