Tờ Fortune cho hay tổng vốn hóa thị trường của Tesla sẽ chỉ vào khoảng 84 tỷ USD nếu không có Elon Musk, tức là chỉ tính trên báo cáo doanh thu- lợi nhuận bán xe điện ròng của hãng này. Thế nhưng tính đến phiên 3/3/2025, tổng vốn hóa của Tesla đang ở mức 955 tỷ USD, tức đắt gấp 227 lần lợi nhuận cơ bản năm 2024 của hãng xe điện này.
Giờ đây, nhà đầu tư đang nhận ra Tesla không thực sự đáng giá như những gì Elon Musk quảng cáo, và canh bạc đặt cược vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 chưa đem lại lợi ích gì cho kinh doanh khiến tổng vốn hóa hạ xuống 823 tỷ USD chỉ trong 1 tuần.
84 tỷ USD
Trong những tuần Tổng thống Mỹ Donald Trump đắc cử ngày 5/11/2025, giá cổ phiếu Tesla đã có đợt tăng bùng nổ nhất lịch sử với mức tăng hơn 50% và gần nửa nghìn tỷ USD tổng mức vốn hóa trong hơn 1 tháng.
Sự gia tăng này đã đảo ngược 4 năm hoạt động kém hiệu quả khi nhà đầu tư chán nản do thị trường xe điện khó khăn, thế rồi những lời hứa liên tiếp của CEO Elon Musk về những chiếc xe lái tự động cùng xe điện giá rẻ vẫn chẳng thấy đau.
Đến tháng 10/2025, Elon Musk giới thiệu Tesla Cybercab được mong đợi từ lâu với cam kết sản xuất vào giữa năm 2025. Đi kèm sau đó là canh bạc vào cuộc bầu cử Tổng thống cùng vị trí lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) khiến cổ phiếu tăng tốc.
Mọi người bắt đầu nói trở lại về niềm tin vào Elon Musk và tầm nhìn hoành tráng của ông đối với Tesla.
Thế nhưng trong 10 tuần qua, liên tiếp những tranh cãi mà Elon Musk gây ra trong chính phủ Mỹ cũng như trên thế giới, cùng tình hình kinh doanh bết bát khiến cổ phiếu Tesla giảm giá mạnh, đưa chúng lại vị trí ban đầu năm 2021.
Nói một cách đơn giản, những lời hứa không thành của Elon Musk đang thúc đẩy các nhà đầu tư xem xét lại những gì họ đã bỏ qua từ lâu, đó là giá trị nền tảng của Tesla với tư cách là một nhà sản xuất ô tô siêu thâm dụng vốn.
Thậm chí, các nhà đầu tư còn cân nhắc xem những lời hứa mơ hồ của Musk về những điều sắp tới có biện minh được cho tổng vốn hóa thị trường siêu khổng lồ của công ty hay không.
Vậy Tesla sẽ có giá trị như thế nào nếu loại bỏ Elon Musk cùng những lời hứa của vị tỷ phú này.
Tờ Fortune đã tính toán dựa trên các sản phẩm và dịch vụ mà Tesla hiện đang sản xuất và bán chứ không đưa vào những lời cam kết kích thích nhà đầu tư của Elon Musk.
Cụ thể, Fortune đã loại bỏ khoản ghi nhận 589 triệu USD mua bán Bitcoin trên sổ sách của Tesla cũng như khoản lợi ích thuế gần 6 tỷ USD trong quý IV/2023.
Ngoài ra, khoản thu nhập sau thuế ước tính từ việc bán tín dụng theo quy định cho các nhà sản xuất cạnh tranh cũng bị Fortune loại bỏ khi chính Elon Musk thừa nhận mảng kinh doanh này sẽ dần biến mất do hàng loạt công ty cũng bắt đầu sản xuất xe điện.
Trên cơ sở này, Tesla chỉ có thu nhập cơ bản 4,2 tỷ USD năm 2024.
Tiếp đó, Fortune cần xác nhận tỷ lệ giá cổ phiếu trên thu nhập (P/E) phù hợp.
Nhóm 10 hãng sản xuất ô tô lớn nhất thế giới ngoài Trung Quốc, bao gồm Ford, GM, Mercedes, BMW, Toyota, Hyundai...có tỷ lệ P/E trung bình là 6,9.
Tuy nhiên, một phần lớn doanh số của Tesla đến từ Trung Quốc, thị trường xe điện tăng trưởng nhanh nhất thế giới cho đến nay và các hãng xe điện tại đây có bội số P/E cao hơn bất kỳ nơi nào khác, thường là 20 hoặc cao hơn.
Bởi vậy Fortune lấy tỷ lệ P/E cho Tesla là 20, gấp 3 lần mức chuẩn đối với các nhà sản xuất ô tô bên ngoài Trung Quốc.
Nếu nhân 4,2 tỷ USD với 20 thì tổng vốn hóa thị trường của Tesla sẽ chỉ là 84 tỷ USD.
Rõ ràng Tesla đang tăng trưởng nhờ sự ca ngợi và niềm tin của nhà đầu tư hơn là các báo cáo kinh doanh thực tế. Lợi nhuận của hãng xe điện này đang thu hẹp dần trước sức ép từ các công ty Trung Quốc và sự mất niềm tin của người tiêu dùng Mỹ.
Phố Wall từng kỳ vọng rằng Elon Musk sẽ ghi điểm dựa trên đội ngũ Robot Taxi và doanh số bán phần mềm tự lái (FSV) cho những người sở hữu Tesla hiện tại để họ có thể vận hành xe của mình như Uber và Lyft do khách hàng sở hữu khi họ không lái xe.
Sự kỳ vọng này tương đương với 873 tỷ USD (955 tỷ trừ đi 82 tỷ USD) tổng vốn hóa thị trường, và nếu sự kỳ vọng này biến mất thì Tesla nhiều khả năng sẽ lộ nguyên hình là một hãng xe điện đang gặp nhiều khó khăn.
Rủi ro
Do Tesla là một cổ phiếu có độ rủi ro cao khi nhà đầu tư bỏ tiền chỉ vì niềm tin chứ không phải kết quả kinh doanh nên về lý thuyết, các nhà đầu tư sẽ cần ít nhất 10% lợi nhuận hàng năm để bù đắp.
Do Tesla không trả cổ tức nên để đạt được con số đó, giá cổ phiếu của công ty sẽ phải tăng gấp đôi trong 7 năm, từ 282 USD hiện nay lên khoảng 564 USD.
Giả sử số lượng cổ phiếu Tesla không biến động thì với kịch bản trên, tổng vốn hóa thị trường hãng xe điện này sẽ tăng gấp đôi, đạt 1,91 nghìn tỷ USD vào đầu năm 2032.
Thế nhưng theo Fortune, Tesla chỉ như một quả tên lửa xì hơi khi tốc độ tăng trưởng của hãng không thể đạt mức như cũ trước thách thức từ xe điện Trung Quốc và tình hình thị trường nói chung hiện nay.
Năm 2024, tổng doanh thu cơ bản từ sản xuất ô tô của hãng chỉ tăng 200 triệu USD, tương đương mức tăng 0,2% so với cùng kỳ năm 2023 và nếu tính lạm phát thì con số này là giảm hơn 2 điểm phần trăm.
Tháng 1/2025, doanh thu của Tesla đã giảm 50% ở Châu Âu và 11% ở Trung Quốc so với cùng kỳ năm trước.
Tờ Fortune nhận định việc Elon Musk bán "giấc mơ" thôi là chưa đủ khi cần có cả vốn đầu tư. Thế nhưng để làm được điều đó thì Tesla phải tạo ra đủ lợi nhuận tiềm năng để tài trợ hoặc thu hút các nhà đầu tư, bằng không Elon Musk sẽ phải bán cổ phiếu hoặc vay nợ ngân hàng.
Tồi tệ hơn, khi số lượng cổ phiếu tăng lên thì Tesla cũng phải gia tăng thu nhập để bù đắp cho các nhà đầu tư rót vốn vào cổ phiếu rủi ro này, dẫn đến yêu cầu mức tăng trưởng cao hơn.
Theo Fortune, điều này chỉ là ảo tưởng bởi dù Elon Musk có đổ hàng chục tỷ USD chế tạo Robot Taxi hay xây dựng trí thông minh nhân tạo (AI) cho FSV thì ông sẽ phải đối mặt với rất nhiều đối thủ cạnh tranh từ các công ty phát triển tương tự.
Sự cạnh tranh đó sẽ làm giảm biên lợi nhuận và làm chậm đà tăng trưởng của Tesla, khiến nhà đầu tư mất niềm tin.
Gần đây, Elon Musk tuyên bố Tesla có thể tăng thu nhập gấp 10 lần trong 5 năm tới nhưng không nói rõ kế hoạch cụ thể và có vẻ nhà đầu tư đang dần mất niềm tin vào lời cam kết này.
*Nguồn: Fortune
