Trung Quốc chuẩn bị ‘vũ khí pháp lý’ cho chiến tranh thương mại

Ngày 27/12, Trung Quốc thông qua một đạo luật sửa đổi nhằm tăng cường khả năng hành động trong chiến tranh thương mại, kiểm soát xuất khẩu hàng loạt mặt hàng, bao gồm khoáng sản chiến lược.

Cảng hàng hoá ở Bắc Hải thuộc khu tự trị Quảng Tây, Trung Quốc. (Ảnh: Reuters)

Theo bản tin của Tân Hoa Xã , Luật Ngoại thương sửa đổi đã được cơ quan lập pháp cao nhất của Trung Quốc phê chuẩn và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3/2026.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang cải tổ khuôn khổ pháp lý liên quan đến thương mại, một phần nhằm thể hiện rằng nền kinh tế Trung Quốc xứng đáng với vị trí lớn hơn trong khối thương mại xuyên Thái Bình Dương, đồng thời giảm phụ thuộc vào Mỹ.

Luật Ngoại thương được ban hành năm 1994 và đã được sửa đổi 3 lần từ khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001, gần đây nhất là vào năm 2022.

Đạo luật này cho phép các nhà hoạch định chính sách đáp trả đối tác thương mại nào tìm cách hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc, cũng như áp dụng các cơ chế mở cửa những lĩnh vực trước đây bị hạn chế cho doanh nghiệp nước ngoài.

Luật sửa đổi lần này còn bổ sung quy định, rằng hoạt động ngoại thương phải “phục vụ phát triển kinh tế - xã hội quốc gia”, góp phần xây dựng Trung Quốc trở thành “cường quốc thương mại”.

Theo bản tin của Tân Hoa Xã , luật sửa đổi còn “mở rộng và hoàn thiện” bộ công cụ pháp lý để ứng phó với những thách thức từ bên ngoài.

Trọng tâm là các lĩnh vực như thương mại số, thương mại xanh và các quy định về sở hữu trí tuệ - những cải thiện then chốt mà Trung Quốc cần thực hiện để đáp ứng các tiêu chuẩn của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Điều này khác với đợt cải tổ năm 2020, vốn tập trung vào các công cụ phòng vệ thương mại sau 4 năm chiến tranh thuế quan với chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiệm kỳ đầu.

Theo các chuyên gia, luật sửa đổi cũng làm rõ hơn ngôn từ về quyền hạn của Trung Quốc, nhằm chuẩn bị cho khả năng đối mặt với các vụ kiện từ doanh nghiệp tư nhân - lực lượng ngày càng có tiếng nói hơn tại Trung Quốc.

“Một số bộ, ngành đã trở nên thận trọng hơn trước những chỉ trích từ khu vực tư nhân”, một nhà ngoại giao phương Tây có nhiều thập niên làm việc với Trung Quốc cho biết.

Các doanh nghiệp xuất khẩu tư nhân của Trung Quốc thu hút chú ý khắp thế giới vào tháng 11, sau khi Chính phủ Pháp đình chỉ sàn thương mại điện tử Trung Quốc Shein, giữa làn sóng phản đối liên quan đến việc các búp bê tình dục mang hình dáng trẻ em được bán trên sàn trực tuyến này vào thị trường Pháp.

Các chuyên gia cũng cho rằng trong thời gian tới, Chính phủ Trung Quốc có thể ngày càng rơi vào thế đối đầu với khu vực doanh nghiệp tư nhân khi thực thi những lệnh cấm trên diện rộng, chẳng hạn như lệnh cấm nhập toàn bộ thủy sản Nhật Bản, trong bối cảnh hai nền kinh tế lớn hàng đầu châu Á tiếp tục căng thẳng liên quan đến vấn đề Đài Loan.