Tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, gần 100 bệnh nhi mắc sởi đang được điều trị do biến chứng hoặc nguy cơ diễn tiến nặng. Mới đây, nơi đây ghi nhận trường hợp một bé 44 tháng tuổi (Hà Nội) tử vong vì sởi biến chứng. Đáng chú ý, trẻ chưa từng được tiêm vắc-xin phòng bệnh.
Từ đầu năm 2024 đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận khoảng 1.600 ca mắc sởi. Theo TS.BS Đỗ Thiện Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, phần lớn bệnh nhi trong đợt dịch này là trẻ dưới 3 tuổi chưa tiêm phòng hoặc tiêm chưa đầy đủ.
"Dịch sởi năm 2014 từng gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng nhiều phụ huynh dường như đã quên, dẫn đến tình trạng trẻ không được tiêm chủng đầy đủ, tạo điều kiện cho dịch bùng phát và gây ra những trường hợp đáng tiếc", ông Hải chia sẻ.
Ngành y tế đã triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi sớm cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi.
Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận 42.488 trường hợp nghi mắc sởi tại 63 tỉnh, thành phố. Trong đó, 4.027 ca được xác định dương tính, và 6 trẻ đã tử vong liên quan đến bệnh này. Các ca tử vong xảy ra tại TP.HCM (2 ca), Đồng Nai (1 ca), Bình Dương (1 ca), Bình Phước (1 ca) và Hà Nội (1 ca).
Điều đáng lo ngại, hơn 95% số ca biến chứng nặng là trẻ chưa tiêm vắc-xin hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng. Nhóm mắc bệnh chủ yếu nằm trong độ tuổi từ 9 tháng đến dưới 15 tuổi (chiếm 72,7%). Đáng chú ý, có khoảng 20% ca mắc là trẻ dưới 9 tháng tuổi, nhóm chưa đủ tuổi tiêm vắc-xin theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Trước tình hình dịch lây lan nhanh, ngành y tế đã triển khai chiến dịch tiêm vắc-xin sởi sớm cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi. Đây được coi là biện pháp kịp thời để bảo vệ nhóm nguy cơ cao, thu hẹp khoảng trống miễn dịch, và giảm nguồn lây nhiễm. Tuy nhiên, nhiều nhiều bậc phụ huynh vẫn chưa biết đến chương trình tiêm sởi sớm.
Theo TS.BS Đỗ Thiện Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, mỗi giai đoạn dịch bệnh có những đặc điểm khác nhau, do đó, biện pháp phòng chống cũng cần linh hoạt thay đổi để phù hợp với thực tế. Việc triển khai tiêm vắc-xin sởi cho trẻ từ 6-9 tháng tuổi trong bối cảnh hiện tại là một giải pháp cần thiết, đảm bảo an toàn và giúp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.
TS. Hải cho biết, mũi vaccine sởi tiêm sớm ở độ tuổi này vẫn tạo được miễn dịch, nhưng hiệu quả không kéo dài. Tuy nhiên, đây là mũi tiêm mang tính chất "chống dịch", giúp bảo vệ nhóm trẻ nhỏ trong thời điểm nguy cơ bùng phát cao.
Sau đó, trẻ vẫn cần được tiêm đầy đủ các mũi sởi theo lịch trình của Chương trình Tiêm chủng mở rộng để đảm bảo miễn dịch bền vững.
Đáng chú ý, trẻ bị phơi nhiễm sởi trong vòng 72 giờ vẫn có thể tiêm vắc-xin để giảm nguy cơ bệnh diễn tiến nặng. Theo TS. Hải, kháng thể từ vắc-xin có thể đạt hiệu quả 60-70% sau khoảng hai tuần tiêm.
Bên cạnh tiêm phòng, vị chuyên gia cũng khuyến cáo phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân khi chăm sóc trẻ mắc sởi tại nhà. Trẻ dưới 1-2 tuổi, đặc biệt những bé có bệnh nền, luôn có nguy cơ diễn biến nặng và cần theo dõi sát sao.
Các dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm bao gồm: sốt cao liên tục, bỏ ăn, mệt mỏi, li bì, khó thở… Nếu trẻ xuất hiện những triệu chứng này, cha mẹ cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Ngoài ra, khi phát hiện trẻ mắc sởi, phụ huynh cần cho con nghỉ học để hạn chế lây lan trong cộng đồng. Đồng thời, gia đình cần thông báo cho nhà trường để có biện pháp xử lý, tránh nguy cơ dịch bùng phát trong lớp học.
