Luật Đất đai 2024 đã quy định thêm nhiều điểm mới giúp người dân có thể xin lên đất thổ cư dễ dàng trong năm 2025. Theo đó, có 2 điểm mới này người dân cần biết để thực hiện xin lên thổ cư (chuyển đổi mục đích sử dụng đất).
Thứ nhất, chỉ cần đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt
Theo khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, trong cùng thửa đất hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt.
Điều đó có nghĩa là nếu có thửa đất nông nghiệp nằm trong khu dân cư hoặc thửa đất có cả đất thổ cư và đất nông nghiệp thì muốn lên thổ cư thì chỉ cần phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt.
Trong khi đó, tại Điều 52 Luật Đất đai 2013, điều kiện căn cứ để chuyển mục đích sử dụng đất là: Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt. Đồng thời, nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.
Như vậy, từ 1/8/2024, căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp (trong đó có đất ruộng) lên đất ở chỉ cần phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thay vì phải phù hợp với kế hoạch sử dụng đất cấp huyện hằng năm như trước đây.
Mà quy hoạch sử dụng đất cấp huyện được hiểu là việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và khoanh vùng đất đai cho các mục đích sử dụng đất trên địa bàn huyện trong vòng 10 năm (tầm nhìn 20 năm). Còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được ban hành hằng năm.
Việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở theo Luật Đất đai 2024 đã mở rộng hơn so với trước đây nên khả năng được chuyển mục đích sử dụng đất cũng dễ hơn phần nào. Đây là tin vui với những hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đồng thời mảnh đất vừa có diện tích đất ở, vừa có diện tích đất nông nghiệp.
Thứ hai, không cần đáp ứng thời điểm sử dụng đất như trước đây
Một trong những điểm đặc biệt mà Luật Đất đai 2024 quy định về việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư/trong cùng thửa đất sang đất ở là chỉ cần phù hợp quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt thay vì phải ở trong cùng một thửa đất đã có nhà ở và đáp ứng thêm điều kiện về thời điểm sử dụng đất như trước đây theo Điều 103 Luật Đất đai 2013.
Dẫu vậy, người dân chỉ được chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích khác sau khi có Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Tức là, điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sẽ nghiêm ngặt hơn để hạn chế chuyển đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp.
Luật Đất đai 2024 đã mở rộng quy định để người dân dễ xin chuyển mục đích sử dụng năm 2025. Tuy nhiên, chi phí xin lên thổ cư sẽ cao hơn trước đây. Khi áp dụng Bảng giá đất mới tiệm cận hơn so với với giá thị trường chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới khoản tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp.
