Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Tokyo, ngày 28/10. (Ảnh: AP)
Lựa chọn này đi ngược lại thông lệ ngoại giao vốn ưu tiên giới thiệu sản vật địa phương. Năm 2019, Thủ tướng Shinzo Abe thời điểm đó mời Tổng thống Trump đến một nhà hàng hibachi phục vụ bít tết bò Wagyu. Năm 2022, Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Fumio Kishida khi đó dùng bữa với cá hồi, gà, trái cây và rau củ đến từ nhiều vùng của Nhật Bản.
Đối với người Nhật, gạo không chỉ là lương thực chủ đạo mà còn là biểu tượng của bản sắc dân tộc. Gần đây, gạo trở thành một vấn đề chính trị lớn trong nước khi giá cả tăng cao.
Văn phòng Thủ tướng Takaichi dường như đã đưa ra quyết định đầy cân nhắc, nhằm thể hiện thiện chí với Mỹ trong cuộc gặp đầu tiên với ông Trump.
Lựa chọn này cũng được xem là tín hiệu khẳng định cam kết của Thủ tướng Nhật đối với thỏa thuận thương mại mà Tokyo ký với Washington hồi tháng 7, trong đó có điều khoản tăng lượng gạo nhập khẩu từ Mỹ.
Mỹ đã chú ý đến thông điệp đó. Đại sứ Mỹ tại Nhật George Glass khẳng định việc sử dụng gạo Mỹ trong bữa tiệc cho thấy quan hệ đối tác Nhật – Mỹ đã “thấm sâu vào mọi lĩnh vực”.
Việc Nhật Bản hạn chế nhập khẩu gạo từng là điểm nghẽn trong đàm phán thương mại song phương, nhưng cuối cùng Nhật đã đồng ý tăng lượng gạo nhập từ Mỹ thêm 75%. Trong bối cảnh nguồn cung gạo nội địa giảm, nhập khẩu trở thành giải pháp kinh tế hợp lý.
Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, Mỹ là nước xuất khẩu gạo nhiều nhất vào Nhật, chiếm khoảng 5% lượng tiêu thụ gạo của Nhật năm 2024.
Trên mạng xã hội Nhật, một số người bày tỏ tiếc nuối khi gạo nội địa bị thay thế.
“Tại sao không phải gạo Nhật? Thật đáng buồn”, một người viết.
“Xin lỗi, nhưng tôi không thể thỏa hiệp về gạo. Gạo là linh hồn của người Nhật”, một người khác bình luận.
Theo bức ảnh thực đơn được Đại sứ Glass đăng trên mạng xã hội, bữa trưa ngày 28/10 còn có món cà tím đến từ tỉnh Nara - quê hương của bà Takaichi.
Ông Takashi Kobayashi, một nhà bán lẻ gạo ở Tokyo, cho rằng việc dùng gạo Mỹ không phải là vấn đề lớn về ẩm thực, vì trong các món ăn có gia vị đậm, sự khác biệt giữa gạo Nhật cao cấp và gạo nhập khẩu sẽ khó nhận ra.
Ông Kobayashi cũng hoài nghi rằng ông Trump có đủ khẩu vị tinh tế để đánh giá đúng giá trị của gạo Nhật.
“Không phải là ý tồi khi bà ấy cho thấy mình đang nỗ lực hợp tác với Mỹ. Chúng ta không nên làm ông Trump phật ý”, ông Kobayashi nói về nữ thủ tướng.
