Vũ Đức Anh cung cấp dịch vụ lạ, trong đó có rất nhiều cuộc gọi lúc 3h và kéo dài tới sáng - Ảnh: NVCC
23h đêm một ngày cuối tháng 9, trên đường Kinh Dương Vương (phường An Lạc, TP.HCM), trời mưa tầm tã. "Ting". Tiếng thông báo bất chợt phát ra từ điện thoại, Những bạn trẻ Gen Z cháy túi ngay đầu tháng chia sẻ kinh nghiệm quản lý chi tiêuGen Z đốt calo bằng… karaoke: Trào lưu mới hay chỉ là ảo tưởng?Giáo dục kỷ nguyên số: Đối thoại để hiểu Gen Z
Vũ Đức Anh (28 tuổi, hiện sống và làm việc tại Hà Nội), nhà sáng lập Công ty TNHH MTV Cần một người bạn (Need A Friend), cho biết đang ăn nên làm ra với dịch vụ "cho mượn đôi tai và nghe tâm sự của người lạ". Đây là dịch vụ ra đời từ chính nhu cầu có thật của nhiều người trẻ hiện nay, mong muốn được giãi bày tâm sự, trút hết nỗi lòng, khó khăn, uất ức cùng ai đó.
Theo Đức Anh, hiện Need A Friend đang cung cấp 3 gói dịch vụ. Gói dịch vụ cơ bản có giá 300.000 đồng/mỗi giờ. Ở gói này, khách hàng cứ kể còn Đức Anh chỉ được lắng nghe, thông qua nhiều hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp.
Gói chuyên nghiệp thì có nhiều dịch vụ cao cấp hơn ngoài việc lắng nghe, bởi nhiều khách hàng cần và muốn cảm nhận được sự đồng cảm, chia sẻ, hỗ trợ, bảo vệ hay thậm chí là "chỉ đường". Giá cho mỗi giờ của dịch vụ chuyên nghiệp là 500.000 đồng. Giá gói dịch vụ có thể giảm nếu khách hàng đặt theo gói nhiều tiếng hoặc theo tháng, theo năm.
Khung giờ khách hàng sử dụng dịch vụ của Need A Friend dàn trải từ sau 17h đến 4h sáng hôm sau, khách đa dạng nhưng bạn trẻ khá nhiều. Hiện tại, lượng khách và doanh thu của Need A Friend trong quý 2-2025 đã tăng gấp 3 lần so với đầu năm, khoảng 20 - 30 triệu đồng/tháng.
23h đêm trên đường Kinh Dương Vương, ông Năm vui mừng khi có đơn hàng mới - Ảnh: CÔNG TRIỆU
Gen Z kiếm tiền trong bóng đêm
Thanh Khoa (29 tuổi, ngụ phường An Phú Đông, TP.HCM) nói vui cũng đang sống theo lối "ngủ ngày cày đêm". Đúng một phần vì Khoa đang tập trung vào làm theo dạng MMO (kiếm tiền trực tuyến), từ kinh doanh online, tiếp thị liên kết. Công việc chủ yếu diễn ra qua điện thoại, máy tính, trên các sàn thương mại điện tử như Amazon, TikTokshop, đa số chỉ liên quan tới khách hàng quốc tế, châu Âu và Mỹ.
Một mảng nữa theo dạng MMO mà Khoa đang tập trung là dropshipping - bán hàng mà không cần nhập hàng, sản phẩm sẽ được chuyển trực tiếp từ nhà cung cấp đến khách hàng. Ngoài việc đã có cửa hàng trên các sàn, Khoa phải liên kết với các xưởng, đặt hàng (chủ yếu là quần áo) xưởng sản xuất. Mỗi khi có đơn, thông tin đơn hàng được chuyển thẳng đến xưởng. Xưởng có nhiệm vụ lên đơn, kết nối cùng đơn vị vận chuyển để giao hàng đến khách.
Ngoài phí sàn, chi phí sản xuất, muốn có đơn thì Khoa cũng phải bung tiền để quảng cáo. Nặng nhất vẫn là 1.001 loại phí ở các sàn thương mại quốc tế, từ phí tài khoản, phí giới thiệu, phí vận chuyển hay phí hoàn thiện đơn hàng. Cũng vì đó mà mọi lợi nhuận phụ thuộc hết vào khoản chênh lệch mệnh giá tiền (đồng USD, euro...).
Với Ngọc Khải (20 tuổi, sinh viên ngành thiết kế tại TP.HCM), đêm xuống cũng là lúc "cày" kiếm tiền với việc thiết kế bán thời gian (freelancer). Lý do cũng rõ ràng vì mới là sinh viên năm hai, bắt đầu nhập môn chuyên ngành nên thời gian trong ngày Khải phải ưu tiên cho việc học. Nhưng phần lớn lý do đến từ việc các khách hàng của Khải toàn ở châu Âu. Nhiều lần Khải đã phải ra tiệm Internet để làm việc xuyên đêm. "Giờ đêm của mình là ban ngày của khách, mà khách online giờ nào thì mình phải chiều khách giờ đó", Khải cười.
Vì đã theo nghề thiết kế (từ thiết kế đồ họa, thời trang, nội thất...) từ rất sớm nên Khải đã có rất nhiều khách quen là các công ty dịch vụ ở nước ngoài. Trước đây khi chưa có công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), đơn đặt hàng chờ Khải xếp dài. Tuy nhiên khi AI ra đời, đơn hàng đã ít lại.
Dù thế, Khải nói vẫn tự tin vì đã tìm được lối đi riêng và thấy bình thường khi gen Z cày đêm đã thành một xu hướng. Thế hệ Khải tận dụng các nền tảng AI để phác thảo ý tưởng, gợi ý màu sắc, bố cục nhanh hơn, từ đó có thời gian tập trung vào phần ý tưởng, tinh chỉnh lẫn định hướng thẩm mỹ. Khải cũng như nhiều bạn trẻ gen Z và cho hay đang sống tốt với công việc của mình... về đêm.
Chọn làm đêm vì đỡ áp lực
Tài xế xe công nghệ Trần Nhật Minh (29 tuổi, trọ ở phường Thủ Đức, TP.HCM) cũng chọn mở app vào lúc 21h, có đêm còn muộn hơn. Chạy xe giữa đêm có phần nguy hiểm, phần vì đường tối nhá nhem, phần vì ngày có càng nhiều những vụ cướp nhắm đến cánh tài xế xe công nghệ. Nhưng Minh chấp nhận, bởi đêm mới là ca chính.
Theo Minh, khi về đêm, các đơn hàng ăn uống sẽ nổ liên tục. Cao điểm là từ 22h đến 1h sáng hôm sau, dù giá cước chỉ từ 10.000 - 30.000 đồng nhưng "siêng nhặt chặt bị". Đơn hàng nặng, cồng kềnh như máy móc, bàn ghế cũng thường được khách đặt vào dịp đêm khuya, chấp nhận mức phí cao hơn, hay bo thêm do ban ngày khó shipper nào dám nhận vì sợ bị phạt. Ban đêm trời mát mẻ, đường thông thoáng nên chạy xe cũng đỡ áp lực.
Nhiều dịch vụ "nở hoa" về đêm
Bên cạnh những dịch vụ khá kén khách như tâm sự, chat tư vấn về đêm, nhiều người cho biết trong thời buổi số hóa, không ít dịch vụ "nở hoa" về đêm, làm ban ngày hiệu quả nhiều khi không cao.
Như chị Thu Sương (ngụ TP.HCM) cho biết luôn phải ngồi vào bàn, ôm điện thoại từ 20h tới khuya muộn. Tới nay đã được khoảng 5 tháng chị "vào vai" một tiếp thị liên kết trên mạng xã hội TikTokshop, Shopee.
Công việc cũng đơn giản, chị (với tài khoản mạng xã hội đạt lượt theo dõi tối thiểu) liên kết với các shop kinh doanh online để tiếp thị sản phẩm cho shop đó. Việc cần làm là thả các link liên kết bán hàng hoặc chỉ là liên kết đến trang web, trang chủ của shop.
Sau này thì có thêm việc quay video, mô tả sản phẩm rồi gắn link giỏ hàng của shop. Chỉ cần có người nhấn vào link dẫn để mua hàng hoặc chỉ để dẫn tới trang chủ của shop, nhãn hàng thôi thì chị Sương sẽ có hoa hồng. Việc phải làm đêm được chị lý giải bởi chỉ vào khung giờ đó (từ 20h trở về đêm) thì mới có nhiều người online, đặc biệt là các bạn trẻ gen Z chuyên săn sale.
"Bình thường thì khoảng 10 triệu, hên hên thì được khoảng 15 - 20 triệu đồng một tháng, xui thì không tính được", chị Sương cười.
Chinh phục thế hệ tiêu dùng trẻ gen Z khó lắm đấy!
