Các nhà sản xuất ô tô lâu đời của Nhật Bản đang cạnh tranh thu hút các chuyên gia khoa học máy tính, trong bối cảnh nhu cầu nhân tài công nghệ điện khí hóa ngày càng tăng.
Vào tháng 2, Subaru mở văn phòng vệ tinh thứ hai cho các kỹ sư phần mềm tại quận Shibuya, Tokyo, nơi được mệnh danh là trung tâm của công nghệ và khởi nghiệp tại Nhật Bản. Khu vực tường kính trên tầng 41 của Shibuya Scramble Square có sức chứa 80 người; tầm nhìn tuyệt đẹp ra thành phố và Núi Phú Sĩ hùng vĩ. Hiện tại, nơi đây đóng vai trò là cơ sở mới nhất của hãng sản xuất ô tô nhằm phát triển phần mềm.
Subaru lần đầu tiên mở văn phòng - với khoảng 50 người - tại Shibuya vào năm 2020, nhằm mục đích tăng cường đội ngũ kỹ sư chuyên về trí tuệ nhân tạo - lĩnh vực mà hãng đang tìm cách phát triển nội bộ để cải tiến công nghệ hỗ trợ người lái.
“Shibuya là thánh địa vì các kỹ sư lành nghề lần lượt gia nhập cùng chúng tôi. ... Điều này dẫn đến ý tưởng phát triển một cơ sở rộng lớn hơn”, Eiji Shibata, giám đốc điều hành của Subaru, cho biết.
Nằm ở trung tâm Shibuya giúp Subaru dễ dàng được các kỹ sư CNTT. Không giống như cơ sở đầu tiên, văn phòng mới, dưới sự giúp đỡ của không gian làm việc chung WeWork, cho phép nhà sản xuất ô tô này tương tác với các công ty khác trong tòa nhà.
“Chúng ta cần tuyển dụng các kỹ sư CNTT có nhiều chuyên ngành khác nhau... chúng ta đang rất thiếu họ”, Shibata cho biết.
Các công ty ô tô Nhật Bản đang thử nhiều cách khác nhau để thu hút các kỹ sư phần mềm -- từ việc thành lập các văn phòng hiện đại tại trung tâm thành phố đến việc cải tổ hệ thống trả lương -- trong nỗ lực bắt kịp các đối thủ Trung Quốc và Mỹ. Nhật Bản hiện đặt mục tiêu giúp các nhà sản xuất ô tô trong nước đảm bảo 30% thị phần SDV vào năm 2030, trong bối cảnh thiếu hụt khoảng 33.000 chuyên gia phần mềm do cạnh tranh nhân tài khốc liệt. Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp cho biết tình trạng thiếu hụt có thể sẽ tăng lên khoảng 51.000 người vào năm 2030.
Theo Noriaki Yamamoto, giám đốc điều hành tại nền tảng Bizreach, nhu cầu tuyển dụng nhân tài phần mềm của các nhà sản xuất ô tô đang thúc đẩy những thay đổi về xu hướng nghề nghiệp. Số lượng việc làm trên Bizreach cho ngành công nghiệp ô tô trong tháng 1-tháng 11 năm 2024 đã tăng 2,4 lần so với cùng kỳ 2 năm trước đó, trong khi số lượng việc làm thay đổi tăng 1,9 lần, cả hai đều cao hơn nhiều so với mức trung bình chung.
Trên dịch vụ tìm kiếm sơ yếu lý lịch của Bizreach dành cho các nhà tuyển dụng, thuật ngữ “máy học” đang được tìm kiếm nhiều hơn 7 lần so với năm 2022.
“Thay đổi đang gia tăng trên toàn quốc, nhưng chúng đặc biệt phát triển mạnh trong ngành công nghiệp ô tô”, Yamamoto cho biết. “Các công ty muốn có những người lao động có kiến thức về điện khí hóa, pin nhiên liệu chạy bằng hydro, máy học hoặc phát triển các đơn vị điều khiển điện tử để điều khiển phần mềm”.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô không phải là nhà tuyển dụng được ưa chuộng nhất.
“Có vẻ như nhiều ứng viên tiềm năng cho vị trí nhân viên phần mềm coi các nhà sản xuất ô tô chỉ là các công ty định hướng phần cứng”, Yoko Toda, một cố vấn chuyển đổi việc làm tại Recruit, cho biết.
James Kuffner, cựu giám đốc điều hành của Toyota Motor, hiện là giám đốc điều hành Woven by Toyota, cho biết các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã tụt hậu so với các nhà sản xuất ô tô và công ty khởi nghiệp của Trung Quốc và Mỹ trong việc phát triển SDV. Kuffner, người đã chuyển từ nghiên cứu viên cao cấp tại trung tâm phát triển phần mềm Toyota sang giám đốc công nghệ của công ty khởi nghiệp Symbotic có trụ sở tại Mỹ vào tháng 1, cho biết: “Một phần nguyên nhân là do số lượng sinh viên chọn học khoa học máy tính thay vì kỹ thuật cơ khí ít hơn so với những nơi khác”.
Theo nghiên cứu của nhà cung cấp dịch vụ nhân sự Human Resocia có trụ sở tại Tokyo, tính đến năm 2024, Nhật Bản chỉ có 1,4 triệu kỹ sư CNTT, so với 4,5 triệu ở Mỹ và 3,5 triệu ở Trung Quốc. Quốc gia này cũng xếp thứ 31 trong số 73 quốc gia về thu nhập trung bình hàng năm cho các kỹ sư CNTT tính theo USD.
Tuyển dụng nhân tài trong nước không phải là điều dễ dàng ngay cả đối với Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới theo doanh số.
“Tôi nhớ mình đã phải vật lộn rất nhiều để tuyển dụng các kỹ sư phần mềm hàng đầu. ... Tôi luôn tìm cách tuyển dụng những nhân sự từ ngành công nghiệp trò chơi hoặc Big Tech”, Kuffner nói với Nikkei Asia.
Honda Motor, công ty đang phải đối mặt với những vấn đề tương tự, đã công bố cải cách hệ thống nhân sự vào tháng 1, nêu rõ nhu cầu phải nhanh chóng tăng cường nguồn nhân lực, đặc biệt trong lĩnh vực điện khí hóa và trí tuệ ô tô như phần mềm, pin và số hóa.
Những thay đổi bao gồm: bãi bỏ chế độ trả lương theo thâm niên cho các nhà quản lý và thiết lập hệ thống trả lương dựa trên năng lực; cung cấp chế độ lương thưởng và điều kiện làm việc linh hoạt hơn cho các chuyên gia trong lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo; bãi bỏ độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc đối với những nhân viên có “kỹ năng nâng cao” và tăng cường cơ sở phát triển phần mềm trong nước, nước ngoài.
Các sáng kiến này một phần nhằm mục đích làm cho Honda trở nên hấp dẫn trong mắt nhân tài trung niên có kinh nghiệm. Những nhân viên như vậy hiện chiếm hơn 60% tổng số nhân viên trong nước, tăng từ khoảng 30% trước đây và 60% nhân viên trung niên được tuyển dụng là nhân viên trong các lĩnh vực trọng tâm chiến lược như phần mềm.
Theo Yamamoto của Bizreach, “Các nhà sản xuất ô tô cần phải tiếp tục, giải thích rõ ràng cho các ứng viên về những lợi ích khi làm việc, hiểu được những gì các ứng viên muốn cũng như các kỹ năng họ cần ... Đương nhiên, chế độ đãi ngộ sẽ là yếu tố tạo nên sự khác biệt, bên cạnh môi trường làm việc cân bằng hoặc cho phép làm từ xa”.
Theo: Nikkei Asia, Japan Times
