Hàng năm, từ mùng 8 - mùng 10 tháng giêng âm lịch, chùa Đậu tại làng Gia Phúc, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín, Hà Nội diễn ra lễ hội đầu xuân. Đây là dịp quan trọng để nhân dân địa phương và du khách thập phương đến chiêm bái, cầu mong một năm mới bình an, mùa màng bội thu, đồng thời cùng nhau gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống.
Những ngày đầu năm, dòng người đã nô nức đổ về khuôn viên chùa. Không gian lễ hội rộn ràng với cờ hoa, tiếng trống chiêng ngân vang.
Dòng người nô nức đổ về khuôn viên chùa Đậu.
Một trong những nghi thức quan trọng nhất của lễ hội là lễ rước kiệu diễn ra vào ngày mùng 9 tháng giêng. Kiệu được rước từ đình làng về chùa, do các thanh niên trai tráng khiêng, di chuyển vào sân chùa, xoay tròn và xô đẩy theo phong tục truyền thống. Người dân quan niệm rằng, kiệu của thôn nào xoay càng mạnh thì thôn đó sẽ gặp nhiều may mắn và sung túc trong năm.
Lễ rước kiệu không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn mang đậm tính cộng đồng.
Lễ rước kiệu không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn mang đậm tính cộng đồng. Ngay từ sáng sớm, các đoàn rước kiệu từ các thôn đã tập trung tại đình làng, nơi diễn ra nghi thức chuẩn bị.
Chùa Đậu không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một trung tâm tín ngưỡng quan trọng của vùng.
Kiệu được trang hoàng rực rỡ với những tấm vải đỏ, vàng cùng hoa tươi và hương trầm nghi ngút. Khi đoàn rước xuất phát, những hồi trống vang dội, tiếng hò reo cổ vũ hòa lẫn trong bầu không khí trang nghiêm nhưng đầy phấn khởi.
Dù thời tiết lạnh và mưa cũng không thể làm giảm đi sự sôi động của lễ hội.
Ghi nhận của Người Đưa tin ngày 6/2 (tức ngày 9 tháng Giêng), dù thời tiết lạnh và mưa, nhưng cũng không thể làm giảm đi sự sôi động của lễ hội. Những thanh niên khiêng kiệu vẫn hăng hái, mạnh mẽ di chuyển, giữ vững tinh thần đoàn kết và lòng thành kính đối với các bậc thần linh.
Khi kiệu tiến vào sân chùa, cao trào của nghi thức bắt đầu. Các đội rước từ các thôn cùng xoay kiệu trong sân, tạo nên khung cảnh náo nhiệt. Những thanh niên khiêng kiệu thể hiện sức mạnh và sự đoàn kết bằng cách đẩy kiệu theo vòng tròn. Tiếng trống, tiếng chiêng vang vọng làm tăng thêm không khí sôi động.
Chùa Đậu trở thành nơi lưu giữ giá trị văn hóa và tâm linh của cư dân đồng bằng Bắc Bộ.
Những người lớn tuổi đứng bên ngoài theo dõi, nhắc nhở con cháu giữ gìn truyền thống, còn trẻ em thì háo hức chiêm ngưỡng màn trình diễn đầy uy lực này. Sau khi hoàn tất các vòng xoay, kiệu được đưa vào chính điện, kết thúc phần rước và bắt đầu các nghi lễ tiếp theo.
Bên cạnh phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa dân gian. Các trò chơi truyền thống như kéo co, cờ tướng... thu hút đông đảo người tham gia. Các tiết mục nghệ thuật như hát chèo, quan họ, chèo đò góp phần làm phong phú thêm không khí lễ hội.
Chùa Đậu không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một trung tâm tín ngưỡng quan trọng của vùng. Theo sử sách, chùa được xây dựng từ thế kỷ thứ III sau công nguyên, gắn liền với sự phát triển của Phật giáo tại Việt Nam.
Trải qua nhiều lần trùng tu, ngôi chùa vẫn giữ được vẻ cổ kính, trở thành nơi lưu giữ giá trị văn hóa và tâm linh của cư dân đồng bằng Bắc Bộ. Dưới thời phong kiến, đây là nơi vua quan thường lui tới lễ bái, cầu phúc.
Lễ hội chùa Đậu không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, cùng nhau bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Sự kiện này là minh chứng rõ nét cho tinh thần đoàn kết của người dân, đồng thời giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về những di sản mà cha ông để lại.
