Tờ Newsweek (Mỹ) ngày 21/10 đưa tin, theo một tài liệu được cho là bị rò rỉ từ một tập đoàn quốc phòng khổng lồ của Nga, Trung Quốc có thể đang cân nhắc mua gần 20 máy bay tiếp nhiên liệu IL-78 của Nga.

Máy bay tiếp nhiên liệu Ilyushin Il-78 mô phỏng việc tiếp nhiên liệu trên không với máy bay ném bom hạng nặng Tu-95MS trong Lễ duyệt binh Ngày chiến thắng 9/5 tại Moscow, Nga, vào ngày 9/5/2009. Ảnh: Wikimedia Commons
Newsweek nhận định, động thái này có thể nhằm mục đích mở rộng đội máy bay tiếp nhiên liệu trên không vẫn còn ở quy mô nhỏ của Trung Quốc nhằm đáp ứng nhu cầu của lực lượng không quân thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đang được hiện đại hóa nhanh chóng. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đặt mục tiêu cho PLA trở thành "quân đội đẳng cấp thế giới" vào giữa thế kỷ này.
Máy bay Ilyushin IL-78 - được đưa vào sử dụng từ năm 1984 với tư cách là máy bay tiếp nhiên liệu trên không chuyên dụng đầu tiên của Nga - với số lượng phù hợp có thể giúp Không quân Trung Quốc duy trì các hoạt động trên không tầm xa, bao gồm cả các điểm nóng tiềm tàng trong khu vực như Biển Đông, đảo Đài Loan (Trung Quốc) và xa hơn nữa là ở Thái Bình Dương.
Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga và Trung Quốc qua email ngoài giờ làm việc để đề nghị bình luận.
Theo Newsweek, đầu tháng này, nhóm tin tặc có tên Black Mirror đã công bố một loạt tập tin lần đầu tiên, bao gồm hơn 300 tài liệu mà nhóm này cho biết lấy được từ Rostec - công ty mẹ của nhà sản xuất máy bay Ilyushin của Nga.
Trong số đó có một lá thư được cho là gửi vào ngày 13/9/2023, từ một quan chức của Ilyushin gửi đến một bộ phận khác, trong đó người gửi yêu cầu làm rõ về nội dung của các linh kiện trong đơn đặt hàng 20 chiếc MK-90A - mẫu máy bay IL-78 mới nhất dành cho "Khách hàng 156".
Nhà báo hàng không Piotr Butowski - người chia sẻ bức thư bằng tiếng Nga trên mạng xã hội X - đã xác định "Khách hàng 156" là Trung Quốc.
Ông Butowski nhận định, động thái này của Trung Quốc có thể cho thấy nước này "không hài lòng" với đội bay hạn chế gồm YY-20 - một loại máy bay tiếp nhiên liệu được cải tiến từ máy bay vận tải Y-20, khi Bắc Kinh tiến hành loại bỏ dần các máy bay tiếp nhiên liệu H-6 cũ hơn, có thân máy bay được chuyển đổi từ máy bay ném bom.
Mặc dù Trung Quốc thiếu kinh nghiệm thực chiến như Nga, nhưng lực lượng không quân Trung Quốc đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách về năng lực và dự kiến sẽ tiếp tục tăng cường các khí tài trên không và các khí tài chiến lược khác.
Newsweek không thể xác minh các tài liệu trên một cách độc lập.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington, Trung Quốc từ trước đến nay vốn phụ thuộc phần lớn vào nguồn nhập khẩu vũ khí Nga (68% trong giai đoạn 2009-2024) và vẫn phụ thuộc vào động cơ và các linh kiện chính do Nga chế tạo cho nhiều loại máy bay sản xuất trong nước Trung Quốc.