Trong dịp cao điểm Tết, việc chậm, hủy chuyến diễn ra thường xuyên như cơm bữa. Trong ảnh: hành khách chờ lên máy bay dịp Tết - Ảnh: T.T.D.
Tại thảo luận tổ về Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) mới đây, nhiều đại biểu Quốc hội đã đặt vấn đề trước thực tế các hãng bay thường xuyên bị Nhiều khách phàn nàn tìm được xe ở nhà ga T3 Tân Sơn Nhất như 'vượt chướng ngại vật'Không nên vội vàng chuyển các chuyến bay từ Tân Sơn Nhất qua Long ThànhNgười dân có thể đi những tuyến buýt nào ra vào sân bay Tân Sơn Nhất?
Theo các quy định liên quan, chuyến bay bị chậm là chuyến bay có thời gian khởi hành thực tế muộn trên 15 phút so với thời gian khởi hành theo kế hoạch trong lịch bay căn cứ.
Trường hợp chuyến bay bị chậm do lỗi của người vận chuyển thì người vận chuyển có nghĩa vụ xin lỗi hành khách, bảo đảm việc ăn, nghỉ, đi lại và chịu các chi phí khác có liên quan trực tiếp, phù hợp với thời gian chờ đợi tại cảng hàng không.
Nếu chuyến bay chậm từ 2 giờ trở lên, người vận chuyển phải chuyển đổi hành trình phù hợp cho hành khách, hoặc chuyển sang chuyến bay khác để hành khách tới được điểm cuối của hành trình, miễn trừ điều kiện hạn chế về chuyển đổi hành trình hoặc chuyển đổi chuyến bay và phụ thu liên quan (nếu có) cho hành khách.
Trường hợp chuyến bay chậm từ 5 giờ trở lên mà hành khách có yêu cầu hoàn trả tiền vé, người vận chuyển phải hoàn trả toàn bộ tiền vé. Đối với chuyến bay chậm kéo dài, hành khách còn có quyền yêu cầu người vận chuyển bồi thường ứng trước không hoàn lại cho hành khách đã được xác nhận chỗ và có vé trên chuyến bay.
Như vậy, vấn đề bồi thường thiệt hại của người vận chuyển đã được quy định khá cụ thể trong các văn bản dưới luật. Tuy nhiên bất cập phát sinh là xác định mốc thời gian để tính chậm chuyến.
Các văn bản liên quan chỉ quy định mốc thời gian để tính chậm chuyến là sau 15 phút kể từ "thời gian khởi hành theo kế hoạch trong lịch bay căn cứ". Thế nhưng, "thời gian khởi hành theo kế hoạch trong lịch bay căn cứ" lại do nhiều chủ thể khác nhau quyết định, nhưng trong số các chủ thể đó, tuyệt nhiên không có ý kiến của khách hàng.
Điều này dẫn đến thực trạng là khi đến sân bay, hành khách mới biết được chuyến bay của mình bị chậm. Khi đó hành khách chỉ nhận được thông báo "chậm chuyến vì lý do khai thác".
Mặc dù các hãng hàng không có đưa ra lời xin lỗi hành khách nhưng các nghĩa vụ khác như bảo đảm việc ăn, nghỉ, đi lại và chịu các chi phí khác có liên quan trực tiếp, phù hợp với thời gian chờ đợi tại cảng hàng không, thì dường như bị lãng quên.
Cần quy định rõ ràng
Hiện nay, khoản 2 Điều 53 dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam ngày 20-9-2025 (gọi tắt là dự thảo luật) có quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người vận chuyển nhưng chưa thật sự rõ ràng.
Sẽ chờ thêm bao lâu để có đường sắt kết nối từ TP.HCM đi sân bay Long Thành?ĐỌC NGAYNghiên cứu các điểm d, đ, e khoản 2 Điều 53 dự thảo luật cho thấy việc xác định chậm chuyến lại phải căn cứ vào thời điểm "hành khách đã được xác nhận chỗ trên chuyến bay".
Với quy định này, trong rất nhiều trường hợp, hành khách đến sân bay mới có thông tin chuyến bay bị chậm, đồng thời khi đó, với những hành khách này mới được xác nhận chỗ trên chuyến bay.
Bên cạnh đó, điểm d, đ, e khoản 2 Điều 53 dự thảo luật chỉ quy định chung chung nghĩa vụ của người vận chuyển khi vận chuyển nhưng không nói rõ là chậm chuyến với thời gian bao lâu.
Đơn cử, điểm đ khoản 2 Điều 53 dự thảo Luật chỉ quy định: "Trường hợp hành khách đã được xác nhận chỗ trên chuyến bay nhưng việc vận chuyển bị chậm, bị hủy hoặc bị từ chối vận chuyển do lỗi của người vận chuyển thì người vận chuyển phải thu xếp hành trình phù hợp cho hành khách hoặc hoàn trả lại tiền phần vé chưa sử dụng theo yêu cầu của hành khách mà không được thu bất kỳ một khoản tiền liên quan nào".
Tuy nhiên, nghĩa vụ theo quy định này nếu áp dụng cho các trường hợp bị chậm chuyến chỉ ở mức khoảng 30 - 40 phút thì cũng không khả thi và hài hòa lợi ích giữa người vận chuyển với hành khách. Do đó, thời gian chậm chuyến cần được quy định cụ thể trong dự thảo luật nhằm xác định nghĩa vụ tương ứng.
Qua nghiên cứu cho thấy khoản 2 Điều 53 dự thảo luật cần được điều chỉnh, trong đó quy định rõ trong trường hợp chậm chuyến, hủy chuyến hoặc từ chối vận chuyển thì có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Chuyến bay bị chậm là chuyến bay có giờ khởi hành thực tế (tính từ thời điểm rút chèn tàu bay) muộn hơn 15 phút so với thời gian khởi hành theo kế hoạch trong lịch bay căn cứ…
Hơn 73.000 chuyến bay bị chậm chuyến
Theo thống kê, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, ngành hàng không ghi nhận hơn 73.000 chuyến bay bị chậm chuyến.
Hai hãng duy trì được tỉ lệ bay đúng giờ trên 80% là Bamboo Airways và VASCO, lần lượt đạt 82,1% và 81,8%. Tiếp theo là Pacific Airlines có tỉ lệ bay đúng giờ là 78,5% và Vietravel Airlines là 70,6%. Tuy nhiên cả 4 hãng bay này chiếm tỉ lệ rất thấp trong tổng số các chuyến bay nội địa.
Vietnam Airlines và Vietjet Air có tỉ lệ bay đúng giờ lần lượt là 70% và 55%. Như vậy tỉ lệ chậm chuyến của 2 hãng hàng không này lần lượt là 30% và 45%.
Dùng VNeID làm thủ tục tại sân bay Nội Bài và sân bay Tân Sơn Nhất ra sao?
