'Tôi là họa sĩ hiếm hoi biết đọc tranh. Dù nhắc mình khiêm tốn, tôi buộc phải nói câu đó', họa sĩ Lê Thiết Cương tâm sự khi ra mắt cuốn sách thứ hai của anh có tên Trò chuyện với hội họa.
Mục lục
Họa sĩ Lê Thiết Cương ký tặng sách cho bạn đọc - Ảnh: T.ĐIỂU
Lê Thiết Cương cá tính, sắc sảo, chưa ai nói ông là người khiêm tốn và từ tốn. Nhưng điều ông nhận về mình: "họa sĩ hiếm hoi biết đọc tranh" (đúng hơn là hiểu và viết về tranh chia sẻ cùng mọi người), thì đúng.
Sự phê bình khác
Trời thường chỉ cho mỗi người một tài. Các họa sĩ giỏi vẽ thì thường không giỏi nói, giỏi viết. Lê Thiết Cương may mắn có được cả hai tài này, một trường hợp không phải là nhiều trong làng mỹ thuật Việt xưa nay.
Thời mỹ thuật Đông Dương, người giỏi vẽ, giỏi cả viết về tranh có Nguyễn Đỗ Cung, Tô Ngọc Vân… Hai ông viết nhiều bài phê bình về tranh của bạn bè mình trên báo.
Sau này người vừa vẽ vừa viết về tranh, về đồng nghiệp nhiều có họa sĩ Đỗ Đức và Lê Thiết Cương. Phan Cẩm Thượng thì ở trường hợp ngược lại, ông từ một nhà phê bình mỹ thuật mà vẽ rồi cũng thành danh.
Chung quy có thể thấy họa sĩ viết về mỹ thuật như Lê Thiết Cương đúng là hiếm hoi.
Lê Thiết Cương nhận mình là họa sĩ hiếm hoi viết phê bình mỹ thuật - Ảnh: T.ĐIỂU
Ông Cương bảo khi đi xem một bức tranh, một triển lãm, ông có nhu cầu tự thân là viết, trước tiên là để trò chuyện với chính mình, cố gắng tìm xem tác phẩm hội họa ấy, triển lãm ấy có gì đặc biệt. Sau đấy là trò chuyện với mọi người. Và viết cũng là cách để ông học, về nhiều điều.
Bởi là một họa sĩ viết về tranh nên sự phê bình của ông cũng khác, không bị hàn lâm học thuật mà lại đầy chất nghề của người làm nghề. 70 bài viết chọn lọc trong 20 năm viết về mỹ thuật của Lê Thiết Cương được đưa vào sách Trò chuyện với hội họa (NXB 'Phê bình văn học thế kỷ XX' có mở đại lộ cho văn chương?
Trường hợp Nguyễn Gia Trí ông Cương chọn viết về tác phẩm Vườn xuân Trung Nam Bắc. Nguyễn Sáng ông chọn viết về tác phẩm Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ. Với Nguyễn Phan Chánh, ông chỉ bình về bức Người bán gạo.
Với Văn Cao là chuyện vẽ bìa, vẽ minh họa sách, báo của nhạc sĩ tài hoa, nhấn cụ thể câu chuyện Văn Cao vẽ bìa cuốn tùy bút Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi của Nguyễn Tuân.
Với Bùi Xuân Phái, ông Cương chẳng viết về "phố Phái" nổi tiếng của danh họa mà lại chọn viết về bức ít người biết đến là bức Gia đình họa sĩ dưới hầm trú ẩn, Bùi Xuân Phái vẽ vợ con mình ở căn hầm trú ẩn trong nhà của mình trên phố Thuốc Bắc một ngày đông năm 1972 khi bom Mỹ gào thét trên đầu.
Đặc biệt, với Dương Bích Liên, ông Cương chọn kể câu chuyện "phiêu lưu ký" của bức tranh Hào rất thú vị. Chuyện số phận bức tranh mà lại nói lên bản lĩnh nghệ thuật và tài năng của họa sĩ và câu chuyện lịch sử, thời đại rất rõ ràng.
Với cách viết ấy, những họa sĩ rất quen thuộc bỗng hiện lên thật độc đáo, đầy hấp dẫn.
Với đồng nghiệp và những người trẻ, Lê Thiết Cương dành nhiều tình cảm trân trọng tài năng.
Mỗi họa sĩ, dưới trang viết của Lê Thiết Cương, dù ngắn hay dài, vẫn hiện ra với một "dấu vân tay" riêng, đóng góp cho nghệ thuật.
Còn Lê Thiết Cương, bằng cuốn sách này, cũng là một cách khác anh góp cho nghệ thuật.
Họa sĩ Lê Thiết Cương 'quyết định' thiết kế, in một cuốn kinh Phật thật đẹp
Nghe bà đọc kinh Phật từ bé và tự đọc, tụng kinh mấy mươi năm nay, nhưng một chiều cùng bằng hữu tụng Kinh Địa Tạng, họa sĩ Lê Thiết Cương bỗng quyết định thiết kế, in Kinh Địa Tạng thật đẹp.
Tổng công ty Đường sắt Việt Nam ghi nhận lợi nhuận sau thuế năm 2024 tăng trưởng gần 73% so với năm trước, đạt hơn 132 tỉ đồng, cao nhất trong vòng 4 năm qua.
Các chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán sẽ đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển doanh nghiệp tư nhân mà nghị quyết 68 đặt ra.
Với số lượng hữu hạn chỉ 14 căn hộ, căn hộ hai mặt tiền - Dual Front tại quần thể Sun Symphony Residence, Đà Nẵng mang đến trải nghiệm sống “tuyệt đối” điện ảnh và thượng lưu bên dòng sông Hàn giữa lòng thành phố.
Minh Long tiếp tục là đối tác độc quyền sản phẩm sứ tại Lễ công bố Michelin Guide 2025, đánh dấu bước tiến mới trong hành trình khẳng định tinh hoa Việt trên bàn tiệc quốc tế. "Đây là sự gặp gỡ của hai triết lý: theo đuổi sự hoàn hảo và trân trọng những giá trị bền vững", ông Lý Huy Sáng, Tổng Giám đốc Minh Long chia sẻ.
'Phê bình văn học thế kỷ XX' có mở đại lộ cho văn chương?
Họa sĩ Lê Thiết Cương 'quyết định' thiết kế, in một cuốn kinh Phật thật đẹp
