Trò hề?
Những năm cuối thập niên 2000, nhà đồng sáng lập Larry Ellison và linh hồn của Oracle từng khiến giới công nghệ sững sờ khi ông gọi điện toán đám mây là "complete gibberish", tức "một thứ nhảm nhí hoàn toàn".
"Có lẽ tôi hơi ngốc, nhưng tôi không hiểu mọi người đang nói về cái gì. Nó là gì? Hoàn toàn vô nghĩa. Thật điên rồ. Khi nào thì sự ngu ngốc này mới dừng lại?", tỷ phú Ellison phát biểu tại sự kiện Oracle OpenWorld năm 2008.
Trong mắt Ellison, điện toán đám mây khi ấy chỉ là chiêu tiếp thị rầm rộ của các đối thủ cho những công nghệ đã tồn tại từ trước, còn bản chất công nghệ thì không có gì mới. Cách nói châm biếm và coi thường đó phản ánh một thái độ bảo thủ, xuất phát từ vị thế vững chắc của Oracle lúc ấy trong mảng cơ sở dữ liệu và phần mềm doanh nghiệp.
"Chúng tôi cho rằng rất khó kiếm tiền từ công nghệ này", Ellison nói với cổ đông năm 2008.
Lời chế giễu ấy nhanh chóng lan khắp Silicon Valley, biến Ellison thành một trong những tiếng nói phản đối ồn ào nhất giữa thời điểm đám mây bắt đầu cất cánh. Theo Ellison, điện toán đám mây khi đó đa phần chỉ là chiêu trò tiếp thị gắn thêm vào để bán sản phẩm có công nghệ không hề mới đối với Oracle.
Hãng tin CNN cho hay chính sự hoài nghi ban đầu đã khiến Oracle bước vào cuộc chơi đám mây với tốc độ chậm chạp. Trong khi Amazon tiên phong cùng AWS, Microsoft dồn lực cho Azure, và Google rót tiền vào GCP, thì Oracle vẫn loay hoay với các mô hình dịch vụ truyền thống.
Nhà sáng lập Ellison ít nhắc đến AI trong các buổi họp cổ đông hay sự kiện lớn, thay vào đó vẫn ưu tiên cơ sở dữ liệu và ứng dụng truyền thống.
Đến lúc thị trường điện toán đám mây thực sự bùng nổ, Oracle đã đứng ở thế đi sau, không còn giữ được sự thống trị từng có trong thế giới phần mềm doanh nghiệp.
Thời điểm đó, nhiều người đã tin rằng Oracle đang đánh mất cuộc chơi, và Ellison đã bỏ lỡ một cơ hội vàng.
Thế nhưng, lịch sử đã lặp lại, nhưng với một kết quả hoàn toàn khác. Khi làn sóng AI bùng nổ, đặc biệt là với sự ra đời của các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT, thế giới công nghệ chứng kiến một cơn khát chưa từng có về sức mạnh tính toán. Nhu cầu này vượt quá khả năng cung ứng của các trung tâm dữ liệu hiện có. Chính lúc này, Oracle đã trở lại một cách ngoạn mục.
Mới đây, Oracle dự báo doanh thu từ mảng điện toán đám mây Oracle Cloud Infrastructure (OCI) của hãng sẽ tăng 77% trong năm tài chính 2026 lên 18 tỷ USD và ước tính đạt 144 tỷ USD năm 2030.
Khoản "Remaining Performance Obligations" (RPO – nghĩa là các hợp đồng đã ký vẫn chưa ghi nhận doanh thu) tăng 359% lên 455 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước. Hầu hết các nhà phân tích đều đồng ý doanh thu toàn công ty được dự báo tăng khoảng 17-23% qua các năm tới, phần lớn nhờ mảng điện toán đám mây và AI.
Tờ Fortune cho hay cổ phiếu Oracle tăng hơn 80% từ đầu năm, vượt Nvidia, Google, Meta, Microsoft.
Vậy điều gì đã khiến Ellison từ người chê bai điện toán đám mây lẫn AI lại thay đổi quan điểm? Tại sao sau gần 50 năm, Oracle ban đầu là công ty cơ sở dữ liệu lại trở thành trụ cột trong kỷ nguyên AI nhờ mảng điện toán đám mây phục vụ nhu cầu khổng lồ của các công ty AI?
Tỉnh ngộ
Khoảng đầu những năm 2010, Ellison bắt đầu thay đổi giọng điệu. Oracle tung ra chiến lược Oracle Cloud Infrastructure (OCI), nhấn mạnh đến "thế hệ thứ hai" của cloud với lời hứa hẹn an toàn và hiệu quả hơn. Dẫu vậy, so với AWS, Azure và GCP, hệ sinh thái Oracle vẫn đi sau các đối thủ về quy mô trung tâm dữ liệu, khách hàng và độ phổ cập.
Chậm chân trong đám mây đồng nghĩa Oracle cũng không sớm có được lợi thế hạ tầng cho cuộc đua AI. Khi Amazon và Microsoft nhanh chóng xây dựng trung tâm dữ liệu khổng lồ để phục vụ AI và machine learning, Oracle vẫn còn vật lộn để chứng minh mình đủ sức trở thành một người chơi ngang hàng.
Tờ Business Insider (BI) nhận định chính sự muộn màng này buộc Oracle phải tìm một hướng khác biệt. Thay vì cố tái hiện con đường AWS hay Azure đã đi, Ellison chọn cách tập trung vào phân khúc hạ tầng tối ưu cho cơ sở dữ liệu và sau này là trí tuệ nhân tạo. Chiến lược này ban đầu khiến nhiều nhà quan sát nghi ngờ, nhưng thời gian đã chứng minh đó không chỉ là "nước cờ chữa cháy".
Thế cờ thay đổi khi làn sóng trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là generative AI, bùng nổ sau 2020. Với Ellison, đây không còn là "gibberish" mà là bước ngoặt có thể tái định nghĩa toàn bộ ngành công nghệ. Oracle bắt đầu đầu tư mạnh tay, hợp tác với NVIDIA, ký thỏa thuận cung cấp hạ tầng cho các công ty AI non trẻ nhưng tiềm năng.
Sự bùng nổ của AI, đặc biệt là generative AI sau năm 2020, đã biến cloud từ một "từ khóa marketing" thành nền tảng sống còn. Các mô hình ngôn ngữ lớn, hệ thống huấn luyện AI khổng lồ, tất cả đều đòi hỏi hạ tầng tính toán với sức mạnh chưa từng có. Đây chính là thời điểm Oracle bước ra khỏi cái bóng của kẻ đi sau.
Với những bài học từ quá khứ, Oracle đã không lặp lại sai lầm. Thay vì hoài nghi, họ đã đặt cược lớn vào AI.
Nhận thức rõ rằng các "ông lớn" như Google và Microsoft đang bận rộn phát triển mô hình AI của riêng mình, chiếm dụng phần lớn tài nguyên của chính họ, Oracle đã chọn một hướng đi khác. Họ tập trung toàn lực vào việc xây dựng và cho thuê hạ tầng đám mây, trở thành một đối tác cung cấp dịch vụ trung lập cho các công ty AI.
Theo CNN, chiến lược "đi sau nhưng chọn ngách" của Oracle phát huy tác dụng. Trong khi AWS và Azure phải gồng gánh khối lượng khách hàng khổng lồ với hạ tầng đắt đỏ, Oracle tìm được lợi thế trong việc cung cấp dịch vụ đám mây hiệu năng cao dành riêng cho AI training và AI inference.
Câu chuyện không chỉ dừng lại ở công nghệ, mà còn phản ánh khả năng xoay chuyển của Ellison, từ một người từng chê bai, ông biến mình thành nhà tiên phong mới trong kỷ nguyên AI.
Một mặt, Oracle có nền tảng cơ sở dữ liệu & phần mềm doanh nghiệp rất mạnh, tạo điều kiện tốt để tích hợp AI vào sản phẩm hiện có và có thể tận dụng dữ liệu lớn sẵn có của khách hàng doanh nghiệp.
Mặt khác, mối quan hệ mật thiết với Nvidia, nhà sản xuất chip AI hàng đầu thế giới, đã giúp Oracle dễ dàng tiếp cận nguồn cung chip khan hiếm. Điều này cho phép họ nhanh chóng mở rộng mạng lưới trung tâm dữ liệu và ký kết những hợp đồng khổng lồ.
Nổi bật nhất là hợp đồng trị giá 300 tỷ USD với OpenAI, một động thái không chỉ mang lại doanh thu khổng lồ mà còn xác nhận vị thế của Oracle là một "người chơi" không thể thiếu trong hệ sinh thái AI.
Sự chuyển mình này đã mang lại những kết quả ấn tượng. Giá cổ phiếu của Oracle đã tăng vọt, vượt qua cả các đối thủ như Nvidia và Meta. Thành công này đã giúp tài sản của Larry Ellison tăng chóng mặt, có thời điểm giúp ông soán ngôi Elon Musk để trở thành người giàu nhất thế giới.
Đây là một kịch bản ít ai ngờ tới, nếu nhớ lại rằng hơn một thập kỷ trước, Ellison từng xem điện toán đám mây, vốn là nền tảng cốt lõi của AI ngày nay, chỉ là "trò hề".
Sự đảo chiều này không chỉ là câu chuyện về sự giàu có cá nhân. Nó phản ánh cách một công ty tưởng như bị bỏ lại phía sau có thể tận dụng đúng thời điểm để trở lại đường đua.
Với Ellison, hành trình từ "complete gibberish" đến AI không đơn giản là thay đổi quan điểm, mà là minh chứng cho khả năng xoay trục chiến lược và đọc đúng nhịp thị trường.
Từ chỗ xem thường điện toán đám mây, đi chậm trong AI, Oracle giờ đây nổi lên như một trong những nhân tố đáng gờm nhất trong cuộc đua hạ tầng cho trí tuệ nhân tạo. Và Larry Ellison, với tất cả sự mỉa mai của lịch sử, lại trở thành biểu tượng của sự trỗi dậy nhờ AI.
*Nguồn: Fortune, CNN, BI
