Những không gian phát triển mới góp phần định hình siêu đô thị TP HCM, ngang tầm các thành phố lớn khu vực châu Á - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nếu như trước đây, kinh tế TP được nhìn theo mặt phẳng với những khu công nghiệp, cao ốc, cảng biển và trục giao thông lớn thì nay không gian phát triển được mở rộng theo chiều đứng sau khi TP.HCM sáp nhập cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.
Đó là hệ sinh thái tích hợp giữa kinh tế xanh và kinh tế số, gắn trực tiếp với đời sống dân sinh, bao gồm các hoạt động từ nông nghiệp công nghệ cao, giám sát môi trường, 
TP.HCM mời gọi doanh nghiệp chung sức làm kinh tế mạnh, dựng an sinh vữngĐỌC NGAY
Giữa các tầng đó là "tầng dữ liệu", đây còn được gọi là "bộ não số" của siêu đô thị, kết nối mọi hoạt động, giúp chính quyền điều hành thông minh và người dân được phục vụ tốt hơn. Nhưng để mô hình này thành hiện thực, ba điều kiện tiên quyết phải được đáp ứng: hạ tầng, thể chế và con người.
Trong đó hạ tầng phải đồng bộ về hạ tầng số lẫn vật lý. Thể chế phải linh hoạt, cho phép thử nghiệm mô hình mới và điều chỉnh kịp thời. Và con người phải được chuẩn bị từ đào tạo kỹ năng công nghệ, ngoại ngữ, đến kỹ năng khai thác dữ liệu và quản lý vận hành. Khi ba yếu tố này kết hợp, không gian cận biên sẽ không chỉ là nơi thử nghiệm, mà là nền tảng phát triển thật sự của đô thị mở rộng.
Kinh tế không gian cận biên còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc. Nó giúp giảm chênh lệch giữa đô thị và nông thôn, tạo việc làm chất lượng cao tại chỗ, giảm áp lực di cư, đồng thời khuyến khích phát triển xanh và tiết kiệm tài nguyên.
Người dân không cần rời quê mới có thể tiếp cận công nghệ. Doanh nghiệp nhỏ có thể tham gia chuỗi giá trị toàn cầu mà không cần nhà xưởng lớn. Mỗi làng nghề, mỗi cụm dân cư, mỗi bãi biển hay vùng rừng đều có thể trở thành một "điểm nhấn" trong mạng lưới kinh tế mới.
Với TP.HCM mới, kinh tế không gian cận biên không chỉ mở ra vùng phát triển rộng hơn, mà còn khơi dậy một cách nhìn mới về phát triển: phát triển không phải chỉ đi lên, mà còn "đi ngang" và "đi sâu" vào đời sống người dân, sâu vào từng mét vuông đất và từng khoảng không gian trên đầu họ. Đây chính là tư duy phát triển bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau, không để vùng nào đứng ngoài cuộc cách mạng công nghệ.
Kinh tế không gian cận biên, nếu được triển khai đúng hướng, sẽ không chỉ tạo ra tăng trưởng, mà còn tạo ra sự hòa hợp giữa công nghệ và con người, giữa phát triển và tự nhiên, giữa tốc độ và bền vững.
Tại sự kiện "Toàn cảnh kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ 1" mới đây, Liên minh Kinh tế tầm thấp (LAE) chính thức ra mắt, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.
Theo chuyên gia Đỗ Thiên Anh Tuấn, kinh tế không gian cận biên hay còn gọi là kinh tế không gian tầm thấp là khái niệm chỉ hệ thống các hoạt động kinh tế diễn ra tại những khu vực nằm ở rìa hoặc vùng chuyển tiếp của một không gian phát triển, ví dụ như giữa trung tâm và ngoại vi, giữa đô thị và nông thôn hoặc giữa các vùng kinh tế, hay giữa các quốc gia liền kề.
Đây là không gian mà ở đó mức độ tích hợp kinh tế - xã hội, hạ tầng và thể chế còn hạn chế, nhưng tiềm năng gia tăng giá trị cận biên rất lớn nếu được đầu tư và kết nối hợp lý.
6 công trình, dự án được TP.HCM ưu tiên gỡ rối cơ chế, chính sách đặc thù
