Những ngày qua, truyền thông Malaysia và Đông Nam Á đang dõi theo từng động thái từ FIFA, khi tổ chức này sắp công bố phán quyết cuối cùng về vụ kháng cáo của Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) liên quan đến sai phạm nhập tịch cầu thủ. Đây được xem là "phiên tòa" quan trọng bậc nhất trong lịch sử bóng đá nước này, bởi nếu FIFA giữ nguyên án phạt, Malaysia không chỉ mất điểm ở vòng loại Asian Cup 2027 mà còn có thể bị cấm thi đấu ở cấp châu lục.
Trước tiên, khả năng được FIFA xóa án gần như là điều không tưởng. Trong lịch sử, rất hiếm khi FIFA hủy bỏ hoàn toàn một án phạt liên quan đến sai phạm về quốc tịch cầu thủ. Các quy định về nhập tịch, cư trú và tư cách thi đấu đã được ghi rõ trong Điều 5 và 7 của Quy chế FIFA, và việc chứng minh một cầu thủ đủ điều kiện là trách nhiệm trực tiếp của liên đoàn quốc gia. Trong trường hợp của Malaysia, hồ sơ cho thấy ít nhất một cầu thủ nhập tịch không đáp ứng đủ thời gian cư trú theo quy định quốc tế. Đây là sai phạm mang tính hệ thống, không thể giải thích bằng yếu tố "vô tình".
Nếu FIFA không xóa án, hai hướng xử lý tiếp theo có thể xảy ra. Thứ nhất, FIFA giảm nhẹ mức phạt, ví dụ như giảm số tiền phạt, giảm thời gian "treo giò" cầu thủ nhưng vẫn kết luận Malaysia vi phạm quy định nhập tịch. Điều đó đồng nghĩa FAM vẫn bị "ghi sổ" vi phạm, và hồ sơ sẽ được chuyển sang AFC để xem xét hình thức kỷ luật bổ sung. Khi ấy, án phạt từ FIFA có thể giảm, nhưng án phạt thể thao từ AFC vẫn sẽ được áp dụng — bao gồm khả năng trừ điểm, xử thua hoặc hạn chế đăng ký cầu thủ nhập tịch trong các giải đấu châu Á.
Bóng đá Malaysia khả năng sẽ bị phạt nặng.
Tình huống thứ hai – và cũng là điều giới chuyên môn cho rằng dễ xảy ra hơn – là FIFA giữ nguyên hoặc thậm chí tăng nặng án phạt, nếu phát hiện thêm sai phạm trong quá trình kháng cáo. Việc cố tình kéo dài vụ việc hoặc đưa ra lập luận không trung thực có thể khiến Malaysia bị quy vào lỗi "thiếu thiện chí hợp tác". Khi ấy, FAM sẽ phải chịu hậu quả kép: vừa bị FIFA phạt nặng, vừa bị AFC áp dụng thêm hình thức kỷ luật nghiêm khắc hơn, như cấm thi đấu hoặc loại khỏi các giải khu vực.
Trong cả hai kịch bản, việc AFC ra án phạt bổ sung gần như là điều chắc chắn. Theo quy trình, khi FIFA có kết luận cuối cùng, AFC sẽ căn cứ vào đó để tiến hành điều tra nội bộ và ra quyết định riêng. Có ba hướng xử lý được giới phân tích dự đoán.
Trường hợp nhẹ nhất, AFC chỉ yêu cầu Malaysia nộp phạt tài chính, kèm cảnh cáo và buộc rà soát lại toàn bộ hồ sơ nhập tịch cầu thủ. Đây là kịch bản "cứu vãn danh dự" duy nhất, nhưng khả năng xảy ra là rất nhỏ, vì sai phạm đã được FIFA kết luận là có thật.
Kịch bản thứ hai nghiêm trọng hơn: AFC có thể tuyên Malaysia thua ngược trong hai trận vòng loại Asian Cup 2027 gặp Nepal và Việt Nam. Điều này đồng nghĩa Malaysia sẽ bị xóa toàn bộ điểm số từ hai trận, khiến vị thế của họ trong bảng xếp hạng (bảng F) sụp đổ. Mất điểm nghiêm trọng như vậy có thể khiến Malaysia bị loại.
Malaysia thậm chí có thể bị cấm thi đấu quốc tế?
Nhưng đáng lo ngại nhất – và cũng là điều nhiều chuyên gia lo ngại – là khả năng AFC đưa ra án phạt ở mức "phũ phàng nhất": xử thua ngược hai trận và cấm Malaysia tham dự các giải đấu cấp châu lục trong một thời gian nhất định. Tùy theo mức độ vi phạm, án cấm có thể kéo dài từ 1 đến 3 năm, thậm chí lâu hơn nếu FAM không khắc phục sai phạm. Khi đó, Malaysia sẽ không chỉ bị loại khỏi Asian Cup 2027 mà còn có thể mất quyền tham dự cả vòng loại World Cup 2030 hoặc các giải trẻ của AFC. Đây sẽ là cú đòn chí mạng, khiến bóng đá Malaysia phải "đóng cửa" tái thiết trong nhiều năm.
Một lệnh cấm như vậy không phải chưa từng có tiền lệ. Năm 2015, Indonesia từng bị FIFA và AFC đồng loạt đình chỉ tư cách thành viên do vi phạm quy chế nội bộ, khiến toàn bộ đội tuyển quốc gia và CLB không được dự giải quốc tế suốt hơn một năm. Hay như Kuwait, Pakistan và Syria cũng từng chịu án phạt tương tự vì sai phạm tổ chức. Nếu Malaysia rơi vào tình cảnh đó, nền bóng đá của họ gần như sẽ bị tê liệt: cầu thủ mất cơ hội ra sân quốc tế, CLB không được dự AFC Champions League, và hình ảnh quốc gia bị tổn hại nghiêm trọng.
Trong khi FAM vẫn nỗ lực chứng minh mình "vô ý" trong sai phạm, giới chuyên môn lại cho rằng điều này không giúp thay đổi bản chất vụ việc. Quy định của FIFA rất rõ: chỉ cần một cầu thủ không đáp ứng đủ điều kiện nhập tịch, toàn bộ trận đấu có sự góp mặt của cầu thủ đó đều bị coi là không hợp lệ. Chính vì thế, dù Malaysia có kháng cáo đến đâu, phán quyết sắp tới nhiều khả năng vẫn sẽ bất lợi.
Giờ đây, bóng đá Malaysia đang đứng trước ngã ba đường lịch sử. Nếu phán quyết của FIFA không thay đổi và AFC vào cuộc, FAM có thể phải đối diện với án phạt nặng nhất trong nhiều thập kỷ. Đó không chỉ là một bản án dành cho sai phạm nhập tịch, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cả khu vực Đông Nam Á — rằng mọi nỗ lực "rút ngắn con đường" bằng những cách lách luật đều có thể phải trả giá đắt.
