Những năm qua, Việt Nam và Cuba không ngừng tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại đến khoa học kỹ thuật, y tế và giáo dục, đặc biệt là trong nông nghiệp.
Mới đây, Chính phủ Cuba đã chính thức cấp quyền cho một doanh nghiệp nước ngoài được phép canh tác đất nông nghiệp trên lãnh thổ quốc đảo này.
Doanh nghiệp nước ngoài đầu tiên được ký hợp đồng thuê đất là Công ty Nông nghiệp tư nhân Agri VMA của Việt Nam. Theo thỏa thuận, Agri VMA đang tiến hành trồng lúa tại khu vực gần thị trấn Los Palacios, thuộc tỉnh Pinar del Río.
Trong số các giống lúa được Việt Nam tài trợ theo thỏa thuận hợp tác đã ký kết, giống lúa lai ba dòng CT16 thu hút sự chú ý đặc biệt từ giới chuyên gia nông nghiệp Cuba. Đây là sản phẩm trí tuệ của đội ngũ nghiên cứu lúa lai thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, mang theo nhiều kỳ vọng trong việc nâng cao năng suất và chất lượng lúa gạo tại Cuba.
Nông dân Cuba thu hoạch vụ lúa đầu tiên do Việt Nam chuyển giao giống và quy trình kỹ thuật. Ảnh: DW
Vì sao CT16 được chọn trồng tại Cuba?
Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), từ tháng 6/2014 đến 31/12/2019, đã có 119 giống lúa được công nhận giống quốc gia và hiện vẫn đang được thương mại hóa trong sản xuất. Từ 1/1/2020 đến 28/5/2024, có tổng cộng 267 giống lúa được công nhận theo Luật Trồng trọt, trong đó: 152 giống được công nhận lưu hành, 82 giống được gia hạn công nhận, và 33 giống được công nhận đặc cách.
Giữa hàng trăm giống lúa như vậy, CT16 được lựa chọn trồng trên đất Cuba vì những ưu điểm nổi trội. Trả lời Báo Dân Việt, PGS.TS Nguyễn Thị Trâm tác giả chính của giống lúa CT16 – cho biết: “Vì năng suất cao, chống đổ ngã tốt, ít sâu bệnh nên giống lúa này rất phù hợp phát triển ở những vùng đang gặp áp lực về an ninh lương thực, điều kiện sản xuất còn nhiều khó khăn như Cuba.”
Giống CT16 có thời gian sinh trưởng vụ Xuân từ 125–135 ngày, vụ Mùa hoặc Hè Thu từ 100–115 ngày, có thể gieo cấy hai vụ mỗi năm. Năng suất đạt từ 7–8 tấn/ha/vụ. Giống có khả năng chống chịu sâu bệnh tự nhiên ở mức trung bình, chống đổ và chịu lạnh tốt. Khi sản xuất hạt giống lai F1, năng suất đạt 3–3,5 tấn/ha.
Theo báo Granma của Cuba, nước này đã chi hơn 300 triệu USD trong năm 2024 để nhập khẩu gạo. Trong nhiều năm, việc nhập khẩu gạo của Cuba luôn gặp trở ngại lớn do chi phí mua sắm, vận chuyển và lệnh cấm vận kinh tế kéo dài. Điều này khiến chi phí vận tải tăng cao, nguồn cung bị gián đoạn, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh lương thực quốc gia.
Trong bối cảnh đó, giống lúa lai CT16 của Việt Nam được xem như lời giải cho bài toán lương thực của Cuba nhờ năng suất vượt trội, mở ra hy vọng mới cho ngành nông nghiệp quốc đảo này.
Nhóm chuyên gia nông nghiệp Việt Nam đã gieo trồng thành công giống CT16 trên diện tích 16 ha tại huyện Los Palacios, tỉnh Pinar del Río, đạt kết quả ấn tượng. Với sự hỗ trợ kỹ thuật từ Việt Nam, giống lúa CT16 cho năng suất 7,2 tấn/ha cao gấp hơn hai lần mức năng suất trung bình (3 tấn/ha) của Cuba, khẳng định hiệu quả rõ rệt của việc chuyển giao công nghệ nông nghiệp.
Không chỉ là một giống lúa, CT16 đã trở thành biểu tượng sống cho tình hữu nghị Việt Nam – Cuba, được vun đắp bằng tri thức, nỗ lực và những cam kết thực tế giữa hai dân tộc.
(Tổng hợp)
