Tập đoàn Trường Hải (THACO) và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed – doanh nghiệp trong hệ sinh thái Vingroup đã gửi đề xuất tham gia đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với tổng vốn lên tới hơn 61 tỷ USD. Cùng hướng đến việc hoàn thành dự án, song hai doanh nghiệp đưa ra các phương án khác nhau về tài chính, công nghệ, cơ chế ưu đãi và thời gian thực hiện.
Tiêu chí | THACO | VinSpeed |
Hình thức đầu tư | Đầu tư tư nhân theo Luật Đầu tư: lập doanh nghiệp dự án, THACO nắm cổ phần chi phối | Đầu tư tư nhân theo Luật Đầu tư; VinSpeed làm chủ đầu tư |
Tổng đầu tư | 61,35 tỷ USD | 61,35 tỷ USD |
Phương án vốn | - 20% là vốn tự có và huy động trong nước - 80% vay từ tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Đề xuất Chính phủ bảo lãnh khoản vay | - 20% vốn của dự án tự thu xếp, tương đương 12,27 tỷ USD - 80% vay của Nhà nước không lãi suất trong 35 năm |
Thời gian hoàn thành | 7 năm, chia làm 2 giai đoạn | 5 năm |
Thời gian khai thác | 70 năm | 99 năm |
Phương án kinh doanh | Giá vé do cơ quan nhà nước phê duyệt, trên cơ sở đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn cho dự án. | Giá vé tối thiểu 60 - 70% giá vé máy bay bình quân các hãng hàng không đang khai thác trên cùng chặng theo cơ chế đã được Quốc hội thông qua. |
Cơ chế ưu tiên | - Giao quỹ đất để phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) - Miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện trong nước chưa sản xuất được - Áp dụng đầy đủ cơ chế, chính sách đặc thù, ưu đãi đầu tư ở mức cao nhất theo quy định hiện hành. | - Khai thác quỹ đất phụ cận các ga tàu để phát triển khu đô thị, dự án bất động sản |
Công nghệ – kỹ thuật | Cam kết điện khí hóa, tiêu chuẩn quốc tế, hợp tác chuyển giao công nghệ từ châu Âu – châu Á, nội địa hóa một phần | Thỏa thuận với đối tác đến từ các quốc gia có ngành công nghiệp đường sắt phát triển hàng đầu thế giới như Trung Quốc, Đức, Nhật Bản để nhận chuyển giao công nghệ và sản xuất các đầu máy, toa xe cùng hệ thống tín hiệu, điều khiển tại Việt Nam. Đào tạo nguồn nhân lực để làm chủ công nghệ |
Cam kết | Không chuyển nhượng vốn/dự án cho nước ngoài; sẵn sàng bàn giao toàn bộ dự án nếu Nhà nước yêu cầu vì lý do an ninh quốc gia | Chưa đề cập cụ thể trong đề xuất công khai |
Về hình thức đầu tư, cả hai doanh nghiệp đều đề xuất thực hiện dự án theo hình thức đầu tư tư nhân, không áp dụng cơ chế đối tác công – tư (PPP). Theo đề xuất, VinSpeed và THACO sẽ trực tiếp làm chủ đầu tư theo Luật Đầu tư.
Xét trên tổng mức đầu tư và phương án vốn, theo cả THACO và VinSpeed, dự án có tổng mức đầu tư 61,35 tỷ USD, chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư.
Trong đó, THACO sẽ góp 20% tổng vốn (gần 12,3 tỷ USD) bằng vốn chủ sở hữu và huy động hợp pháp trong nước. Số còn lại, khoảng 49 tỷ USD, doanh nghiệp sẽ vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Thaco kiến nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm, được đảm bảo bằng tài sản hình thành từ dự án.
Còn VinSpeed cũng chia cấu phần góp vốn theo tỷ lệ 20%-80%. Trong đó, doanh nghiệp cũng cam kết tự thu xếp 20% vốn, tương đương 12,27 tỷ USD (không gồm chi phí giải phóng mặt bằng), phần còn lại đề nghị Nhà nước cho vay 49 tỷ USD, lãi suất 0% trong 35 năm.
Về thời gian thực hiện, Thaco đề xuất chia dự án làm hai giai đoạn triển khai và dự khiến hoàn thành trong 7 năm và thời gian hoạt động trong 70 năm. 5 năm đầu, dự án tập trung ây dựng hai đoạn từ TP.HCM đến Nha Trang và từ Hà Nội đến Hà Tĩnh sau khi được Nhà nước bàn giao mặt bằng sạch. Đây cũng là hai phân đoạn có nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa lớn để đưa vào vận hành, khai thác.
Giai đoạn 2 sẽ hoàn thành toàn bộ dự án trong 2 năm tiếp theo với phân đoạn còn lại từ ga Hà Tĩnh đến ga Nha Trang, do phân đoạn này có địa hình đèo dốc, địa chất phức tạp nên cần thời gian nghiên cứu và có giải pháp hiệu quả nhất.
Trong khi đó, VinSpeed bày tỏ mong muốn có thể khởi công dự án trước tháng 12/2025 và đưa toàn tuyến vào khai thác vận hành trước tháng 12/2030. Như vậy, tổng thời gian hoàn thành dự án ước tính 5 năm. Thời gian khai thác của dự án dự kiến khoảng 99 năm.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 17/2/2024. Dự án có quy mô 1.541 km, điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP HCM), đi qua 20 tỉnh thành.
Toàn tuyến được đầu tư mới khổ đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục; có 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa. Dự án được áp dụng hình thức đầu tư công, tổng mức đầu tư sơ bộ 1,713 triệu tỷ đồng (hơn 67 tỷ USD).
