
Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ - Ảnh: NGUYỄN Á
Nhạc sĩ
Bài ca Đất Phương Nam - Ca sĩ Nguyễn Phi Hùng
Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ - Ảnh: NGUYỄN Á
Nhạc sĩ
Bài ca Đất Phương Nam - Ca sĩ Nguyễn Phi Hùng
Sự nghiệp đồ sộ, đi vào chiều sâu
Lúc Tuổi Trẻ Online liên hệ, NSƯT Trần Vương Thạch - nguyên giám đốc Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch TP.HCM (HBSO) - đang cùng với gia đình chuẩn bị lễ tang cho nhạc sĩ Lư Nhất Vũ.
Theo lý, ông Thạch phải gọi ông Lư Nhất Vũ là chú hoặc bác, nhưng ông Vũ toàn xưng anh - em. Nghệ sĩ Trần Vương Thạch kể sau khi ông tu nghiệp ở nước ngoài về, khoảng nửa cuối những năm 1990, ông đã cùng nhạc sĩ có nhiều chuyến đi điền dã tìm hiểu về âm nhạc dân gian Nam Bộ.
Ông Thạch chính là người đã phối khí cho bài Bài ca Đất phương Nam trong phim Đất phương Nam. Hai người cũng đã cùng nhau thực hiện rất nhiều chương trình, sản phẩm và vở diễn.
Ông Thạch kể thêm vợ chồng nhạc sĩ giao cho ông thư viện của ông bà, với mong muốn ông sẽ tiếp tục con đường mà họ đang còn dở dang đó.
Thư viện này gồm các tác phẩm về công trình sưu khảo, chuyên khảo dân ca Nam Bộ và Việt Nam, tài liệu nghiên cứu lý luận âm nhạc, băng đĩa ca nhạc, phim tài liệu, bút tích tác phẩm...
Vợ chồng nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang - Ảnh chụp từ sách Lư Nhất Vũ - Nhạc và đời
Nói về sự nghiệp của nhạc sĩ Lư Nhất Vũ, "người em Trần Vương Thạch" đánh giá ông có "một sự nghiệp đồ sộ và có chiều sâu", "một con người đáng kính cả trong âm nhạc lẫn cuộc sống".
Nghe tin nhạc sĩ qua đời, nhà văn Bích Ngân - chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM - cho biết bà cảm thấy "rất thương tiếc; đó là một con người dành trọn cả đời mình cho âm nhạc và đấu tranh, giải phóng dân tộc".
"Những sáng tác của ông thực sự rất riêng biệt, không đụng hàng ai và trong âm nhạc của ông, xứ sở, tình đất, tình người Nam Bộ hiện lên rất rõ nét", bà Ngân nói.
Nhà văn cũng nhắc đến công trình đồ sộ nhất của nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang đó là những sưu tầm, chỉnh lý dân ca, ca dao của Nam Bộ. Theo bà Ngân, đó là việc mà không phải ai cũng làm được.
Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ (trái) và nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn ở rừng Tây Ninh năm 1973 - Ảnh tư liệu
Gia đình nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và việc truyền bá dân ca Nam Bộ
Đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, người thực hiện bộ phim truyền hình Đất phương Nam với bài hát nhạc phim bất hủ, Bài ca Đất phương Nam, nói ông hết lòng mang ơn nhạc sĩ.
Đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn nói với Tuổi Trẻ Online: "Tôi hết lòng mang ơn và vô cùng thương tiếc nhạc sĩ Lư Nhất Vũ. Xin chia buồn với gia đình và đông đảo người xem đã từng yêu thích phim Đất phương Nam và âm nhạc dân ca Nam Bộ".
Theo ông, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ, người bạn đời là chị Lê Giang và cả con trai của họ đã dành cả sự nghiệp âm nhạc của mình cho việc sưu tầm, sáng tác và truyền bá dân ca Nam Bộ.
"Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ đã truyền cảm hứng cho tôi rất nhiều khi thực hiện bộ phim Đất phương Nam, và có thể nói âm nhạc của Lư Nhất Vũ đã đóng góp rất lớn nâng cao chất lượng của phim", ông nói.
Chất hào hùng nhưng sâu lắng và không kém phần lãng mạn tình tứ của âm nhạc đã rất đồng điệu cảm xúc với hình ảnh và những tình tiết của câu chuyện.
Diễn tiến phim theo kiểu hành trình nên âm nhạc cũng theo sát bản sắc của vùng miền nhân vật trải qua.
Đạo diễn đã có những khám phá thú vị khi được cùng ông Lư Nhất Vũ và bà Lê Giang trao đổi trên bản thảo và những buổi thu âm với đông đảo nhạc công nhạc cụ dân tộc.
"Anh chị mừng khi tâm sự với tôi, cho rằng việc làm nhạc phim Đất phương Nam như một việc tổng kết, phúc khảo toàn bộ công trình của mình về âm nhạc dân tộc Nam Bộ, và dồn cả tâm huyết, tài năng của mình", ông Vinh Sơn nhớ lại.
Trên trang cá nhân, nhạc sĩ Thế Bảo chia sẻ thông tin nhạc sĩ Lư Nhất Vũ qua đời và viết: "Vô cùng thương tiếc nhạc sĩ tài hoa, tác giả Cô gái Sài Gòn đi tải đạn, Bài ca Đất Phương Nam, nhiều công trình nghiên cứu và nhiều tuyển tập sưu tầm dân ca Nam Bộ. Xin chia buồn với nhà thơ Lê Giang và gia đình. Mong nhạc sĩ Lư Nhất Vũ phiêu diêu miền cực lạc".
Trang Thư viện số Nguyễn An Ninh - Chuyên đề Nam Bộ, hoạt động thuộc chương trình Tìm về nét Việt của Quỹ Hoa Sen, tôn vinh nhạc sĩ Lư Nhất Vũ là một trong những người đầu tiên ủng hộ dự án số hóa tâm huyết này.
Sinh thời, nhạc sĩ luôn thúc giục thư viện và đã bàn giao những công trình nghiên cứu điền dã của vợ chồng ông bà để thư viện số hóa lưu trữ và phục vụ bạn đọc, nhất là bạn đọc trẻ.
"Trong một lần thư viện ghé thăm, ông đã cất lên câu hát: "Dù gặp phút giây mà dạ ngất ngây / Dẫu chết đi đời ta mãn nguyện".
Giờ đây người đã về thiên cổ, nhưng những đóng góp của nhạc sĩ Lư Nhất Vũ cho mảnh đất Nam Bộ nói riêng và nền âm nhạc Việt Nam nói chung sẽ vẫn còn đó" - Thư viện số Nguyễn An Ninh - Chuyên đề Nam Bộ kính tiễn biệt người nhạc sĩ tài năng và chia buồn cùng tang gia hiếu quyến.