Khai thác thế mạnh
Tuyến du lịch "Con đường di sản Nam Thăng Long – Hà Nội" đang được Sở Du lịch Hà Nội phối hợp cùng các địa phương và doanh nghiệp triển khai, tập trung vào việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản, di tích cùng các nghề truyền thống tại khu vực phía Nam Thủ đô.
Tuyến du lịch này bao gồm hai nhánh chính: Thanh Oai - Ứng Hòa - Mỹ Đức và Thanh Trì - Thường Tín - Phú Xuyên với mục tiêu giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc và độc đáo của từng địa phương.
Trong đó, huyện Thường Tín nổi bật với chương trình du lịch "Nghệ thuật làng nghề thủ công Duyên Thái", tập trung vào hai nghề truyền thống: Sơn mài tại làng Hạ Thái và làm đồ mã tại làng Phúc Am, xã Duyên Thái. Đây là bước đi quan trọng nhằm gắn kết làng nghề với du lịch, mở ra cơ hội phát triển kinh tế và nâng cao đời sống cho người dân địa phương.
Trao đổi với Người Đưa Tin, bà Nguyễn Thị Thanh Hoa - Bí thư Đảng ủy xã Duyên Thái, nhấn mạnh: "Nghề sơn mài Hạ Thái với lịch sử hàng trăm năm không chỉ duy trì giá trị văn hóa mà còn vươn ra thị trường quốc tế, thu hút khách du lịch đến tham quan.
Tương tự, nghề thủ công ở Phúc Am cũng phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu thị trường trong khi vẫn giữ được nét truyền thống. Khi kết hợp với du lịch, những giá trị này được nâng cao, tạo động lực phát triển kinh tế bền vững".
Làng Hạ Thái (xã Duyên Thái, huyện Thường Tín) là một trong 7 điểm du lịch làng nghề của Thủ đô, nổi tiếng với nghề làm sơn mài.
Cũng như tại nhiều địa phương khác, yếu tố quan trọng khi phát triển du lịch làng nghề tại xã Duyên Thái là sự liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với cơ sở, hộ dân làm nghề, sao cho các trải nghiệm và sản phẩm tại làng nghề được thiết kế phù hợp với sở thích, nhu cầu của khách du lịch. Qua đó, du lịch được khai thác đúng hướng bảo tồn và phát triển bền vững, có trách nhiệm với môi trường và xã hội.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Hồi - Giám đốc Hợp tác xã Sơn mài Hạ Thái, Chủ tịch Hội làng nghề Sơn mài xã Duyên Thái, huyện Thường Tín cho biết, trước đây khách du lịch đến làng nghề thường thưa thớt và thiếu sự tổ chức. Thế nhưng từ khi bắt đầu đón khách du lịch, nơi đây đã cải thiện chất lượng tiếp đón, mang lại trải nghiệm đáng nhớ hơn cho du khách.
"Sự chuyển đổi từ tập trung xuất khẩu sang phục vụ khách du lịch đã tạo ra bước đột phá cho hợp tác xã. Những sản phẩm nhỏ gọn, dễ mang về như tranh sơn mài mang hình ảnh Hà Nội hay làng quê Việt Nam không chỉ tăng sức hút mà còn giúp quảng bá văn hóa địa phương. Đặc biệt, các buổi trải nghiệm quy trình làm sơn mài ngay tại cơ sở đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách", bà Hồi chia sẻ.
Cũng theo nghệ nhân Nguyễn Thị Hồi, sự phối hợp giữa các cơ sở sản xuất và doanh nghiệp lữ hành đã mang lại lợi ích kép, vừa thúc đẩy kinh tế địa phương, vừa bảo tồn và phát triển nghề truyền thống. Vừa là cách để tăng thu nhập và ổn định đầu ra cho sản phẩm, vừa là con đường bền vững để các giá trị văn hóa được bảo tồn, lan tỏa và phát triển trong thời kỳ hiện đại hóa.
Nhân rộng các tour làng nghề
Hà Nội hiện sở hữu một kho tàng giá trị làng nghề đặc sắc với khoảng 1.350 làng nghề và làng có nghề, đại diện cho 47/52 nghề truyền thống của cả nước. Trong bối cảnh Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021-2030 đặt trọng tâm vào việc gìn giữ và phát huy các giá trị làng nghề, vai trò của những cộng đồng này ngày càng được khẳng định.
Không những góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và nâng cao đời sống người dân, làng nghề còn bảo vệ cảnh quan nông thôn và đóng góp vào chương trình xây dựng nông thôn mới.
Dù vậy, thực tế cho thấy nhiều điểm du lịch làng nghề đã được công nhận nhưng vẫn chưa thực sự hấp dẫn du khách. Nguyên nhân chủ yếu nằm ở sự thiếu vắng các tour du lịch bài bản và sản phẩm trải nghiệm đặc trưng. Điều này khiến các công ty lữ hành inbound (chuyên đón khách quốc tế) liên tục trăn trở tìm kiếm những chương trình city tour độc đáo để quảng bá Hà Nội.
Trong bối cảnh đó, tuyến du lịch "Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội" với sự kết nối các làng nghề nghệ thuật tại Thường Tín, Thanh Trì và Phú Xuyên, đang mở ra cơ hội lớn để quảng bá và phát triển du lịch.
Với vị trí gần trung tâm Hà Nội, các làng nghề như Hạ Thái hay Phúc Am có tiềm năng trở thành điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá văn hóa vùng ven đô.
Với vị trí gần trung tâm Hà Nội, các làng nghề như Hạ Thái hay Phúc Am có tiềm năng trở thành điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá văn hóa vùng ven đô.
Ông Trần Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội cho biết, Sở đang tích cực xây dựng các sản phẩm du lịch trải nghiệm gắn liền với giá trị di sản, di tích và làng nghề tại các huyện phía Nam Hà Nội.
"Những điểm đến như làng nghề sơn mài Hạ Thái và làng nghề thủ công Phúc Am sẽ là nguồn cảm hứng để các doanh nghiệp phát triển sản phẩm du lịch mới, làm phong phú thêm bức tranh du lịch Hà Nội", ông Hiếu nhấn mạnh.
Đánh giá về tiềm năng du lịch nơi đây, ông Phùng Quang Thắng - Phó Chủ tịch thường trực Liên chi hội Lữ hành Việt Nam cho rằng các chương trình du lịch làng nghề như tour "Nghệ thuật làng nghề thủ công Duyên Thái", sẽ là cơ hội để quảng bá sản phẩm, song cũng góp phần thắt chặt tình đoàn kết cộng đồng và phát triển kinh tế bền vững.
Ông Thắng lưu ý, để nghề truyền thống thực sự gắn kết với du lịch, cần đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng cơ sở và dịch vụ. Các yếu tố như bãi đỗ xe, cảnh quan, homestay, nhà hàng, cửa hàng lưu niệm, và đặc biệt là chất lượng trải nghiệm du khách đều cần được nâng cao.
Bên cạnh đó, việc đào tạo nguồn nhân lực phục vụ du lịch cũng là yếu tố không thể thiếu. Quan trọng hơn, phát triển du lịch bền vững phải đi đôi với bảo vệ môi trường và duy trì hệ sinh thái nông nghiệp, nông thôn.
"Du lịch làng nghề không chỉ mang lại việc làm và thu nhập cho người dân mà còn là cách hiệu quả để bảo tồn và phát huy những tinh hoa văn hóa truyền thống. Đồng thời, nó góp phần xây dựng hình ảnh một địa phương không chỉ giàu về kinh tế mà còn sâu sắc về văn hóa", ông Thắng chia sẻ.
