Ngày 21/8, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng phối hợp với 11 trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước tổ chức Hội thảo quốc tế Sinh học - Nông nghiệp lần thứ 2 với chủ đề Phát triển bền vững trong bối cảnh chuyển đổi số.
Sự kiện quy tụ hơn 300 đại biểu, chuyên gia, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực sinh học, nông nghiệp. Hội thảo nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 36-NQ/TW về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới, cùng Nghị quyết 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Ông Võ Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng, cho rằng công nghệ sinh học, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và hệ thống canh tác thông minh đang mở ra những cơ hội mới, góp phần giải quyết các vấn đề mang tính sống còn.
Ông Võ Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng, nhận định nhân loại đang cùng lúc đối diện nhiều thách thức toàn cầu: biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt, suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên, trong khi nhu cầu lương thực, thực phẩm, dược liệu và các sản phẩm nông nghiệp tăng nhanh.
Song song với đó, sự phát triển vượt bậc của công nghệ sinh học, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và hệ thống canh tác thông minh đang mở ra những cơ hội mới, góp phần giải quyết các vấn đề mang tính sống còn, ông Minh nói.
Hơn 300 chuyên gia bàn về nông nghiệp bền vững trong kỷ nguyên số.
Theo Giáo sư Đinh Minh Quang, Phó Trưởng khoa Sư phạm Sinh học, Trường Sư phạm, trường Đại học Cần Thơ, công nghệ sinh học kết hợp chuyển đổi số đang tạo động lực đột phá trong lĩnh vực thủy sản và chăn nuôi.
Số hóa giúp tăng cường tính minh bạch, khả năng truy xuất nguồn gốc, nhưng cũng bộc lộ nhiều rào cản như hạ tầng dữ liệu yếu, chi phí công nghệ cao, lao động thiếu kỹ năng, hộ sản xuất nhỏ lẻ khó tiếp cận.
Ông Quang đề xuất, ngành cần đẩy mạnh nghiên cứu bộ gen và bảo tồn nguồn gen bản địa, phát triển chương trình nhân giống vật nuôi cao cấp, đầu tư vào sản xuất vắc xin, chế phẩm sinh học, protein từ côn trùng.
Song song, cần mở rộng mô hình canh tác tuần hoàn, ứng dụng IoT, AI và blockchain, công nghệ lưu trữ và truyền tải dữ liệu, để truy xuất nguồn gốc và cảnh báo dịch bệnh.
Giáo sư Đinh Minh Quang cho rằng số hóa sẽ tăng cường minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc trong sản xuất.
Đào tạo lực lượng lao động số và triển khai các gói hỗ trợ tín dụng, tài chính cho nông dân, doanh nghiệp nhỏ là giải pháp then chốt để thúc đẩy quá trình chuyển đổi, ông Quang nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Công Cẩn, Phó TGĐ Thương Mại Sản xuất miền Bắc & Trung Việt Nam, Tập đoàn Việt Úc, nhận định ngành tôm Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn từ dịch bệnh, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, vùng nuôi nhỏ lẻ thiếu đồng bộ đến bài toán giá cả và thương hiệu.
Theo ông Cẩn, việc đổi mới công nghệ là hướng đi tất yếu. Một số giải pháp được triển khai gồm: xử lý nước thân thiện môi trường, tái tạo hệ sinh thái vi sinh vật trong ao, quan trắc tự động các chỉ số pH, nhiệt độ, NH3, NO2...; xét nghiệm nhanh bệnh tôm tại ao; ứng dụng chatbot AI tư vấn kỹ thuật, máy đo cỡ tôm, máy cho ăn tự động, thiết bị đếm tôm.
Ông Cẩn chia sẻ về thách thức và giải pháp công nghệ cho ngành tôm Việt Nam.
Ngoài ra, công nghệ dự báo thời tiết, dịch bệnh cùng hệ thống camera giám sát an ninh giúp người nuôi chủ động ứng phó với rủi ro.
Con người vẫn là trung tâm vận hành, nhưng công nghệ sẽ hỗ trợ chẩn đoán bệnh, đo lường chỉ số và đưa ra khuyến nghị chính xác.
AI có thể phân tích dữ liệu lớn để dự báo nguy cơ và tối ưu hóa quy trình sản xuất, ông nhấn mạnh.
Ông Cẩn cũng nhận định, sự tích hợp giữa công nghệ sinh học và chuyển đổi số sẽ mở ra cơ hội nâng cao năng suất, chất lượng, đồng thời bảo đảm tính minh bạch và an toàn thực phẩm. Đây là nền tảng quan trọng để ngành nông nghiệp Việt Nam thích ứng với biến đổi khí hậu, đáp ứng nhu cầu toàn cầu và phát triển theo hướng bền vững.
