(Ảnh minh họa: Bangkok Post)
Mô hình "nghỉ hưu sớm" đầu tiên tại Thái Lan ngay lập tức gây tranh luận gay gắt khi nhiều chuyên gia lo ngại có thể khiến người lao động thiếu hụt tài chính và đối mặt với ít cơ hội việc làm sau khi rời khỏi lực lượng lao động.
Theo ông Tanit Sorat, Phó Chủ tịch Liên đoàn Chủ sử dụng lao động Thái Lan, xu hướng số hóa trong lĩnh vực ngân hàng và logistics đang khiến các tập đoàn lớn liên tục tái cấu trúc. Ông cho rằng nhiều nhân viên tham gia chương trình nghỉ hưu sớm do kiệt sức, nhưng doanh nghiệp đôi khi coi đây là cách âm thầm tinh giản nhân sự. Sự phát triển của ngân hàng số cũng làm giảm nhu cầu lao động và nới rộng khoảng cách thế hệ.
Trong khi đó, khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) lại chịu áp lực khác. Chính sách thuế quan của Mỹ được dự báo sẽ tác động mạnh đến xuất khẩu Thái Lan trong quý IV, khiến khoảng 4,5 triệu trong số 12,9 triệu lao động SME đối diện rủi ro việc làm. Xu hướng thay thế hợp đồng dài hạn bằng lao động thời vụ cũng ngày càng phổ biến nhằm giảm chi phí và thích ứng công nghệ mới.
Ông Tanit nhấn mạnh việc nghỉ hưu tự nguyện phải tuân thủ luật lao động. Người lao động cần cân nhắc kỹ về quyền lợi an sinh xã hội, bởi một số chế độ chỉ áp dụng từ tuổi 55. Về phía doanh nghiệp, cần bảo đảm mức đền bù hợp lý và tránh ép buộc nhân viên.
Ông Supant Mongkolsuthree, nguyên Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan, cho rằng suy thoái kinh tế năm 2025 khác với các khủng hoảng trước đây, khi công nghệ đẩy nhanh tốc độ thay thế lao động. Ông kêu gọi chính phủ cải thiện trợ cấp thất nghiệp để hỗ trợ người lao động trước chi phí sinh hoạt tăng cao. Một số doanh nghiệp có tiềm lực tài chính hiện đang cho nhân viên thời gian chuẩn bị trước khi nghỉ việc hoặc hỗ trợ đào tạo kỹ năng số để trì hoãn nghỉ hưu.
Tuy nhiên, theo ông Supant, một số ngành nghề như thủ công mỹ nghệ, y tế và sáng tạo sẽ vẫn duy trì ổn định. Người nghỉ hưu sớm cũng có thể tận dụng nền kinh tế số, tham gia các nền tảng trực tuyến hoặc công việc dịch vụ linh hoạt, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi - nhóm dân số đang tăng nhanh tại Thái Lan.
Ở góc độ người lao động, bà Chalothorn Kaewkuea, 55 tuổi, cho rằng việc nghỉ hưu ở tuổi 45, dù là tự nguyện, vẫn phản ánh sự bất ổn sâu xa của thị trường lao động văn phòng. "Ở tuổi 45, phần lớn người lao động mới chỉ bắt đầu xây dựng nền tảng tài chính. Nếu rời việc quá sớm, họ có thể khó tìm việc mới và phải dựa vào khoản tiết kiệm hạn chế cho phần đời còn lại", bà nói.
Đại diện Cơ quan An sinh Xã hội Thái Lan (SSO), bà Niyada Seneemanomai, cho biết cơ quan chưa đánh giá tác động của việc nghỉ hưu sớm ở độ tuổi thấp như vậy, song khẳng định SSO sẵn sàng hỗ trợ những lao động mất việc theo quy định hiện hành, bao gồm trợ cấp tối đa 90 ngày. Ngoài ra, người rời bỏ thị trường lao động vẫn có thể duy trì bảo hiểm xã hội bằng cách tiếp tục đóng góp theo diện lao động tự do.
