Tiếp tục rơi vào bế tắc ngân sách, nước Mỹ đứng trước kịch bản quen thuộc nhưng đầy rủi ro: chính phủ liên bang có thể đóng cửa kéo dài và lần này, theo Bộ Tài chính Mỹ, thiệt hại kinh tế có thể lên tới 15 tỷ USD mỗi tuần. Con số ấy không chỉ là lời cảnh báo về hậu quả tài chính, mà còn phản ánh cái giá của sự chia rẽ trong nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Bản ghi nhớ của Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng, được Politico công bố, cho biết mỗi tuần chính phủ bị tê liệt vì không có ngân sách hoạt động sẽ làm giảm tương đương 0,1 điểm phần trăm GDP của Mỹ. Các chuyên gia kinh tế của Reuters dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhận định, đợt đóng cửa lần này “đang cắt sâu vào cơ bắp của nền kinh tế” – một phép ẩn dụ ám chỉ rằng sự đình trệ không còn chỉ là mất mát tạm thời, mà đã tác động trực tiếp đến cấu trúc tăng trưởng.
Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang bị buộc nghỉ việc hoặc làm không lương. Các cơ quan trọng yếu như Bộ Nông nghiệp, Cục Thống kê Lao động hay Cơ quan Bảo vệ Môi trường phải tạm dừng hoạt động. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, cấp phép đầu tư, báo cáo dữ liệu và dịch vụ công bị gián đoạn.
Không chỉ người dân chịu ảnh hưởng, mà cả hệ thống tài chính – từ ngân hàng đến thị trường chứng khoán – cũng phải vận hành trong “sương mù thông tin”. The Guardian bình luận rằng, một nền kinh tế hiện đại vốn phụ thuộc vào dữ liệu và tính ổn định, giờ lại bị chính bộ máy công quyền của mình làm suy yếu.
Với khu vực tư nhân, tác động dây chuyền đã bắt đầu xuất hiện. Các nhà thầu quốc phòng không nhận được thanh toán đúng hạn, các dự án xây dựng liên bang bị đình trệ, doanh nghiệp nhỏ mất nguồn khách hàng từ chính phủ. Người lao động tạm nghỉ sẽ giảm chi tiêu, khiến doanh số bán lẻ, dịch vụ và du lịch suy yếu.
Sự khác biệt của lần đóng cửa này nằm ở bối cảnh. Nước Mỹ vừa bước qua giai đoạn phục hồi hậu đại dịch, lạm phát đang được kiểm soát dần, đầu tư vào trí tuệ nhân tạo, sản xuất chip và năng lượng sạch được xem là động lực tăng trưởng mới. Nhưng khi Quốc hội không thể đạt thỏa thuận ngân sách, những khoản đầu tư chiến lược đó có nguy cơ bị chững lại.
Giới kinh tế cho rằng, thiệt hại của việc chính phủ đóng cửa không chỉ được đo bằng tiền, mà còn bằng niềm tin. Mỗi lần Quốc hội rơi vào khủng hoảng ngân sách, hình ảnh về một nước Mỹ “không thể tự quản lý” lại khiến thị trường quốc tế dao động. Các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu cân nhắc khi trái phiếu Mỹ – biểu tượng của sự an toàn – gắn liền với một chính phủ không chắc có thể trả lương cho nhân viên đúng hạn. Sự bất ổn ấy, theo các chuyên gia của Bloomberg Economics, có thể làm tăng chi phí vay nợ và ảnh hưởng đến đồng USD trong trung hạn.
Tuy nhiên, những người lạc quan vẫn tin rằng nước Mỹ có khả năng phục hồi nhanh chóng, giống như sau các lần đóng cửa trước đây vào năm 2013 và 2019. Khi thỏa thuận được thông qua, chính phủ thường chi tiêu bù và hoạt động trở lại với tốc độ cao, tạo hiệu ứng phục hồi ngắn hạn cho nền kinh tế.
Theo: Reuters
