Nhiều doanh nghiệp gặp khó trong khâu định giá đất - Ảnh: NGỌC HIỂN
Cả nước hiện có gần 3.000 dự án thuộc lĩnh vực đất đai còn tồn đọng, kéo dài nhiều năm do các vướng mắc liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch và thủ tục pháp lý, đòi hỏi phải có giải pháp quyết liệt gỡ vướng.
Nhiều dự án "đóng băng" do tắc ở khâu định giá
Tại Diễn đàn Bất động sản nhà ở 2025 vừa diễn ra tại TP.HCM, TS Cấn Văn Lực cho hay cả nước có gần 3.000 dự án với tổng vốn đầu tư lên đến 235 tỉ USD đang bị "ách tắc".
Nếu tháo gỡ được 10% số dự án này trong năm nay và thêm 10% trong năm tới, nền kinh tế sẽ được bơm thêm một lượng vốn lên tới khoảng 600.000 tỉ đồng mỗi năm, tạo dòng vốn lớn cho nền kinh tế.
Trong số các vướng mắc khiến dự án "đóng băng", nhiều doanh nghiệp đang còn tắc ở khâu tính tiền sử dụng đất, đặc biệt là xác định thời điểm tính tiền sử dụng đất.
Chủ đầu tư một dự án địa ốc cho biết nhiều năm qua, dự án của doanh nghiệp này vẫn chưa thể hoàn tất các thủ tục pháp lý do chưa thống nhất được thời điểm tính tiền đất.
Theo vị này, dù dự án được giao đất vào năm 2018 song cơ quan quản lý không đồng ý phê duyệt mức giá đất vào thời điểm giao đất.
Đến nay, mỗi lần định giá mới, đơn vị thẩm định đều tính nghĩa vụ tài chính vào thời điểm định giá cộng thêm khoản lãi phạt 5,4%/năm khiến cho số tiền đất đã đội lên hàng ngàn tỉ đồng.
"Đến nay chúng tôi vẫn chưa được chốt xong mức tiền do chưa thống nhất thời điểm xác định nghĩa vụ tài chính, song chúng tôi mong muốn được tính giá đất vào thời điểm giao đất, còn tính ở thời điểm hiện nay sẽ đẩy thế khó cho doanh nghiệp", vị này nói.
Mới đây, Công ty cổ phần đầu tư MHL cũng đã có văn bản kiến nghị gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đơn vị đề xuất về tháo gỡ khó khăn trong việc xác định thời hạn tính tiền sử dụng đất cho khu đất số 448 Nguyễn Tất Thành, thuộc phường Xóm Chiếu (TP.HCM).
Theo đó, vào năm 2016, Công ty CP ACC Thăng Long (nay là Công ty MHL) đã ký hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) với Quân chủng Phòng không - Không quân và được thanh toán bằng quỹ đất tại số 448 Nguyễn Tất Thành. Công ty MHL đã hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng và đã bàn giao các công trình BT từ tháng 2-2018.
Đến tháng 3-2025, UBND TP.HCM ban hành quyết định số 1194 về việc giao đất cho nhà đầu tư, song hiện Công ty MHL đang gặp vướng về xác định thời điểm tính tiền đất khi các cơ quan ở địa phương chưa thống nhất về thời điểm tính tiền đất.
Cần chính sách gỡ khó cho doanh nghiệp
Theo ghi nhận, những trường hợp vướng mắc tương tự như Công ty MHL không phải là cá biệt. Theo quy định pháp luật, thời điểm nhà đầu tư được giao đất song song với thời điểm ký kết hợp đồng BT cũng chính là thời điểm xác định giá đất nên việc chậm bàn giao đất kéo dài nhiều năm không xuất phát từ lỗi của nhà đầu tư.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho hay có khoảng 100 dự án BT tại TP.HCM đang gặp vướng mắc tương tự như Công ty MHL.
Theo ông Châu, chậm trễ bàn giao đất, xác định giá đất, xác định nghĩa vụ tài chính hầu hết do thủ tục hành chính. Do đó, ông Châu đề nghị cần ban hành cơ chế xử lý cho các doanh nghiệp không có lỗi, đặc biệt là khi phát sinh nghĩa vụ tài chính do sự thay đổi chính sách hoặc lỗi của cơ quan chức năng.
"Trong những trường hợp này, Chính phủ cần có hướng dẫn về phương pháp định giá đất và xử lý khoản tiền bổ sung, tạo niềm tin cho doanh nghiệp", ông Châu nói.
TS Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - cho rằng để tăng cung cho thị trường bất động sản, việc tập trung tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến định giá đất là quan trọng nhất bởi đây là khâu trọng yếu khiến dự án dễ rơi vào cảnh chậm trễ, tắc nghẽn kéo dài.
"Ưu tiên hàng đầu hiện nay là tập trung tháo gỡ vướng mắc định giá đất, để hỗ trợ doanh nghiệp sớm triển khai dự án, qua đó góp phần thúc đẩy nguồn cung bất động sản và sự hồi phục, phát triển của thị trường bất động sản", ông Khôi kiến nghị.
Kiến nghị gỡ vướng xác định giá đất cụ thể cho gần 100 dự án
Mới đây, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị xem xét sửa đổi quy định Luật Đất đai 2024 liên quan xác định giá đất cụ thể, để gỡ vướng gần 100 hồ sơ đất đai dự án bất động sản ở TP.HCM.
Theo TP, đến nay có hàng trăm dự án bất động sản trên địa bàn TP đang trong tình trạng đóng băng hoặc tạm dừng thủ tục pháp lý tiếp theo, kéo theo nhiều hệ lụy.
TP đề nghị sửa đổi, bổ sung điều 63 nghị định số 102 theo hướng cho phép áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành năm 2015.
Bất hợp lý tiền đất bổ sung: Đừng để 'quýt làm cam chịu'
