Hộ kinh doanh hoa ở chợ hoa Đầm Sen TP.HCM - Ảnh: TỰ TRUNG
Trong văn bản vừa gửi bí thư, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc xóa bỏ thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh (HKD) từ ngày 1-1-2026, Bộ trưởng Bộ Tài chính đề nghị các địa phương chung tay hỗ trợ HKD.
Hỗ trợ tài chính và miễn, giảm chi phí phần mềm
Cụ thể, theo Bộ Tài chính, việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển đổi sang phương pháp kê khai đối với hộ, cá nhân kinh doanh nhằm hướng tới nền quản lý thuế hiện đại, minh bạch, công bằng.
Do đó, lãnh đạo các địa phương chỉ đạo cấp ủy, chính quyền và các sở, ngành trên địa bàn phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế hướng dẫn HKD sử dụng ứng dụng eTax Mobile, các dịch vụ thuế điện tử, cài đặt và sử dụng phần mềm hóa đơn, kế toán để đăng ký, kê khai và nộp thuế một cách thuận tiện và dễ dàng.
Các chương trình hỗ trợ phải phù hợp theo từng đặc tính của nhóm HKD và ưu tiên tổ chức tại các chợ, phố thương mại... nơi tập trung nhiều HKD.
Hộ kinh doanh tại chợ đêm Hồ Thị Kỷ (TP.HCM) - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Công an, ngân hàng phối hợp với thuế kiểm soát dòng tiền
Để tiếp tục tăng cường công tác quản lý thuế đối với HKD nhằm chống thất thu thuế trong giai đoạn chuyển đổi, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương tập trung kiểm soát doanh thu, dòng tiền và xây dựng cơ sở dữ liệu tích hợp về HKD. Mục tiêu là kịp thời phát hiện các HKD có rủi ro cao trong việc sử dụng hóa đơn, kê khai doanh thu thấp để trốn thuế.
Bên cạnh đó, công an tỉnh, thành phố cần tiếp tục chia sẻ dữ liệu dân cư, đăng ký cư trú, tạm trú, giám sát hành trình vận tải, hoạt động lưu trú và cho thuê nhà của HKD trên địa bàn.
Đối với quản lý dòng tiền, ngân hàng thương mại cung cấp thông tin liên quan đến giao dịch qua ngân hàng của HKD và phối hợp đối chiếu dòng tiền, xác minh doanh thu với cơ quan thuế.
Về tiền thuế, theo Cục Thuế, số thu mà hộ và cá nhân kinh doanh nộp ngân sách tăng đáng kể. Năm 2024, số thu đạt 25.953 tỉ đồng, còn trong 9 tháng năm nay ước đạt gần 26.000 tỉ đồng.
"Đến hết tháng 9, hơn 98% HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai đã khai và nộp thuế điện tử. 100% HKD thuộc diện sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền.
Cũng trong 9 tháng đầu năm, cả nước có 18.348 hộ khoán chuyển sang nộp thuế theo kê khai và gần 2.530 HKD chuyển đổi lên doanh nghiệp. Đây là kết quả đáng khích lệ, cho thấy các HKD đang dần thích ứng với phương thức quản lý thuế mới" - Bộ Tài chính đánh giá.
Hộ kinh doanh không lấy hóa đơn đầu vào dễ bị nghi trốn thuế
Theo Cục Thuế, hóa đơn đầu vào không chỉ là chứng từ hợp pháp ghi nhận giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho HKD.
Theo đó, hóa đơn là căn cứ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa và nguyên vật liệu, giúp HKD tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, đồng thời bảo vệ uy tín và niềm tin của khách hàng.
Mặt khác, hóa đơn đầu vào là chứng từ ghi nhận chi phí hợp lệ, giúp HKD hạch toán chính xác doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế, đảm bảo việc kê khai và nộp thuế được minh bạch, công bằng.
"Nếu không lấy hóa đơn khi mua hàng sẽ khiến HKD không thể chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa khi cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra. Như vậy, HKD có nguy cơ bị xem là đang kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc và có thể bị tịch thu hàng hóa nếu không xuất trình được chứng từ hợp lệ.
Thêm nữa, khi không có hóa đơn, HKD không được ghi nhận chi phí hợp lệ, dẫn đến việc không thể kê khai giảm trừ thuế hoặc tính đúng lợi nhuận thực tế, từ đó có thể bị cơ quan thuế truy thu hoặc xử phạt hành chính vì kê khai không đúng quy định" - Cục Thuế cảnh báo.
Hơn nữa, việc thường xuyên mua bán hàng hóa mà không lấy hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến hành vi trốn thuế. Tùy theo mức độ vi phạm, HKD có thể bị phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu trốn thuế trên 100 triệu đồng.
Đề xuất tính thuế theo tỉ lệ % trên doanh thu khi bỏ thuế khoán, lo gánh nặng với hộ kinh doanh
