Đầu năm nay, trong một nỗ lực bứt tốc để bắt kịp cuộc đua AI tạo sinh, Mark Zuckerberg đã thực hiện một nước đi táo bạo.
Theo nhiều nguồn tin, CEO Meta đã tiếp cận Mira Murati – cựu CTO OpenAI và là nhà sáng lập Thinking Machines Lab – để đề nghị mua lại startup non trẻ của cô với mức giá khoảng 1 tỷ USD. Gói ưu đãi đi kèm, nếu tính cả thưởng và hiệu suất cổ phiếu, có thể lên đến 1,5 tỷ USD trong vòng sáu năm.
Khi Murati thẳng thừng từ chối, Mark Zuckerberg đã chuyển sang một chiến lược táo bạo hơn, nhắm thẳng vào nhân sự chủ chốt, khởi đầu cho một trong những cuộc chiến giành nhân tài AI đang diễn ra khốc liệt nhất thập kỷ tại Thung lũng Silicon.
Lắc đầu
Thất bại với Murati khiến Meta lập tức chuyển sang "kế hoạch B": thuyết phục đội ngũ Thinking Machines rời bỏ công ty. Hơn một tá nhân sự, bao gồm đồng sáng lập Andrew Tulloch – một trong những nhà nghiên cứu AI xuất sắc nhất hiện nay – đã được tiếp cận.
Ông Tulloch được cho là mục tiêu lớn nhất trong chiến dịch này, với lời đề nghị trị giá hàng trăm triệu USD. Thế nhưng, cả Tulloch và các đồng nghiệp của anh đều không mảy may dao động. Họ đã từ chối lời đề nghị có thể thay đổi cuộc đời đó.
Đây không chỉ là thất bại cá nhân của Mark Zuckerberg, mà còn là tín hiệu quan trọng: trong cuộc đua AI, tiền bạc dù khổng lồ cũng không còn là "đòn chí mạng" để giành nhân tài.
Kể từ khi ChatGPT bùng nổ, Thung lũng Silicon trở thành chiến trường tuyển dụng chưa từng có. Meta đã tiếp cận hơn 100 nhân viên OpenAI và chiêu mộ được ít nhất 10 người.
Anthropic – startup trị giá 170 tỷ USD của Dario Amodei – và Safe Superintelligence (SSI) của Ilya Sutskever cũng trở thành mục tiêu. Những gói đãi ngộ được đưa ra không chỉ tính bằng triệu, mà bằng trăm triệu đến cả tỷ USD.
Thế nhưng, dù tiền đang được bơm như vũ bão, các công ty như OpenAI, Anthropic hay Thinking Machines vẫn giữ chân được phần lớn nhân sự. Vì sao?
Từ lâu, các công ty công nghệ đã sử dụng tiềm lực tài chính như một vũ khí chính để lôi kéo những bộ óc xuất chúng. Nhưng trong lĩnh vực AI, một yếu tố khác đã nổi lên mạnh mẽ hơn: sứ mệnh và văn hóa.
Yếu tố đầu tiên là Niềm tin vào sứ mệnh AGI. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng OpenAI đang gần đạt trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) nhất, và muốn đóng góp cho mục tiêu mang tính "lịch sử nhân loại" này.
Mira Murati, cũng như nhiều nhân tài AI khác, đã thấm nhuần tư tưởng của OpenAI - một tổ chức được thành lập với mục tiêu tạo ra trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) vì lợi ích của nhân loại.
Đây không chỉ là một mục tiêu kinh doanh, mà còn là một sứ mệnh mang tính "tôn giáo" đối với nhiều người. Khi làm việc tại các startup nhỏ hơn, các nhà nghiên cứu có cảm giác mình đang trực tiếp đóng góp vào một tầm nhìn vĩ đại, nơi công sức của họ không bị hòa tan vào guồng máy quảng cáo khổng lồ như Meta.
Sự gắn kết của đội ngũ nhân viên Thinking Machines với Mira Murati cũng là một yếu tố quan trọng. Các startup như Thinking Machines của Murati, Anthropic của Amodei hay SSI của Sutskever đều xây dựng văn hóa phẳng, coi trọng cộng tác và tinh thần "vì nhân loại" thay vì chỉ vì lợi nhuận.
Ngoài ra, những lãnh đạo như Murati, Amodei, Sutskever không chỉ là CEO, họ còn là những người dẫn dắt có tầm nhìn, tạo ra lòng trung thành gần như tuyệt đối từ đội ngũ. Nói đơn giản hơn là có ảnh hưởng cá nhân từ những người lãnh đạo.
Ví dụ Murati nổi tiếng với trí tuệ cảm xúc và sự khiêm tốn, điều này đã giúp cô xây dựng một đội ngũ trung thành. Tại Thinking Machines, cô đã tạo ra một văn hóa "không phân cấp", nơi mọi người đều được gọi là "Thành viên của Đội ngũ Kỹ thuật" (Member of Technical Staff), một sự tôn vinh văn hóa đồng nghiệp.
Không hồi kết
Cuộc chiến giành nhân tài AI đã vượt ra ngoài biên giới của các công ty lớn. Nó diễn ra giữa Meta và OpenAI, giữa Meta và Anthropic, và giữa Meta với các startup non trẻ. Đây là một cuộc chiến dai dẳng, nơi các công ty không ngừng "săn lùng" lẫn nhau.
Tuy nhiên, các startup cũng đang học cách tự bảo vệ mình. Ilya Sutskever, người sáng lập Safe Superintelligence (SSI), thậm chí còn khuyến khích nhân viên không cập nhật hồ sơ LinkedIn để tránh bị các công ty khác lôi kéo. Điều này cho thấy sự khốc liệt của cuộc cạnh tranh và sự sáng tạo trong việc giữ chân nhân tài.
Đề nghị 1 tỷ USD bị từ chối của Mark Zuckerberg cho thấy một bài học quan trọng: trong AI, con người mới là tài sản chiến lược số một và để giữ họ, tiền bạc chỉ là một phần của câu chuyện.
Thinking Machines – startup chưa đầy một năm tuổi, vẫn đang "ẩn mình" trong một góc yên tĩnh của San Francisco – đã chứng minh rằng một tầm nhìn đủ mạnh có thể chống lại cả tỷ USD từ gã khổng lồ công nghệ.
Cuộc chiến giành nhân tài AI vẫn đang tiếp diễn. Nhưng từ câu chuyện của Mark Zuckerberg và Murati, có thể thấy tương lai của ngành này sẽ không chỉ được quyết định bởi sức mạnh tính toán hay mô hình thuật toán mà bởi niềm tin, văn hóa và con người – những yếu tố mà không một tấm séc khổng lồ nào có thể mua đứt.
*Nguồn: WSJ, Fortune, BI