Xiaomi, thương hiệu từng khuynh đảo thị trường smartphone toàn cầu, nay đang khiến giới mộ điệu xe hơi phải trầm trồ trước tốc độ thần tốc và cách tiếp cận độc đáo trong sản xuất xe điện.
Với khả năng xuất xưởng 1.000 chiếc EV mỗi ngày, tương đương một xe cứ sau 76 giây, Xiaomi đang chứng minh rằng họ không chỉ đơn thuần là một "người chơi mới" mà còn là một đối thủ đáng gờm, sẵn sàng thách thức những tên tuổi lớn nhất trong ngành.
Tự động hóa triệt để
Khi nhà sáng lập Xiaomi, ông Lôi Quân (Lei Jun), lần đầu tuyên bố "Xiaomi sẽ sản xuất xe điện", không ít người đã nghĩ đó là một bước đi liều lĩnh. Nhưng chỉ sau hơn một năm ra mắt mẫu xe đầu tiên, Xiaomi không chỉ chứng minh năng lực sản xuất mà còn đang làm điều mà ngay cả các "ông lớn" ngành ô tô cũng phải dè chừng: lắp ráp ô tô với tốc độ và độ tự động hóa của một nhà máy smartphone.
Bí quyết đằng sau năng lực sản xuất ấn tượng của Xiaomi nằm ở mức độ tự động hóa gần như tuyệt đối tại nhà máy ở Bắc Kinh, rộng 720.000 m², tích hợp cả showroom, trung tâm giao xe, đường thử và dây chuyền sản xuất tự động hóa cao với 6 công đoạn: dập, đúc, thân xe, sơn, đóng gói pin và lắp ráp.
Thay vì dây chuyền lắp ráp truyền thống với nhiều công đoạn thủ công, Xiaomi đã triển khai một hệ thống sản xuất "thông minh" với 1.000 robot đảm nhiệm hầu hết mọi công đoạn.
Từ ép, đúc, làm thân xe, sơn, đóng gói pin cho đến lắp ráp cuối cùng, robot đóng vai trò chủ đạo, đảm bảo độ chính xác và hiệu quả vượt trội. Cánh tay robot thay thế công nhân, xe AGV thay thế băng chuyền, và AI thay thế giám sát viên kiểm tra lỗi.
Điểm khác biệt lớn nhất của Xiaomi so với các hãng ô tô truyền thống là cách tiếp cận sản xuất. Thay vì "kế thừa" công nghệ ô tô có từ thế kỷ trước, Xiaomi áp dụng mô hình chuỗi cung ứng và tự động hóa từng giúp họ thống trị ngành smartphone.
Tại nhà máy Bắc Kinh, các bộ phận hoàn thiện được robot "lắp ghép" như module điện thoại. Không có dây chuyền dài ngoằng, thay vào đó là các robot tại chỗ – giống như từng công đoạn lắp ráp điện thoại thông minh. Mỗi khu vực gọn gàng, ngăn nắp và vận hành gần như không cần sự can thiệp của con người.
Nhờ đó, nhà máy không chỉ tăng tốc độ, mà còn giúp giảm đáng kể lỗi sản xuất, và đặc biệt là giảm chi phí – yếu tố sống còn trong thị trường EV đang cạnh tranh cực kỳ khốc liệt.
"Nhà máy của chúng tôi mang lại cảm giác có trật tự và lâm sàng, hoàn toàn trái ngược với một nhà máy lắp ráp truyền thống," một hướng dẫn viên tại nhà máy Xiaomi chia sẻ.
Điều này càng được củng cố bởi việc sử dụng hệ thống vận chuyển tự động (AGV) để đưa các bộ phận đã hoàn thiện đến các robot, thay vì một băng chuyền lớn. Cách thức này gợi nhớ đến quy trình sản xuất điện thoại thông minh – lĩnh vực mà Xiaomi vốn là bậc thầy.
Đây chính là điểm đặc biệt tạo nên lợi thế của Xiaomi, biến quá trình lắp ráp ô tô trở thành một dây chuyền sản xuất linh hoạt và tối ưu hóa như khi sản xuất một chiếc điện thoại.
Một trong những công nghệ then chốt giúp Xiaomi đạt được tốc độ sản xuất đáng nể là gigacasting. Kỹ thuật đúc nhôm khổ lớn này cho phép sản xuất các bộ phận thân xe lớn chỉ trong một mảnh duy nhất.
Ví dụ, một mô-đun gigacast đặt phía trên bánh sau mà theo phương pháp thông thường sẽ cần tới 72 bộ phận hàn nối tại 840 điểm tiếp xúc, giờ đây chỉ còn là một khối đúc duy nhất, giúp cắt giảm gần một nửa thời gian sản xuất.
Kết quả là Xiaomi rút ngắn gần 50% thời gian sản xuất, giảm số lỗi tiềm ẩn và tăng độ ổn định thân xe.
Với công nghệ này, Xiaomi không chỉ học từ Tesla – họ tái tạo công nghệ đỉnh cao trong môi trường siêu tối ưu mà Tesla từng mất nhiều năm để hoàn thiện.
Điều đáng chú ý là Xiaomi tự hào tuyên bố rằng "công ty chúng tôi và Tesla là hai công ty duy nhất ở Trung Quốc có máy ép gigacast đẳng cấp này." Điều này không chỉ thể hiện năng lực công nghệ vượt trội mà còn cho thấy Xiaomi đang đi đúng hướng, áp dụng những phương pháp tiên tiến nhất trong ngành để tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm chi phí.
Nhanh không có nghĩa là ẩu. Xiaomi còn áp dụng công nghệ cao để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các bộ phận được kiểm tra tự động bằng cảm biến lidar hiệu suất cao và trí tuệ nhân tạo (AI) giúp phát hiện lỗi với độ chính xác gần 100%. Sự kết hợp giữa tốc độ sản xuất, tự động hóa cao và hệ thống kiểm soát chất lượng thông minh đã tạo nên một chu trình sản xuất khép kín, hiệu quả và đáng tin cậy.
Phá vỡ quy tắc
Nếu nhìn lại ngành ô tô thế kỷ 20, Ford đã làm cách mạng hóa sản xuất với dây chuyền lắp ráp. Hơn 100 năm sau, Xiaomi đang làm điều tương tự với robot và AI.
Với năng suất vượt trội, Xiaomi có thể đáp ứng lượng đơn hàng khổng lồ: mẫu xe điện đầu tiên SU7 ra mắt tháng 3/2024 đã bán được 256.000 xe, vượt qua Model 3 của Tesla (200.000 xe). Giá SU7 chỉ 215.900 NDT, thấp hơn so với Model 3 (235.500 NDT). Thời gian chờ giao xe hơn 30 tuần.
Xiaomi vừa giới thiệu mẫu SUV YU7, giá 253.500 NDT, thấp hơn Model Y của Tesla (263.500 NDT). Theo Lei Jun, YU7 có thông số vượt trội và trải nghiệm khách hàng tốt hơn. Xe nhận 200.000 đơn đặt hàng chỉ trong 3 phút mở bán.
Thị trường xe điện Trung Quốc đang trở nên cực kỳ khốc liệt, với hàng chục hãng cạnh tranh nhau về giá, công nghệ, và tốc độ đổi mới. Nhưng trong cuộc đua đó, Xiaomi đang tạo ra một lợi thế độc nhất: sản xuất như làm điện thoại – nhanh, chuẩn, quy mô lớn và cực kỳ linh hoạt.
Sự thành công ban đầu của SU7 – mẫu EV đầu tiên của Xiaomi, với doanh số vượt trội so với Tesla Model 3 tại Trung Quốc, cùng với sự ra mắt đầy hứa hẹn của YU7 SUV và lượng đơn đặt hàng khổng lồ, đã chứng minh rằng Xiaomi không chỉ có khả năng sản xuất hàng loạt mà còn tạo ra những sản phẩm được thị trường đón nhận nồng nhiệt.
Từ tháng 6/2024, nhà máy sản xuất xe điện của Xiaomi đã hoạt động hết công suất 2 ca mỗi ngày nhưng vẫn không thể đáp ứng đủ nhu cầu.
Xiaomi đã xây xong nhà máy thứ hai và đang lên kế hoạch cho nhà máy thứ ba bên cạnh. Tháng 6/2024, hãng đã mua thêm 500.000 m² đất với giá 640 triệu Nhân dân tệ (gần 89,3 triệu USD).
Tham vọng của Xiaomi là trở thành một trong những nhà sản xuất EV hàng đầu thế giới, và với những gì đang diễn ra, "gã khổng lồ" đến từ Trung Quốc này hoàn toàn có đủ sức mạnh để thực hiện điều đó.
Trong quá khứ, không ít công ty công nghệ "vỡ mộng" khi bước chân vào ngành xe: chi phí cao, chuỗi cung ứng phức tạp, rào cản pháp lý… Nhưng Xiaomi đang đi theo hướng ngược lại: thay vì trở thành công ty ô tô học làm công nghệ, họ là công ty công nghệ định nghĩa lại cách làm ô tô.
Với tốc độ sản xuất hiện tại, sự tự động hóa gần như tuyệt đối, và khả năng tích hợp hệ sinh thái (smartphone – EV), Xiaomi không chỉ đơn thuần là một tân binh trong ngành xe điện. Họ đang là một lực lượng phá vỡ quy tắc cũ, và đặt ra luật chơi mới cho tương lai xe thông minh.
Câu hỏi đặt ra bây giờ là, liệu các đối thủ lớn trong ngành công nghiệp ô tô có thể học hỏi điều gì từ cách tiếp cận độc đáo của Xiaomi, khi họ đang biến quá trình sản xuất ô tô thành một dây chuyền tinh gọn và hiệu quả như sản xuất smartphone.
*Nguồn: Nikkei, Fortune, BI