Tiêm miễn phí cho người đến vùng dịch, điểm mới trong chính sách tiêm chủng

Sau gần 40 năm triển khai, Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) do Nhà nước chi trả toàn bộ đã trở thành một trong những trụ cột vững chắc của hệ thống y tế dự phòng tại Việt Nam. 

Nhờ chương trình này, hàng triệu trẻ em và phụ nữ mang thai trên khắp cả nước được tiếp cận với vắc-xin phòng bệnh truyền nhiễm một cách miễn phí, góp phần quan trọng trong việc thanh toán, loại trừ và kiểm soát nhiều dịch bệnh nguy hiểm, tiến tới thực hiện Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ về giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi.

Tuy nhiên, sau thời gian thực hiện Nghị định số 104 cùng các văn bản sửa đổi, những bất cập và vướng mắc trong triển khai thực tế đã bắt đầu bộc lộ. 

Trước yêu cầu nâng cao chất lượng tiêm chủng, đảm bảo tính thống nhất, chủ động phòng dịch và phù hợp với bối cảnh mới, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 104.

Bộ Y tế đề xuất bổ sung hoạt động tiêm chủng chống dịch cho những người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có nguy cơ dịch.

Một trong những điểm mới quan trọng trong dự thảo lần này là đề xuất bổ sung nội dung về tiêm chủng chống dịch. Theo đó, Nhà nước sẽ tổ chức tiêm miễn phí cho người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch hoặc có nguy cơ dịch, cũng như những người được cơ quan chức năng cử đến các khu vực này.

Dự thảo cũng điều chỉnh và bổ sung khái niệm về cơ sở tiêm chủng, theo hướng rõ ràng, chặt chẽ hơn chỉ những đơn vị đủ điều kiện và đã công bố đủ điều kiện theo quy định mới được phép hoạt động. 

Đồng thời, mở rộng các hình thức triển khai TCMR, bao gồm tiêm chủng thường xuyên, tiêm chủng bù liều và các chiến dịch tiêm chủng chủ động, tùy theo diễn biến dịch tễ và nhu cầu thực tiễn.

Một điểm nhấn khác của dự thảo là quy định cụ thể hơn về quy trình xác định và đề xuất nhu cầu vắc-xin. Theo đó, cơ sở tiêm chủng sẽ căn cứ vào đối tượng, loại vắc-xin và hệ số sử dụng để lập kế hoạch, gửi đến cấp xã tổng hợp. 

Sau đó, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh sẽ trình lãnh đạo tỉnh phê duyệt, gửi về Bộ Y tế trước ngày 30/5 hằng năm. Quy trình này nhằm bảo đảm công tác dự báo được chính xác, phù hợp với thực tế địa phương và mục tiêu quốc gia trong giai đoạn 3 năm cũng như từng năm cụ thể.

Bên cạnh đó, dự thảo còn đưa ra phương án xử lý tình trạng thừa, thiếu vắc-xin cục bộ, điều vốn từng gây ảnh hưởng đến tiến độ tiêm chủng tại một số địa phương. Trong trường hợp phát sinh thiếu hụt hoặc dư thừa, cơ quan chuyên môn cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm điều phối giữa các cơ sở tiêm chủng trong địa bàn. 

Nếu tình trạng xảy ra ở nhiều tỉnh, Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ trực tiếp chỉ đạo điều phối giữa các địa phương để đảm bảo vaccine được cung ứng đầy đủ, kịp thời, liên tục và hiệu quả trên phạm vi cả nước.

Nhằm hiện đại hóa quản lý, Bộ Y tế cũng đề xuất bổ sung ngân sách trung ương để triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dữ liệu tiêm chủng. Ngoài ra, dự thảo còn sửa đổi, bổ sung các quy định về thủ tục bồi thường, bồi hoàn từ ngân sách trung ương và địa phương trong trường hợp xảy ra tai biến nặng sau tiêm chủng.

Việc sửa đổi Nghị định lần này được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý đồng bộ, minh bạch và phù hợp hơn với thực tế triển khai tiêm chủng hiện nay. Đồng thời, đây cũng là bước đi cần thiết để Việt Nam tiếp tục duy trì những thành tựu trong phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ứng phó hiệu quả với các nguy cơ dịch bệnh trong tương lai.