Đội mũ bảo hiểm giả, thay phụ tùng nhái, trả giá bằng… mạng sống

Thử nghiệm mũ bảo hiệm thật và mũ bảo hiểm giả được bán trên thị trường dưới sự quan sát của cơ quan chức năng gồm quản lý thị trường và cảnh sát giao thông - Ảnh: CÔNG TRUNG

Ngày 25-6, buổi tọa đàm "Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả" do Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) phối hợp cùng đài VTV9 tổ chức. Tình trạng hàng giả trong lĩnh vực xe máy không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa tính mạng người dân.

Cảnh sát giao thông kể về những nạn nhân của hàng giả, hàng dỏm

Phát biểu tại tọa đàm, thượng tá Nguyễn Văn Bình - phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông (Công an TP.HCM) - cho biết từng xử lý nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng, trong đó nạn nhân đội mũ không đạt chuẩn hoặc gắn phụ tùng giả như má phanh, lốp xe. Những vật dụng này không thể bảo vệ khi xảy ra va chạm.

Quy định phạt từ 400.000 - 600.000 đồng với hành vi không đội mũ bảo hiểm hoặc đội sai quy cách, song theo ông Bình, nhiều người vẫn tìm cách đối phó hoặc viện cớ "mất mũ", "đội tạm" hoặc "nhà gần"… để xin thông cảm.

Thực tế rất nhiều loại mũ được bày bán ngoài chợ hoặc trên mạng không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật, thậm chí có in tem CR nhưng lại ghi chú nhỏ "không dùng cho người điều khiển mô tô, xe máy". 

Theo bà Đại Khả Quỳnh - trưởng Ban sở hữu trí tuệ và chống hàng giả (VAMM), để đảm bảo an toàn, mũ bảo hiểm phải có lớp vỏ cứng, phần đệm hấp thụ xung lực và quai cài chắc chắn. "Nếu không có những yếu tố này, mũ chỉ là "thời trang trùm đầu", hoàn toàn không có tác dụng bảo vệ khi xảy ra tai nạn" - bà nói.

Quan sát bằng mắt thường rất khó phân biệt đâu là hàng thật và hàng giả - Ảnh: CÔNG TRUNG

Hàng giả "sống khỏe" vì người tiêu dùng dễ dãi, chuộng giá rẻ?

Vì sao cơ quan chức năng ráo riết kiểm tra hàng giả, hàng kém chất lượng nhưng thị trường vẫn còn nhan nhản hàng bày bán?

Ông Nguyễn Tiến Đạt - phó chi cục trưởng Quản lý thị trường TP.HCM - cho biết đây không chỉ là một cuộc chiến pháp lý mà là cuộc chiến về nhận thức. "Chúng tôi đã phát hiện nhiều xưởng sản xuất mũ bảo hiểm trá hình, đặt tại vùng sâu hẻo lánh, chia nhỏ quy mô để tránh bị phát hiện", ông Đạt nói.

Theo ông Đạt, thủ đoạn sản xuất, phân phối hàng giả ngày càng tinh vi từ in tem giả, sử dụng nhựa tái chế đến vận chuyển nhỏ lẻ bằng xe máy, giao hàng qua sàn thương mại điện tử. Nhiều cơ sở còn trộn lẫn hàng thật với hàng giả để đánh lừa người tiêu dùng và qua mặt lực lượng chức năng.

Điều đáng buồn là theo ông Đạt, không ít người tiêu dùng dù biết hàng mình mua không đạt chuẩn vẫn sử dụng vì "giá rẻ, còn dùng được". Đây chính là mắt xích tiếp tay cho thị trường hàng giả tiếp tục tồn tại và phát triển. 

Không chỉ mũ bảo hiểm, còn một mặt hàng giả còn nguy hiểm hơn đó là phụ tùng xe máy. Từ má phanh, vỏ xe, nhông sên đến bộ khung sườn, tất cả đều có thể bị làm giả, đánh tráo.

Ông Nguyễn Viết Hồng - phó chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM, cho biết một bộ má phanh giả có thể gây tai nạn chỉ sau vài tuần sử dụng. Một chiếc lốp rởm có thể nổ giữa đường. Tất cả đều là hiểm họa treo lơ lửng trên đầu hàng triệu người dân.

Hiện nay, phụ tùng giả có giá rẻ hơn 30-50% so với hàng chính hãng. Nhiều tiệm sửa xe vì lợi nhuận đã trộn hàng loại 1, loại 2, loại 3 để qua mặt khách hàng. Người tiêu dùng không có chuyên môn rất khó phân biệt, thậm chí không biết mình đang sử dụng hàng giả cho đến khi xảy ra sự cố.

Choáng vì hàng giả tinh vi như hàng thật

Hàng giả hiện nay không còn là những món đồ nhái vụng về với kiểu dáng thô kệch, bao bì sơ sài như trước mà được "biến hóa" tinh vi đến mức đánh lừa cả người sành sỏi.