Theo một báo cáo mới nhất từ Diễn đàn Các Tổ chức Tài chính và Tiền tệ Chính thức (OMFIF), 1/3 ngân hàng trung ương trong số 75 ngân hàng được khảo sát, với tổng tài sản dự trữ lên tới 5.000 tỷ USD, cho biết họ có kế hoạch tăng tỷ trọng vàng trong vòng 1-2 năm tới, sau khi loại trừ những ngân hàng có kế hoạch cắt giảm. Đây là tỷ lệ cao nhất trong ít nhất 5 năm qua.
Báo cáo được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 5/2024, cung cấp cái nhìn đầu tiên về tác động từ các biện pháp thuế quan của Tổng thống Donald Trump vào ngày 2/4.
OMFIF nhấn mạnh: “Sau nhiều năm mua vàng ở mức kỷ lục, các nhà quản lý dự trữ đang tiếp tục tăng cường nắm giữ kim loại quý này.” Trong trung và dài hạn, vàng tiếp tục được đánh giá là nơi trú ẩn ổn định, khi có 40% số ngân hàng trung ương được khảo sát cho biết sẽ gia tăng tỷ lệ nắm giữ vàng trong vòng 10 năm tới.
Trong khi đó, đồng USD tụt xuống vị trí thứ 7 trong danh sách các loại tiền tệ được ưa chuộng nhất - giảm mạnh so với năm ngoái khi USD còn đứng đầu. Có đến 70% số người được khảo sát cho biết môi trường chính trị tại Mỹ khiến họ không còn tin tưởng vào đồng USD, cao gấp đôi so với năm trước.
Ngược lại, đồng euro và nhân dân tệ đang nổi lên là những ứng viên thay thế. 16% các ngân hàng trung ương dự kiến sẽ tăng tỷ lệ dự trữ bằng euro trong vòng 12 đến 24 tháng tới - gấp đôi tỷ lệ của năm trước. Nhân dân tệ cũng tăng sức hấp dẫn, với 30% số ngân hàng có kế hoạch tăng nắm giữ trong vòng 10 năm, khiến tỷ trọng đồng tiền này trong dự trữ toàn cầu dự kiến tăng gấp ba, lên 6%.
Một số chuyên gia tài chính cho rằng đồng euro đang có cơ hội lấy lại vị thế từng mất sau cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu năm 2011, vốn khiến tỷ trọng dự trữ bằng euro giảm từ hơn 25% xuống còn khoảng 20% hiện tại. Theo 3 nguồn tin thân cận với các nhà quản lý dự trữ, việc Washington áp đặt thuế quan đã khiến giới đầu tư quay lại đánh giá lại đồng euro như một lựa chọn thay thế thực tế.
Max Castelli, người đứng đầu bộ phận chiến lược thị trường chính phủ toàn cầu tại UBS Asset Management, chia sẻ với Reuters rằng ông nhận được “rất nhiều cuộc gọi từ các nhà quản lý dự trữ hỏi liệu đồng USD còn giữ được vai trò trú ẩn an toàn hay không”. “Tôi chưa từng nghe câu hỏi đó, ngay cả sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.”
Dù vậy, theo khảo sát của OMFIF, USD vẫn được dự báo là đồng tiền dự trữ số 1 vào năm 2035, nhưng tỷ trọng dự kiến giảm từ 58% xuống còn 52%. Trong khi đó, đồng euro được kỳ vọng sẽ tăng lên khoảng 22% và có thể cao hơn nếu châu Âu cải thiện hệ thống trái phiếu chung - hiện vẫn lép vế so với thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ trị giá 29.000 tỷ USD.
Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cũng từng lên tiếng kêu gọi củng cố vị thế của đồng euro. Bernard Altschuler,
Giám đốc phụ trách quan hệ ngân hàng trung ương toàn cầu của HSBC, nhận định: “Euro hiện là lựa chọn thay thế khả thi duy nhất cho USD và nếu EU giải quyết được các vấn đề cấu trúc, thì việc tăng lên mức 25% trong vài năm tới là hoàn toàn khả thi.”
Còn với đồng nhân dân tệ, các hoạt động kiểm soát vốn tại Trung Quốc vẫn hạn chế sức hấp dẫn của đồng tiền này.
Tại một diễn đàn gần đây, ông Zhou Xiaochuan - cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (2002–2018), đồng tình rằng vai trò dự trữ của đồng euro sẽ tiếp tục gia tăng, nhưng nhấn mạnh châu Âu vẫn còn “bài tập về nhà” để hoàn thiện vai trò này.
Trong khi đó, châu Âu đang từng bước thể hiện nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào Mỹ thông qua gia tăng chi tiêu quốc phòng và thúc đẩy vay nợ chung trong EU. Đức đang tăng cường ngân sách quốc phòng, còn EU đang nỗ lực khôi phục kế hoạch hội nhập thị trường vốn.
Một cuộc khảo sát khác với các quỹ hưu trí và quỹ đầu tư quốc gia cũng cho thấy Đức được coi là thị trường phát triển hấp dẫn nhất, nhấn mạnh thêm sự ưa chuộng ngày càng lớn của giới đầu tư đối với châu Âu.
Francesco Papadia - cựu Giám đốc điều hành thị trường của ECB trong giai đoạn khủng hoảng nợ công, lạc quan cho rằng tỷ trọng euro trong dự trữ toàn cầu có thể tăng lên 25% chỉ trong vòng 2 năm.
Tham khảo Reuters