Phân khúc giá rẻ trên thị trường xe máy điện trước đây phần lớn đều thuộc về các hãng Trung Quốc. Người tiêu dùng biết rõ xuất xứ, chất lượng nhưng vẫn phải mua bởi giá xe Trung Quốc rẻ và khi đó chưa có nhiều thương hiệu uy tín trong nước để lựa chọn. Thời gian gần đây, cục diện đã có sự thay đổi.
Giá xe nội ngày càng tốt
Theo khảo sát của phóng viên, thị trường xe máy điện hiện nay khá sôi động với mẫu mã và giá bán đa dạng. Nếu như trước đây, nhiều người lo ngại xe máy điện có vận tốc kém xe xăng, không chạy được đường dài do dung lượng pin thấp... thì nay, những bất tiện này đã được các hãng khắc phục đáng kể. Dung lượng pin được cải thiện, giúp nhiều dòng xe máy điện có thể di chuyển được quãng đường lên đến 270 km sau mỗi lần sạc đầy, vận tốc cũng được nâng lên 100 km/giờ. Do đó, người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang sử dụng xe máy điện.
Mẫu xe máy điện VinFast Motio có mức giá khá tốt - chỉ hơn 17 triệu đồng/chiếc kèm pin
Chị Hồ Tuyết Nga (quận Bình Thạnh, TP HCM) cho biết 3 - 4 năm trước, chị đã tìm hiểu các dòng xe máy điện nhưng không chọn được chiếc nào bởi mẫu có giá thấp thì chủ yếu đến từ thương hiệu "lạ", xuất xứ Trung Quốc, chỉ bảo hành 3 tháng. Còn các mẫu của thương hiệu lớn, uy tín thì giá khá cao. "Gần đây, vợ chồng tôi ghé cửa hàng xe máy gần nhà thì thấy mẫu xe máy điện của doanh nghiệp (DN) trong nước có giá chỉ hơn 17 triệu đồng kèm pin; di chuyển được hơn 80 km sau mỗi lần sạc đầy và được bảo hành 3 năm. Do đó, chúng tôi quyết định mua luôn" - chị Nga cho hay.
Ông Nghiêm Hoàng Huy - chủ một cửa hàng xe máy điện ở quận 5, TP HCM - nhận xét thị trường xe máy điện trong nhiều năm qua chủ yếu rơi vào tay các thương hiệu đến từ Trung Quốc. Tuy nhiên, từ đầu năm nay, một số hãng xe uy tín trong nước đã ra mắt nhiều mẫu xe máy điện với mức giá hợp lý nên không ít khách hàng chuyển sang lựa chọn sản phẩm nội địa. "Dù giá xe máy điện trong nước vẫn nhỉnh hơn xe Trung Quốc một chút nhưng đổi lại, chính sách bảo hành và chất lượng vượt trội hơn" - ông Huy so sánh.
Tại các hệ thống xe máy điện, bên cạnh sự xuất hiện của mẫu xe điện mới VinFast Motio với giá hơn 17 triệu đồng/chiếc kèm pin, còn có các mẫu của Tập đoàn Sơn Hà, Công ty CP Phương tiện điện Thông minh Selex (Selex Motors) với giá bán dưới 20 triệu đồng/chiếc.
Hãng xe máy Dat Bike trước đây từng đưa ra mẫu Weaver với giá bán cao chót vót, lên đến 67 triệu đồng/chiếc, thì nay cũng phải hạ xuống với mức giá 40-50 triệu đồng/chiếc. Để tăng sức cạnh tranh trong "cuộc chiến" giá, Dat Bike mới đây tiếp tục tung ra thị trường mẫu xe máy điện với giá "mềm" hơn, 34 triệu đồng/chiếc.
Ngay cả những hãng xe máy chạy xăng nổi tiếng cũng phải cung cấp một số mẫu xe máy điện mới và giảm giá những mẫu cũ để cạnh tranh với các đối thủ mới. Chẳng hạn, chiếc xe máy điện Yamaha Neo's vào thời điểm mở bán năm 2023 có giá gần 50 triệu đồng/chiếc, nhưng nay đã giảm 15 triệu đồng.
Giành giật thị phần
Nhiều hãng xe máy điện thừa nhận chấp nhận bán lỗ vào thời điểm này vì một số mục tiêu dài hạn.
Ông Hoàng Mạnh Tân, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sơn Hà, phân tích: Thị phần xe điện Trung Quốc tại thị trường Việt Nam là rất đáng kể, nếu DN trong nước tập trung khai thác được thì không chỉ giúp tăng doanh số mà còn cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm có chất lượng tốt. Để có được thị phần, Tập đoàn Sơn Hà chấp nhận bán dưới giá thành với nhiều mẫu xe, chỉ còn 14-15 triệu đồng/chiếc, để khuyến khích người tiêu dùng.
"DN đã nỗ lực giảm giá thành, bán lỗ thì cũng cần nhà nước hỗ trợ về mặt chính sách, như hạn chế xe xăng vào khu vực nội thành, khuyến khích hoặc đề nghị công chức sử dụng xe điện..." - ông Tân kiến nghị.
Tương tự, ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Tổng Giám đốc Selex Motors, cũng cho rằng xe điện có giá thấp hơn thì sẽ hấp dẫn người tiêu dùng hơn. Theo ông Nguyên, cần có thêm chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang sử dụng xe điện, chẳng hạn ưu đãi lệ phí trước bạ, phí biển số, miễn/giảm thuế GTGT... "Nếu không có sự hỗ trợ từ phía nhà nước, khoảng chục năm nữa, nhiều DN xe máy điện sẽ không còn khả năng cạnh tranh, thậm chí sẽ phá sản, buộc phải nhường thị trường cho xe Trung Quốc bởi nước láng giềng có quá nhiều lợi thế về quy mô sản xuất, chuỗi cung ứng..." - ông Nguyên lo ngại.
Với bản thân DN, Tổng Giám đốc Selex Motors cho rằng cũng cần chủ động tiến tới làm chủ khoa học - công nghệ để giảm thiểu chi phí nghiên cứu - phát triển, làm chủ chuỗi cung ứng nội địa, tối ưu các chi phí để có giá thành giảm khoảng 30%.
Theo ông Phạm Cường, Chủ tịch Hiệp hội Ô tô, xe máy, xe đạp Việt Nam, nguồn cung xe điện Trung Quốc rất đa dạng - bao gồm cả hàng nhập lậu, trốn thuế - nên có thể cạnh tranh rất lớn về giá. Do đó, DN sản xuất xe điện trong nước cần có chiến lược về giá phù hợp để có thể chiếm lĩnh thị trường. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng phải kiểm soát chặt nguồn hàng nhập lậu để hỗ trợ DN trong nước cạnh tranh lành mạnh.