Đặc sắc nghệ thuật diễn xướng dân gian bả trạo và gươm hầu trong lễ Cầu ngư Nhơn Hải

Ngày 10/3 (nhằm ngày 11 tháng 2 AL hàng năm), tại xã Nhơn Hải (Tp.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) tổ chức lễ hội cầu ngư. Lễ hội Cầu ngư ở vạn chài Nhơn Hải diễn ra từ ngày 11-13 tháng 2 Âm lịch.

Lễ hội cầu ngư ở làng chài Nhơn Hải. Ảnh: Sơn Tùng

Lễ hội gắn với tín ngưỡng dân gian thờ cúng cá voi mà ngư dân tôn kính gọi cá Ông (thần Nam Hải). Với ngư dân Nhơn Hải, lễ hội là dịp để họ bày tỏ lòng tôn kín, biết ơn đối với thần Nam Hải đã che chở cho ngư dân trong quá trình vươn khơi; đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, đánh bắt bội thu.

Nghi thức rước thần Nam Hải vào điện tại lễ hội cầu ngư. Ảnh: Thu Dịu

Lễ hội Cầu ngư Nhơn Hải bao gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức trang trọng với các nghi thức rước thần Nam Hải về lăng (nghinh thần nhập điện), tế lễ, dâng hương và đọc văn sớ mời chư thần. Các nghi thức này thể hiện lòng thành kính và biết ơn của ngư dân đối với thần Nam Hải.

Theo Ban quản lý vạn chài Nhơn Hải, lễ hội diễn ra bắt đầu từ chiều 11 tháng 2 với phần rước thần Nam Hải nhập điện. Sau khi thần Nam Hải nhập điện sẽ có nghi thức múa gươm và hát bả trạo hầu thần. Lễ tế thần Nam Hải diễn ra vào giữa đêm với nghi thức múa gươm hầu, tế và đọc văn sớ, lễ khởi ca, hát thứ lễ cho đến sáng.

Múa gươm hầu tại lễ hội - một nghệ thuật diễn xướng đặc sắc của lễ hội cầu ngư Nhơn Hải.

Ngày hôm sau diễn ra các hoạt động ra quân đánh bắt hải sản, các hoạt động vui chơi, các trò chơi dân gian. Đặc biệt trong lễ hội cầu ngư sẽ có biểu diễn hát bội phục vụ người dân.

Theo các nhà nghiên cứu, nét đặc của lễ hội cầu ngư Nhơn Hải ngoài các nghi lễ tế, rước thần còn có phần biểu diễn bã trạo và gươm hầu. Đây là nghệ thuật diễn xướng dân gian mang nội dung mô tả hoạt động đánh bắt trên biển, chống chọi với bão giông, ca ngợi công đức của thần Nam Hải.

Một nghi thức trong lễ hội cầu ngư Nhơn Hải. Ảnh: Thu Dịu

Ông Đỗ Cao Thắng - Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải (Tp.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), cho biết, lễ hội Cầu ngư là một sự kiện quan trọng, quan trọng bậc nhất trong chu kỳ đánh bắt hải sản của ngư dân. 

Đây chính là nét đẹp văn hóa tín ngưỡng của làng chài, lâu dần trở thành lễ hội văn hóa truyền thống của người dân địa phương. Thời gian qua, lễ hội cầu ngư đã góp thêm nét riêng vào du lịch cộng đồng của làng chài.

Theo ngành văn hóa địa phương, lễ hội làng cầu ngư làng chài Nhơn Hải là một trong 22 lễ hội cầu ngư của tỉnh Bình Định được kiểm kê, đưa vào danh mục văn hóa phi vật thể.

Sơn Tùng - Thu Dịu

Độc đáo di sản lễ hội Chùa Bà – Cảng thị Nước Mặn hơn 400 năm ở Bình Định

Di sản lễ hội Chùa Bà – Cảng thị Nước Mặn (Bình Định) có tuổi đời hơn 400 năm, được phục dựng gần 20 năm nay và có sự đổi mới cả về nội dung lẫn hình thức cho phù hợp với sự đổi mới kinh tế - văn hóa - xã hội...