Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences mới đây cho biết sao Hỏa có thể từng là "điểm nghỉ dưỡng" lý tưởng với những bãi cát trải dọc theo một đại dương khổng lồ. Dấu vết của bãi biển này do robot Chúc Dung của Trung Quốc phát hiện, là bằng chứng mới nhất về sự tồn tại của đại dương Deuteronilus hơn 3 tỷ năm trước.
Robot Chúc Dung hạ cánh xuống Utopia Planitia, một trong những bồn địa va chạm lớn và cổ nhất trên sao Hỏa, năm 2021. Kể từ đó, nó đã di chuyển dọc theo bờ biển khô cạn, tìm kiếm dấu hiệu của băng và nước đã bốc hơi.
Hình ảnh mô phỏng nước từng tồn tại trên sao Hỏa (Ảnh: NASA)
Khi quét khu vực bên dưới bề mặt sao Hỏa bằng radar, Chúc Dung phát hiện các cấu trúc phân lớp chứa trầm tích ven bờ. Giống như bãi biển ở Trái Đất, trầm tích này thường hình thành từ những chất cặn mà thủy triều và sóng biển để lại. "Điều này lập tức thu hút sự chú ý của chúng tôi vì cho thấy nơi này từng có sóng, đồng nghĩa có một bề mặt phân cách động giữa không khí và nước", Benjamin Cardenas, phó giáo sư địa chất tại Đại học Bang Pennsylvania, cho biết.
Giống như các đại dương nguyên thủy trên Trái Đất, Deuteronilus có thể từng chứa đựng sự sống.
Việc so sánh kỹ hơn với bờ biển Trái Đất giúp nhóm nhà khoa học loại trừ những nguồn gốc khác. Không giống trầm tích hình thành do sông, gió hay hoạt động núi lửa, độ dày và hình dạng của trầm tích mà Chúc Dung phát hiện phù hợp hơn với nguồn gốc ven biển.
Nếu thực sự từng tồn tại, Deuteronilus có thể đã biến mất chỉ sau một tỷ năm. Tuy nhiên, khoảng thời gian này cũng đủ để các dạng sống nguyên thủy phát triển bên trong.
Tàu đổ bộ Insight. (Ảnh: NASA)
Đã có nhiều thông tin thu thập cho thấy dấu vết của sự tổn tại của nước trên hành tinh đỏ. Vào tháng 8 năm ngoái, dữ liệu từ tàu đổ bộ Insight của NASA chỉ ra rằng có hồ nước lỏng khổng lồ trên sao Hỏa. Tàu đổ bộ Insight được NASA gửi lên sao Hỏa vào năm 2018 để nghiên cứu lớp vỏ, lớp phủ, lõi và bầu khí quyển, và đã ghi lại thông tin vô giá về bên trong sao Hỏa trước khi sứ mệnh kết thúc vào năm 2022.
Sử dụng hoạt động địa chấn để thăm dò bên trong sao Hỏa, các nhà địa vật lý đã tìm thấy bằng chứng về một hồ nước lỏng lớn dưới lòng đất - đủ để lấp đầy các đại dương cổ đại của hành tinh đỏ.
Dữ liệu từ tàu đổ bộ Insight của NASA cho phép các nhà khoa học ước tính rằng lượng nước ngầm có thể bao phủ toàn bộ hành tinh với độ sâu từ 1 đến 2 km.
Các nhà khoa học hành tinh trên Trái đất đã gửi nhiều tàu thăm dò và tàu đổ bộ lên sao Hỏa để tìm hiểu điều gì đã xảy ra với lượng nước đó, cũng như khi nào nó xảy ra và liệu sự sống có tồn tại hoặc đã từng tồn tại trên hành tinh đỏ hay không. Tuy nhiên, những phát hiện đã cho thấy dấu hiệu cho thấy phần lớn lượng nước không thoát ra ngoài không gian mà đã thấm xuống lớp vỏ.