Ai là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ?

Con của nhà điêu khắc Vũ Thị Xuân Trường nói mẹ mình là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ, và khởi kiện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi để 'tìm lại tên cho mẹ'.

Ai là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ? - Ảnh 1.

Tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ đặt tại quảng trường 11/3 huyện Ba Tơ - Ảnh: TRẦN MAI

Ngày 5-3, bà Vũ Thị Xuân Tú - con gái nhà điêu khắc Vũ Thị Xuân Trường - cho biết đã nhận được thông báo của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đưa vụ án "tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ" liên quan đến tác giả tượng đài Ca sĩ Kiều Lệ bị xử phạt vì vu khống người giữ tác quyền bài hát 'Quy Nhơn mênh mang niềm nhớ'

Ngày 1-10-1982, Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Nghĩa Bình ra quyết định "Đồng ý cho bà Vũ Thị Xuân Trường - cán bộ điêu khắc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Nghĩa Bình phóng lớn phác thảo tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ từ 0,6m lên 1,2m".

Tuy vậy, năm 1984 không hiểu vì lý do gì, Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Nghĩa Bình đã mời ông Trần Tía từ Trường Mỹ thuật Hà Nội thực hiện phóng tượng thay vì mẹ mình.

"Quá trình phóng tác tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ, dù có những điểm mẹ tôi không đồng ý. Nhưng vì là nghệ sĩ với nhau và Khởi nghĩa Ba Tơ có ý nghĩa lịch sử lớn nên mẹ tôi không muốn tranh cãi với bác Tía về những điểm chưa đúng với tạo tác bức tượng ban đầu của mẹ", bà Tú nói.

Theo bà Tú, mẹ bà hiển nhiên là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ. 

Vậy nên ngày 2-2-2009 để chuẩn bị cho kỷ niệm 65 năm Khởi nghĩa Ba Tơ, một đoàn cán bộ của Huyện ủy Ba Tơ và Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Quảng Ngãi đến tận nhà điêu khắc gia Vũ Thị Xuân Trường để xin ý kiến tác giả ủy quyền cho đơn cải tạo bức tượng (chuyển từ chất liệu bê tông sang đá với kích thước lớn hơn).

Ai là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ? - Ảnh 2.

Bà Tú bên tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ mà bà cho rằng do mẹ mình sáng tác - Ảnh: TRẦN MAI

"Thấy mọi người tôn trọng tác giả và đây là việc tốt nên mẹ tôi đã viết giấy ủy quyền. Trong văn bản này có nhấn mạnh việc thi công phải đúng với tinh thần tượng mẫu phác thảo của mẹ tôi. Họ còn hứa sẽ để mẹ tôi giám sát thi công tượng đài mới bằng đá", bà Tú nói.

Việc thi công diễn ra, điêu khắc gia Vũ Thị Xuân Trường chỉ hay thông tin qua báo đài. Bà Trường nhiều lần điện thoại, gửi thư yêu cầu làm rõ. 

"Trong văn bản trả lời Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi cho rằng mẹ tôi đã bán quyền tác giả tượng Khởi nghĩa Ba Tơ cho Sở Văn hóa Thông tin với giá 30.000 đồng, nên không còn quyền tác giả của bức tượng nữa. Mà tác giả là ông Trần Tía", bà Tú nói.

Bức xúc khi sự thật bị "đổi trắng thay đen", nhà điêu khắc Xuân Trường yêu cầu cung cấp văn bản việc bán quyền tác giả của bức tượng. Mãi đến năm 2013 bà Trường qua đời, vẫn không đơn vị nào chứng minh được bà đã bán niềm tự hào lớn nhất cuộc đời điêu khắc của mình.

"Tượng Khởi nghĩa Ba Tơ là niềm tự hào lớn nhất trong cuộc đời sáng tác của mẹ tôi. Không có một nghệ sĩ nào lại đi bán đứa con tinh thần của mình. Ngoài việc làm con của mẹ, tôi cũng là một họa sĩ nên hiểu rõ điều ấy. Nên khi mẹ mất, tôi tiếp tục theo đuổi vụ việc để tìm lại tên cho mẹ mình", bà Tú nói.

Ròng rã "tìm lại tên cho mẹ"

Để chứng minh mẹ là tác giả

Bà Tú bên bức ảnh có mẹ mình - nhà điêu khắc Vũ Thị Xuân Trường lúc sáng tác tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ - Ảnh: TRẦN MAI

Bà Tú làm đơn khởi kiện từ năm 2019, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã hai lần hòa giải, nhưng cả hai lần bên bị khởi kiện đều không có mặt. Điều ấy khiến bà rất buồn.

Sau 6 năm, vụ án được thông báo xét xử, bà Tú bảo vừa mừng, vừa buồn. Bởi phiên xử diễn ra chỉ cách lễ kỷ niệm 80 năm Khởi nghĩa Ba Tơ đúng một tuần.

"Sáng nay tôi đi ngang quảng trường Phạm Văn Đồng, thấy tỉnh Quảng Ngãi đang dựng sân khấu chuẩn bị lễ kỷ niệm cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ. Tôi thật sự rất buồn khi phải tham gia phiên tòa vào lúc này. 

Thật sự chuyện này quá nhỏ so với ý nghĩa lịch sử to lớn của cuộc khởi nghĩa. Tôi chỉ muốn tìm lại tên tác giả cho mẹ mình, nếu các bên tôn trọng sự thật, sẽ chẳng có vụ kiện nào diễn ra cả", bà Tú nói.

Ai là tác giả tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ? - Ảnh 5.Con gái Phú Quang: 'Đòi tiền tác quyền như đi đòi nợ thuê'

Sau khi được thừa hưởng di sản âm nhạc của cha là nhạc sĩ Phú Quang, nghệ sĩ Trinh Hương mới thấm thía chuyện ‘đòi tiền tác quyền như đi đòi nợ thuê’, mệt mỏi, ức chế không biết bao nhiêu mà kể...

Link nội dung: https://saigoneconomy247.com/ai-la-tac-gia-tuong-dai-khoi-nghia-ba-to-a158844.html