Em không thể nói lời từ biệt, như vung tay ném đá qua trời
Tâm sự với Tuổi Trẻ Online, Đào Phong Lan nói 'Em không thể nói lời từ biệt' không chỉ là một bài thơ về tình yêu mà còn là một tuyên ngôn sống của chị. Dù rời khỏi thế giới này, ta vẫn sẽ ở bên cạnh người mình thương, chỉ là trong một hình hài khác.
Em không thể nói lời từ biệt đánh dấu sự trở lại của nhà thơ Đào Phong Lan sau gần 20 năm vắng bóng trên thi đàn
Tập thơ Em không thể nói lời từ biệt của Đào Phong Lan do Nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành - Ảnh: HỒ LAM
Có khi người đọc lại trầm ngâm với lời tỏ bày tha thiết của một người đàn bà đi qua bao nhiêu được mất:
"Bây giờ còn trẻ với ai? / Xác xơ, xơ xác những nhài cùng ngâu / Trăng tàn một nửa ngõ sau / Dâu non ở cuối vườn dâu đã già" (Lỡ).
Nếu phải lựa chọn một sáng tác tâm đắc nhất trong tập thơ, Phong Lan cho biết chị sẽ chọn Em không thể nói lời từ biệt:
"Em không thể nói lời từ biệt / Như vung tay ném đá qua trời / Nơi ta đứng, mùa thu tha thiết / Đám cúc hoa óng ả xanh ngời".
"Tôi không tin vào sự chia ly tuyệt đối. Tôi cho rằng một con người, đồ vật, ký ức không bao giờ hoàn toàn biến mất khỏi cuộc đời ta.
Dù rời khỏi thế giới này, ta vẫn sẽ ở bên cạnh người mình thương, chỉ là trong một hình hài khác. Vì thế, không dễ dàng nói lời từ biệt với bất cứ điều gì đã từng khiến chúng ta rung động hoặc những người thân thương xung quanh ta", Phong Lan bộc bạch.
Tập thơ của Đào Phong Lan gồm 4 chương đặt tên theo 4 mùa trong năm. Chị chọn bắt đầu bằng mùa thu vì nghĩ đó là mùa của hoài niệm, của những cảm xúc lặng lẽ nhưng sâu sắc, của những câu chuyện không dễ dàng nói thành lời.
Còn thời điểm khép lại tập thơ là mùa hạ, mùa của ánh sáng rực rỡ, của những đam mê dâng trào.
Phong Lan tâm sự: "Tôi không muốn kết thúc bằng sự lặng lẽ của mùa đông, cũng không chọn sự khởi đầu đầy hy vọng của mùa xuân. Tôi muốn để lại trong lòng người đọc một dư âm mãnh liệt, như thể sau tất cả những hoài niệm, nỗi buồn dịu dàng của thu - đông, cuối cùng trái tim vẫn rực cháy với khát vọng sống và yêu thương".
Chỉ cần trái tim biết rung động, tình yêu vẫn luôn ở đó
Viết nhiều bài thơ về tình yêu và được yêu thích, với Phong Lan, tình yêu là phép màu lớn nhất trong đời người. Nó không chỉ là tình yêu đôi lứa mà còn là tình yêu đối với cuộc sống, con người, nghệ thuật, từng khoảnh khắc nhỏ bé mà ta có thể nắm giữ trong tay.
Trong mối quan hệ đôi lứa, Phong Lan nghĩ rằng tình yêu, dù có trải qua bao nhiêu thăng trầm, vẫn không bao giờ trở nên cũ kỹ.
Chỉ cần trái tim còn biết rung động thì tình yêu vẫn luôn ở đó, như gió thổi mãi không ngừng, như những hy sinh lặng lẽ mà nhiều khi người kia còn không biết tới.
Như trong bài Vì anh, chị viết: "Nếu tình yêu có bảy sắc màu / Em xin nhận về mình hai màu xanh - trắng / Để nở hoa lối anh về phẳng lặng / Nhuộm sắc trời thanh mát buổi sau mưa / Bởi tình yêu đâu xưa cũ bao giờ / Bởi vì gió không ngừng thổi mãi".
"Tôi đã từng nghĩ tình yêu là điều kỳ diệu nhất mà con người có thể trải nghiệm. Nó khiến ta hạnh phúc, khổ đau, cũng khiến ta hoài nghi và tin tưởng. Nhưng nếu ta yêu đủ chân thành thì ngay cả nỗi đau cũng có thể trở thành một điều đẹp đẽ" - Phong Lan nói.
Đào Phong Lan sinh năm 1975, là hội viên Hội Nhà văn TP.HCM. Chị ghi dấu ấn trong văn học từ rất sớm với việc xuất bản tập thơ đầu tiên Giêng Hai (Nhà xuất bản Thanh Niên) năm 1995, khi mới 20 tuổi.
Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn khi ấy phát biểu về chị: "Tôi rất yêu chất dân dã của thơ cô. Những câu lục bát nhuần nhuyễn, ý tứ, lung linh. Thơ Đào Phong Lan đầy nữ tính, thật dịu dàng e ngại và chờ mong khắc khoải...".
Đào Phong Lan từng giành giải ba truyện ngắn của Hội Nhà văn Việt Nam và Tuần báo Văn Nghệ Trẻ tổ chức năm 1997 ngay từ khi chị còn là sinh viên trường viết văn. Chị cũng nhiều lần đoạt giải nhất (1993, 1997), giải nhì (1994, 1996, 2001) và giải ba (1995, 1998) về thơ của Tập san Áo Trắng - Nhà xuất bản Trẻ và một số giải thưởng khác.
Thơ xóa nhòa những khác biệt sang hèn