Sao thơ lại bị chửi nhiều thế, có oan không?
Liên tục những vụ thơ bị ‘chửi’ trên mạng xã hội gần đây, mà mới nhất là trường hợp mấy bài thơ ba câu của Mai Văn Phấn. Sao thơ lại bị chửi nhiều thế, có oan không?
Nhà thơ Mai Văn Phấn đang là tâm điểm của cơn bão phê bình thơ - Ảnh: Facebook nhân vật
Trả lời câu hỏi này, có ý kiến cho rằng “những bài thơ bị chửi vì chúng chỉ giống thơ chứ không phải thơ”.
Cũng có nhiều ý kiến khẳng định có trường hợp thơ bị chửi là đúng, nhưng cũng có những trường hợp là oan.
Chửi, từ nhà thơ chưa nổi đến rất nổi
Còn nhớ tháng 4-2021, làng văn được dịp ồn ào bởi bài thơ Mẹ tôi chửi kẻ trộm của tác giả Tòng Văn Hân, vì bài thơ được trao giải cao nhất (giải B) cuộc thi thơ trên báo Văn Nghệ 2019 - 2020.
Bất chấp ban tổ chức giải thưởng thơ bảo vệ quan điểm trao giải của mình, hàng loạt nhà văn nhà thơ lẫn độc giả thông thường đều xô vào “chửi” bài thơ “dở nhất nước”, ngô nghê…
Chỉ một số ít ghi nhận tinh thần nhân văn và ý tứ bài thơ sâu sắc, nhưng cũng không “đồng ý” trao giải cho bài thơ này.
Năm 2022 là những than phiền xã hội “bội thực” các nhà thơ dở từ các hội thảo.
Năm 2023 lại một làn sóng mắng mỏ bài thơ Bắt nạt của Nguyễn Thế Hoàng Linh, vì ý tứ dở mà lại đưa vào 
Những bài thơ ba câu của Mai Văn Phấn đang được cộng đồng mạng mổ xẻ, chê bai - Ảnh: Facebook
Chửi thơ, có đáng không?
Trước câu hỏi “sao gần đây thơ bị chửi nhiều thế, có oan không?”, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên khẳng định: “Tùy trường hợp, tùy tác giả, nhưng với Mai Văn Phấn là oan”.
Ông Ngô Văn Giá cũng khẳng định chuyện mấy bài thơ của Mai Văn Phấn bị mang ra bỉ bai, chế giễu là oan uổng. Ông nói thơ Mai Văn Phấn cần đọc trong tính hệ thống và tổng thể của nó, chứ không nên chỉ đọc 1-2 bài rồi chê bai cảm tính.
Tập thơ Thả của Mai Văn Phấn - Ảnh: Website Mai Văn Phấn
Nhưng ông Văn Giá cũng thừa nhận lý do thơ bị chửi nhiều gần đây là bởi có nhiều thơ dở.
Một nhà thơ có tiếng cũng cho rằng gần đây nhiều bài thơ bị chửi cũng không oan, bởi chúng chỉ “giống thơ chứ không phải thơ”.
Thực tế, chẳng phải gần đây thơ mới bị chửi nhiều.
Nhà thơ Vũ Quần Phương trong một hội thảo về văn nghệ mới đây cho biết ngay trong giới văn chương từ lâu đã lan truyền câu vè rằng: “Gặp nhau tay bắt mặt mừng / Tặng gì thì tặng xin đừng tặng thơ”.
Người đọc ngán ngẩm vì có quá nhiều thơ dở được phát hành.
Nhưng phải chăng còn có một lý do khác: người Việt bây giờ quá thiếu sự bao dung, cởi mở và cẩn trọng nhưng lại quá thừa sự phán xét, chê bai người khác?
Ông Văn Giá đồng tình có thực tế này ở người Việt hiện nay.
Thu Phương, nhân viên một công ty sách, than thở: “Thơ dù dở cũng vô hại, sao lại mạt sát thơ và người làm thơ như vậy”.
Đây không phải lần đầu tiên thơ Mai Văn Phấn bị phản đối. Nhà thơ này trong một sự kiện ra mắt tập thơ của mình ở Hà Nội đã thành thực chia sẻ ông từng phải sống trong sự khắc nghiệt của dư luận.
Ông bảo ngay anh em bạn thơ, dù trước mặt nói cười nhưng đằng sau họ nói “thơ phú gì tắc tị”, “chẳng hiểu gì”, “đáng ném vào sọt rác”. Bởi không xa lạ với những người chưa hiểu, chưa thích thơ mình, lần này Mai Văn Phấn vẫn “ung dung” trước làn sóng bỉ bai thơ ông.
Ông nói với Tuổi Trẻ Online chuyện yêu - ghét một vài bài thơ hay tác giả thơ, văn nào đó cũng là “chuyện thường tình trong sinh hoạt văn chương”. Cho nên ông không quá bận tâm những bình phẩm này, chỉ kiên định đi con đường thơ của mình.
Bị chê trao giải cho những bài thơ ‘dở nhất nước’, ban tổ chức nói gì?