Tác giả Art Spiegelman tại studio của ông vào ngày 17-9-2004 - Ảnh: Reut
Thành công của Thị Kiến - từ tiểu thuyết của Stephen King đến phim của Kubrick
Đồng thời, ông cũng không giấu được nụ cười mỉa mai giễu cợt. Nghệ thuật nhân hóa mà Art Spiegelman sử dụng vừa mang đến một cái nhìn từ bên ngoài, có tính giễu nhại, đồng thời khiến cho câu chuyện trở nên tăm tối hơn.
Con người trong Maus là những con chuột bị loài mèo săn đuổi, là loài lợn, loài chó. Nhân dạng đã biến mất để nhường chỗ cho lớp thú và thú tính chiếm chỗ.
Những nhân vật trong Maus nhiều khi cũng xuất hiện sau lớp mặt nạ những con vật khác. Một câu hỏi về bản dạng cũng như căn cước. Ta là ai và ta thuộc về cộng đồng nào thấp thoáng sau những chiếc mặt nạ đó.
Chính việc ví con người với loài vật khiến Maus khơi lên không ít tranh cãi từ giới phê bình. Nhưng những khiếm khuyết của tác phẩm được bù đắp bằng câu chuyện mạnh mẽ, lớp lang.
Vừa có cái nhẹ bẫng của người già ôn cố lại tao đoạn đời mình, vừa có sự ám ảnh day dứt của hậu nhân khi nghe kể chuyện.
Có lẽ Holocaust không còn là kinh nghiệm chỉ ở những nhân chứng sống sót mà trở thành kinh nghiệm chung của cả dân tộc, một dạng ký ức tập thể truyền đời qua các thế hệ.
Maus vì thế không đơn thuần chỉ là "chuyện một kẻ sống sót", mà là câu chuyện cho thế kỷ sau. Một thiên ngụ ngôn của thế kỷ 20 gửi lại cho nhân loại mai hậu. Thiên ngụ ngôn về sự lên ngôi của cái ác.
Về sự nghiệt ngã của chiến tranh. Và đồng thời cũng là câu chuyện về ý chí của con người, trong những hoàn cảnh thảm thương, khi nhân tính bị sự bạo tàn của quyền lực thử thách.
Art Spiegelman tên thật là Itzhak Avraham ben Zeev Spiegelman, sinh năm 1948, trong một gia đình Ba Lan gốc Do Thái. Sau Thế chiến thứ hai, gia đình ông di cư đến Mỹ.
Ông bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ những năm 1960. Suốt đời ông đã gặt hái được nhiều giải thưởng danh giá.
Tác phẩm ra mắt lần đầu dưới dạng truyện đăng dài kỳ năm 1980. Maus: Chuyện một kẻ sống sót gồm hai phần. Maus I: My Father Bleeds History (Lịch sử rỉ máu của cha tôi) xuất bản lần đầu năm 1986 và Maus II: And Here My Troubles Began (Và từ đây các phiền toái bắt đầu) xuất bản lần đầu năm 1991.
Có thể xem Maus là cuốn tự truyện của Art Spiegelman về những khổ nạn mà gia đình, dòng tộc, cũng như đất nước mà ông đã nếm trải.
Link nội dung: https://saigoneconomy247.com/maus-va-van-menh-day-bien-dong-cua-mot-dan-toc-a154953.html