Đây là lần cắt giảm lãi suất thứ 5 của ECB kể từ tháng 6/2024 và thị trường kỳ vọng sẽ có thêm 2 hoặc 3 lần nữa trong năm nay. Lý do đưa ra rất thuyết phục, đó là đợt lạm phát tăng mạnh nhất trong nhiều thế hệ gần như đã bị đánh bại và nền kinh tế đang suy thoái cần được cứu trợ.
"Chúng tôi tin tưởng rằng lạm phát sẽ đạt được mục tiêu của chúng tôi trong năm 2025 một cách bền vững", Chủ tịch ECB Christine Lagarde phát biểu tại một cuộc họp báo. Ngân hàng trung ương đặt mục tiêu lạm phát khu vực đồng euro ở mức 2%.
Bà Christine Lagarde cho biết, quyết định này, vốn đã được dự đoán trước và giữ nguyên đồng euro cùng trái phiếu, đã được các nhà hoạch định chính sách nhất trí ủng hộ.
Với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa áp thuế, bà Lagarde thừa nhận rằng căng thẳng thương mại gia tăng có thể làm đảo lộn triển vọng lạm phát và gây sức ép lên nền kinh tế vốn đã ảm đạm của khu vực đồng euro gồm 20 quốc gia.
"Rủi ro đối với tăng trưởng kinh tế vẫn nghiêng về phía tiêu cực. Ma sát lớn hơn trong thương mại toàn cầu có thể gây ảnh hưởng đến tăng trưởng của khu vực đồng euro bằng cách làm giảm xuất khẩu và làm suy yếu nền kinh tế toàn cầu", bà Lagarde cho biết.
Tăng trưởng của khu vực đồng Euro bị đình trệ trong quý cuối cùng của năm 2024 do suy thoái công nghiệp và tiêu dùng yếu. Khi đó, ECB được cho là sẽ tiếp tục con đường nới lỏng ngay cả sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất vào hôm 29/1 và ám chỉ về một giai đoạn tạm dừng dài trong chu kỳ nới lỏng của chính mình.
Các nhà hoạch định chính sách của ECB có thể đã thở phào nhẹ nhõm tại cuộc họp của họ sau khi chính quyền ông Trump không áp đặt thuế quan thương mại toàn diện như lo ngại, mặc dù những lời đe dọa mà ông đưa ra đã phủ bóng đen lên triển vọng .
Thực trạng các nền kinh tế của châu Âu
Người tiêu dùng châu Âu đang tiết kiệm tiền mặt, ngành công nghiệp đang thu hẹp, các chính phủ có nguồn dự trữ khiêm tốn để chi tiêu và xuất khẩu - từ lâu là động lực thúc đẩy tăng trưởng - đang hầu như không tăng.
Nền kinh tế của Đức và Pháp đều suy giảm vào quý cuối cùng của năm 2024, còn Ý thì trì trệ, khiến Tây Ban Nha trở thành quốc gia duy nhất trong bốn quốc gia lớn của khu vực đồng euro có tốc độ tăng trưởng dương.
Nhà kinh tế Piet Haines Christiansen của Ngân hàng Danske cho biết: "Tôi nghĩ ECB khá thoải mái với giá thị trường và các điều kiện tài chính được định giá bởi thị trường trong kế hoạch lớn".
Lạm phát, tăng lên 2,4% vào tháng 12/2024 và có thể vẫn mất vài tháng nữa mới giảm xuống mức mục tiêu 2% của ECB nhưng không có nhiều bằng chứng cho thấy mọi thứ đang đi đúng hướng.
Tăng trưởng tiền lương đang chậm lại, thị trường lao động đang suy yếu, giá dầu đã giảm so với mức cao hồi đầu năm và đà tăng giá liên tục của đồng USD dường như đã dừng lại ở thời điểm hiện tại.
Tuần trước, ông Trump đã yêu cầu Fed cắt giảm lãi suất nhưng ngân hàng này đã phản đối với lý do lạm phát vẫn ở mức cao và Fed không vội cắt giảm chi phí đi vay - một tín hiệu mà thị trường đưa ra cho thấy có thể sẽ có một thời gian tạm dừng dài hơn.
Ở mức 2,75%, lãi suất tiền gửi của ECB đang tiến gần đến phạm vi 1,75% đến 2,50% được coi là "trung lập", không thúc đẩy cũng không làm giảm hoạt động kinh tế. Biến động do ông Trump gây ra có thể làm tăng thêm lời kêu gọi ECB giảm xuống dưới mức này và kích thích tăng trưởng.
Konstantin Veit tại PIMCO cho biết: "Các thị trường đang định giá mức lãi suất cuối cùng vào khoảng 2%, nhìn chung vẫn phù hợp với ước tính của chúng tôi về mức lãi suất chính sách trung lập cho khu vực đồng euro. Tuy nhiên, chúng tôi thấy những rủi ro tiêu cực bổ sung đối với tăng trưởng của khu vực đồng euro sau cuộc bầu cử ở Mỹ và khả năng lãi suất cuối cùng sẽ thấp hơn".
Biểu đồ đường so sánh số liệu lạm phát trong năm năm qua.
ECB có thể sẽ cắt giảm thêm 3 lần trong năm 2025
Các nhà giao dịch đang ngày càng tự tin hơn với nhận định rằng: Ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ thực hiện thêm 3 lần cắt giảm lãi suất trong năm nay vì dữ liệu tăng trưởng yếu sau đợt cắt giảm lãi suất mới nhất của ngân hàng này đã nhấn mạnh đến nhu cầu nới lỏng thêm nữa.
Trên thực tế, việc ECB để ngỏ khả năng nới lỏng chính sách hơn nữa, giúp đẩy lợi suất trái phiếu Đức kỳ hạn hai năm xuống mức thấp nhất trong ba tuần là khoảng 2,18%.
Quyết định của ngân hàng được đưa ra ngay sau dữ liệu cho thấy nền kinh tế khu vực đồng euro bất ngờ trì trệ trong quý trước, không đạt kỳ vọng tăng trưởng 0,1%, vì hai năm liên tiếp kinh tế Đức suy thoái đã gây ảnh hưởng đến toàn bộ khối. Điều đó càng làm tăng thêm sự u ám khi những lời đe dọa áp thuế của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã phủ bóng đen lên triển vọng nền kinh tế vốn đã trì trệ của khối này, mặc dù cho đến nay ông vẫn chưa áp dụng thuế quan toàn diện như lo ngại.
Nhà kinh tế trưởng khu vực châu Âu của Deutsche Bank, Mark Wall cho biết: "Thực sự không có lý do gì để nghĩ rằng ECB sẽ không tiếp tục cắt giảm lãi suất, ít nhất là xuống mức trung lập, và chúng tôi cho rằng rất có thể lãi suất sẽ xuống dưới mức trung lập vào cuối năm".
Lợi suất trái phiếu khu vực đồng euro giảm cùng với lợi suất trái phiếu kỳ hạn hai năm của Đức, nhạy cảm với kỳ vọng về lãi suất, sẽ có mức giảm hàng ngày lớn nhất kể từ cuối tháng 11/2024 với mức giảm gần 10 điểm cơ bản. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm, chuẩn mực cho khu vực đồng euro, đã giảm 7 điểm cơ bản xuống còn 2,50%.
Đồng euro, vốn thường bị ảnh hưởng bởi các đợt đặt cược cắt giảm lãi suất, đã tăng 0,1% trong ngày do đồng USD suy yếu sau dữ liệu tăng trưởng của Mỹ yếu hơn dự kiến .STOXX 600 toàn lục địa chỉ số tăng 0,7%, tương đối không bị ảnh hưởng bởi dữ liệu tăng trưởng hoặc ECB. Chỉ số cổ phiếu ngân hàng khu vực đồng euro giữ ở mức cao nhất kể từ năm 2011 và đã tăng lên trước đó.
Một số nhà phân tích cho biết, ECB sẽ phải cắt giảm lãi suất xuống dưới mức 2% mà thị trường kỳ vọng sẽ thấy vào cuối năm. Điều đó phù hợp với ước tính về cái gọi là lãi suất trung lập trong khu vực đồng euro, không hạn chế hoặc thúc đẩy tăng trưởng.
"Tôi nghĩ chúng ta sẽ giảm xuống mức thấp hơn thế, câu hỏi là giảm đến mức nào", Piet Christiansen, nhà phân tích trưởng của Danske Bank cho biết. Ông dự kiến ECB sẽ cắt giảm xuống 1,5%.
Ông Christiansen cho biết thêm, việc cắt giảm lãi suất vào tháng 3 "chắc chắn" nằm trong kế hoạch, đồng thời khẳng định kỳ vọng của thị trường về khả năng xảy ra động thái này lên tới gần 90%./.