Tục cúng thần bổn mạng của người Huế
Khi cái rét của những ngày cuối đông dần nhường chỗ cho nắng ấm đầu xuân, người dân xứ Huế lại tất bật chuẩn bị cho những ngày Tết cổ truyền.
Tranh thờ Trang Bà, Trang Ông của một gia chủ
Ba ngày 
Gà luộc và đĩa xôi có "Hoa tre" trong tục cúng "Lễ dâng thần Bổn mạng"
Nghi lễ cúng thần: Sợi dây kết nối đất trời
Từ mùng 4 đến mùng 9 tháng giêng, các gia đình Huế lại tùy vào vị thần độ mạng mà chọn ngày lành để thực hiện lễ cúng. Hai ngày mùng 8 và mùng 9 thường được coi là cao điểm của nghi lễ này.
Mâm cúng thần Bổn mạng được chuẩn bị kỹ lưỡng, với những lễ vật mang đậm ý nghĩa tâm linh. Cau trầu, rượu và xôi chè là ba món không thể thiếu, tượng trưng cho sự kết nối giữa trời, đất và con người.
Đặc biệt, món "hoa tre" - một tác phẩm thủ công từ tre, được vót mỏng và uốn cong thành bông - là điểm nhấn đặc trưng trong nghi lễ. Hoa tre không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự sống bất diệt, sức mạnh trường tồn của người Việt.
Một lễ vật khác không kém phần quan trọng là gà cúng. Người Huế chọn gà rất kỹ lưỡng, ưu tiên những con gà trống tơ, lông vàng óng, mào đỏ tươi và không có tì vết. Họ quan niệm rằng thần linh sẽ không chứng giám nếu lễ vật không đạt yêu cầu.
Khi mọi thứ đã sẵn sàng, gia chủ mặc trang phục chỉnh tề, đứng trước bàn thờ nghi ngút khói hương để dâng lễ. Lời khấn vang lên trang nghiêm, cầu xin thần linh bảo hộ gia đình, ban phúc lành và xua đuổi những điều xui rủi trong năm mới.
Sau khi cúng xong, cặp chân gà được ngâm vào ly rượu cúng để nhờ thầy giải quẻ. Những "đường nét" trên chân gà sẽ dự báo điềm lành hay dữ, giúp gia chủ có kế hoạch phù hợp cho năm mới.
Tục cúng thần Bổn mạng trong dòng chảy hiện đại
Ngày nay, mặc dù cuộc sống đã có nhiều đổi thay nhưng phong tục cúng thần Bổn mạng vẫn được người Huế trân trọng giữ gìn. Đó không chỉ là một nghi lễ đầu năm mà còn là một phần không thể thiếu trong bản sắc văn hóa của xứ Huế.
Mỗi mùa xuân, nhìn những bông hoa tre mộc mạc xuất hiện ở các phiên chợ, cảm nhận hương trầm lan tỏa trong không gian, người ta như thấy được sự kết nối giữa con người và trời đất.
Tục lệ này không chỉ là cách người Huế tri ân thần linh mà còn là lời nhắc nhở chúng ta về giá trị của lòng biết ơn, niềm tin và sự hòa hợp trong cuộc sống.
Cúng thần Bổn mạng không chỉ là một nghi thức tâm linh mà còn là di sản văn hóa, giúp gìn giữ hồn cốt của dân tộc trong dòng chảy bất tận của thời gian.
Diễn đàn TẾT DƯỚI MÁI NHÀ diễn ra từ ngày 20-1 đến 20-2-2025, do báo Tuổi Trẻ và Công ty INSEE Việt Nam đồng hành.
Tất cả người Việt Nam, không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp đều có thể gửi bài tham dự diễn đàn TẾT DƯỚI MÁI NHÀ. Bài viết gửi đến địa chỉ email [email protected].
Bài viết tối đa 1.000 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa.
Bài viết được thể hiện bằng tiếng Việt.
Tác giả ghi địa chỉ, điện thoại, email, số CCCD cùng số tài khoản để ban tổ chức liên lạc.
Bài viết phải chưa từng tham gia bất kỳ cuộc thi viết được tổ chức trước đây, hiện không tham gia trong bất kỳ cuộc thi viết đang được tổ chức. Bài viết chưa từng được đăng trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội.
Bạn đọc chịu trách nhiệm về bản quyền, khiếu nại xảy ra (nếu có).
Quyết định của ban tổ chức là quyết định cuối cùng.
Giải thưởng diễn đàn TẾT DƯỚI MÁI NHÀ
Các bài bạn đọc gửi đến diễn đàn sẽ được chấm điểm theo tiêu chí cùng với điểm do bạn đọc bình chọn.
Trong đó điểm chuyên môn do ban tổ chức chấm chiếm 50%, bạn đọc bình chọn chiếm 50% tổng số điểm của bài dự thi.
Số điểm bình chọn được tính dựa trên tương tác với bài viết, trong đó 1 sao = 15 điểm, 1 tim = 3 điểm, 1 like = 2 điểm.
- 1 giải nhất trị giá 5 triệu đồng.
- 3 giải nhì mỗi giải trị giá 3 triệu đồng.
- 5 giải khuyến khích mỗi giải trị giá 1 triệu đồng.
Các bài được chọn đăng sẽ được chấm trả nhuận bút theo quy định.
6 nghi lễ thờ cúng ngày Tết có ý nghĩa ra sao?