Theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, cuối năm 2023, toàn bộ mặt bằng Vành đai 4 qua Hà Nội phải giải phóng xong, tuy nhiên đến nay đã trễ hẹn 1 năm nhưng nhiều quận huyện vẫn chưa thực hiện đúng tiến độ.
Nhà thầu huy động hàng chục máy móc, công nhân thi công các hạng mục, đẩy nhanh tiến độ dự án đường Vành đai 4 qua Hà Nội.
Thi công “xôi đỗ” vì thiếu mặt bằng
Trong báo cáo mới nhất của Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội (Ban Giao thông - Chủ đầu tư) cho biết, dự án đường Vành đai 4 qua Hà Nội có chiều dài 52,7 km, đi qua các quận huyện, gồm: Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Thường Tín và quận Hà Đông. Đến nay sau 2 năm triển khai, 7 quận huyện đã giải phóng mặt (GPMB) phục vụ dự án được 91,7%.
“Hiện dự án vẫn còn 8,3 % mặt bằng, tương đương hơn 4,4 km chiều dài chưa được giải phóng mặt bằng xong. Trên phạm vi thi công toàn tuyến vẫn còn nhiều điểm ngắt quãng, xôi đỗ”, đại diện Ban QLDA cho biết.
Theo Ban QLDA, với hơn 4,4 km này không nằm ở một địa phương hay một đoạn tuyến mà nằm rải rác trên địa bàn 6 quận huyện. Cụ thể, trong 7 quận huyện có dự án đi qua thì có 6 quận huyện còn tồn tại mặt bằng chưa được giải phóng hết, gồm: Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai, Thường Tín và quận Hà Đông.
Về tiến độ Dự án thành phần 2.1 (làm đường song hành), theo ông Ngô Ngọc Vân - Giám đốc Ban QLDA, sau 15 tháng kể từ ngày khởi công, 4 gói thầu xây lắp đã được các nhà thầu đồng loạt triển khai trên phần diện tích mặt bằng đã bàn giao với 32 mũi thi công (23 mũi đường, 9 mũi cầu).
Đường song hành Vành đai 4 đoạn qua Thường Tín (Hà Nội) do nhà thầu CIENCO4 thực hiện đã rõ hình hài sau 17 tháng thi công.
Hiện nhà thầu đang xử lý nền đất yếu, cầu và thi công hạng mục thảm bê tông nhựa bán rỗng. Sản lượng đến nay đạt khoảng 36,86%. Dự kiến hoàn thành Dự án vào quý IV/2025.
Với Dự án thành phần 3 (làm đường cao tốc), Ban QLDA đang phối hợp đóng dấu thẩm định, phát hành kèm theo hồ sơ mời thầu lựa chọn nhà đầu tư, dự kiến quý II/2025 khởi công.
Trường hợp không có nhà đầu tư đáp ứng, Ban QLDA sẽ đề xuất Thành phố báo cáo Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội cho phép điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án từ phương thức đối tác công tư sang đầu tư công.
Người dân có tâm lý chờ áp dụng quy định mới
Đại điện một số quận, huyện có đường Vành đai 4 chạy qua cho biết, hiện hầu hết diện tích đất nông nghiệp đã được giải phóng xong. Mặt bằng dự án chưa giải phóng xong hiện nay liên quan đến đất ở, đất mồ mả lâu năm và việc di chuyển hạ tầng đường điện cao thế.
Theo ông Hoàng Anh Tuấn - Chủ tịch UBND huyện Mê Linh, đường Vành đai 4 Vùng thủ đô, đoạn qua huyện Mê Linh có chiều dài khoảng 11,2km, chiếm tỉ lệ 19% đoạn tuyến của toàn thành phố Hà Nội, đi qua 5 xã: Văn Khê, Chu Phan, Đại Thịnh, Thanh Lâm và Kim Hoa.
Sau một năm thi công, nhiều đoạn tuyến Vành đai 4, đoạn qua huyện Mê Linh dài hơn 11km đã lộ diện hình hài.
Tổng diện tích thu hồi đất ở Mê Linh khoảng 141,5ha (trong đó, đất nông nghiệp 120,3ha; đất ở 7,05ha liên quan đến 428 hộ; đất trường học 1,8ha liên quan đến 02 trường tiểu học và 01 trường THCS; còn lại là các loại đất khác 12,35ha), liên quan đến trên 3000 hộ dân; chi phí giải phóng mặt bằng gần 3.000 tỷ đồng.
“Công tác giải phóng mặt bằng phục vụ xây đường Vành đai 4 đã thu hồi 100% đất nông nghiệp. Tuy nhiên, quá trình triển khai giải phóng mặt bằng đất ở tại các xã vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Huyện đã đề xuất, xin ý kiến UBND thành phố xem xét cơ chế đặc thù trên địa bàn huyện để sớm hoàn thành việc thu hồi đất ở, bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thi công”, ông Tuấn cho biết.
Nêu khó khăn về đất ở, lãnh đạo huyện Mê Linh cho biết, từ năm 2024, Luật Đất đai mới có hiệu lực đã làm thay đổi nhiều nội dung, từ giá đền bù cho đến quá trình xác định các nguồn gốc đất để đền bù cho dân, do quy định mới nên một mặt cần có hướng dẫn để thực hiện.
Công nhân và máy móc thi công với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa” để sớm hoàn thành Vành đai 4.
“Huyện Mê Linh có số hộ và diện đất ở cần thu hồi và khối lượng công việc xây dựng khu tái định cư nhiều nhất trong 7 quận, huyện có Vành đai 4 đi qua; xác định đây là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp cả về áp dụng chính sách, pháp luật cũng như diễn biến tâm tư, nguyện vọng của nhân dân. Thêm vào đó, người dân có tâm lý đợi chờ áp dụng các quy định mới sẽ có lợi hơn. Huyện đặt ra mục tiêu xong trong cuối năm nay. Tuy nhiên, mặt bằng còn vướng hiện nay là đường điện và trạm biến áp kèm theo chưa được di chuyển khỏi phạm vi dự án. Việc này, huyện và các đơn vị chuyên môn của huyện không thể chủ động thực hiện mà phải phối hợp với cơ quan điện lực để họ bố trí di dời, huyện đóng vai trò là đơn vị phối hợp”, ông Tuấn nói.
Đề cập đến tiến độ thực hiện, ông Tuấn cho biết, huyện đặt ra mục tiêu xong trong tháng 12 năm nay. Tuy nhiên, việc GPMB thi công Vành đai 4 trên địa bàn huyện đang vướng nhiều nội dung, trong đó lớn nhất là nội dung liên quan đến giải phóng diện tích đất ở và các khu mồ mả, hạ tầng điện, viễn thông, nước sạch sinh hoạt...
“Để đảm bảo xuyên suốt dự án chung chính sách, nhất là đất tái định cư, huyện Mê Linh đề nghị Ban Chỉ đạo Dự án đường Vành đai 4 Thành phố chấp thuận cho phép tiếp tục áp dụng giá đất cụ thể đã được UBND huyện Mê Linh phê duyệt tại các Quyết định số 1343, 1344 và 1345/QĐ-UBND ngày 03/4/2024 hoặc trước mắt, điều chỉnh cục bộ Bảng giá đất tại 3 vị trí tái định cư làm căn cứ tính tiền khi giao đất tái định cư”, lãnh đạo huyện Mê Linh kiến nghị.
Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội cho biết, cần ưu tiên bàn giao đối với các hạng mục đường găng tiến độ của dự án như móng cột cao thế, xử lý đất yếu.
Chủ tịch huyện Mê Linh cho biết, đến nay, cơ bản đã hoàn thành 3 khu tái định cư tại thôn Nội Đồng (xã Đại Thịnh), thôn Khê Ngoại 2 (xã Văn Khê) và thôn Tân Châu (xã Chu Phan) với cơ sở hạ tầng đồng bộ, rất đẹp, tốt hơn nhiều nơi ở cũ được nhân dân đồng thuận cao.
Về công tác GPMB đoạn qua Hà Nội, Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông Hà Nội cho biết, cần ưu tiên bàn giao đối với các hạng mục đường găng tiến độ của dự án như móng cột cao thế, xử lý đất yếu.
Ban QLDA đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục chủ trì, nghiên cứu chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện đúng quy định, đảm bảo thống nhất toàn bộ dự án.
Đối với việc GPMB đất ở hiện nay, khối lượng mặt bằng còn lại chủ yếu là đất ở trên địa bàn 5 quận, huyện: Hà Đông, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai gặp khó khăn do vướng mắc khi áp dụng Luật Đất đai ngày 18/01/2024 và các quy định hiện hành. Cùng đó là các khó khăn liên quan đến việc xác định nguồn gốc đất, chênh lệch lớn giữa giá đầu đi, đầu đến...
Tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ dự án Vành đai 4, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài yêu cầu các cơ quan, đơn vị, sở ngành và các quận huyện tập trung nỗ lực, cùng với đó phối hợp với các bộ, ngành có liên quan tham vấn về cơ chế, chính sách, phấn đấu hoàn thành công tác GPMB trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Theo Bí thư Hà Nội, đây là cơ sở, là tiền đề để hoàn thành tuyến đường song hành trước Đại hội Đảng bộ Thành phố, đồng thời giúp chủ đầu tư đạt mục tiêu khởi công Dự án thành phần 3 (đường cao tốc) trong quý II/2025.