Tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon: “Yếu tố thay đổi cuộc chơi”
Tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon, tốc độ Mach 9 (11.000 km/h), có thể được phóng từ nhiều nền tảng khác nhau, cung cấp cho Nga những lựa chọn triển khai khác nhau trong các kịch bản chiến đấu khác nhau.
Bộ Quốc phòng Nga vừa lần đầu tiên công bố thiết kế thực sự của tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon, bằng cách phát hành một video giới thiệu về vụ phóng từ một chiến hạm Nga, Army Recognition đưa tin hôm 4/12.
Theo trang tin quân sự, sự kiện này đánh dấu một thời điểm quan trọng trong cuộc đua vũ khí siêu vượt âm và làm nổi bật khả năng ngày càng tăng của Nga trên "đấu trường" siêu thanh.
Ban đầu được Tổng thống Nga Vladimir Putin giới thiệu vào năm 2018 như một phần của "bộ sưu tập" các hệ thống vũ khí tiên tiến rộng hơn, 3M22 Zircon (còn được gọi là Tsirkon) đã bước vào quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt vào cuối năm 2020.
Với tốc độ cao, tính không thể đoán trước và khả năng né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện tại, tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon đặt ra thách thức đáng kể trong chiến tranh hiện đại. Ảnh: Defense Review
Kể từ đó, tên lửa siêu vượt âm đã đạt được một số cột mốc quan trọng, với các vụ phóng thử thành công từ cả tàu nổi và tàu ngầm Severodvinsk vào năm 2021. Từ đó, tên lửa này được coi rộng rãi là vũ khí tiên tiến có khả năng thay đổi động lực của chiến tranh hiện đại.
Lần triển khai chiến đấu đầu tiên của Zircon diễn ra vào tháng 1/2023, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình triển khai công nghệ siêu thanh của Nga.
Đến tháng 3/2024, Tổng thống Putin đã xác nhận việc sử dụng tên lửa này trong thực chiến ở Ukraine, nhấn mạnh tiềm năng của nó như một "yếu tố thay đổi cuộc chơi" trong các chiến lược quân sự toàn cầu.
Khinh hạm Đô đốc Gorshkov phóng tên lửa siêu vượt âm Zircon ở Biển Trắng, Nga, ngày 19/7/2021. Ảnh: Business Insider
3M22 Zircon, NATO gọi là SS-N-33, là tên lửa chống hạm cơ động hoạt động ở tốc độ siêu thanh lên tới Mach 9 (gấp 9 lần tốc độ âm thanh hoặc khoảng 11.000 km/h). Tốc độ chưa từng có này cho phép Zircon bao phủ khoảng cách rộng lớn chỉ trong vài phút, khiến lực lượng đối địch có rất ít thời gian để phản ứng.
Tên lửa có tầm hoạt động lên tới 1.000 km, tùy thuộc vào quỹ đạo bay của nó. Khi bay ở độ cao thấp, nó bao phủ khoảng 500 km, và phạm vi này sẽ được mở rộng đáng kể với quỹ đạo bán đạn đạo.
Hệ thống đẩy 2 tầng của Zircon – kết hợp một bộ tăng tốc nhiên liệu rắn để tăng tốc ban đầu và một động cơ phản lực tĩnh siêu âm (scramjet) để duy trì đường bay siêu thanh – đảm bảo nó duy trì tốc độ và khả năng cơ động phi thường của mình.
Tên lửa siêu vượt âm 3M22 Zircon (Tsirkon), NATO gọi là SS-N-33. Ảnh: Shutterstock
Một trong những tính năng của Zircon khiến đối thủ lo ngại nhất là tính linh hoạt của nó. Khả năng kép của tên lửa – mang cả đầu đạn thông thường và hạt nhân – làm phức tạp các tính toán chiến lược. Đối với Mỹ và NATO, Zircon đại diện cho một thế hệ công nghệ tên lửa mới có thể thay đổi cán cân sức mạnh, đặc biệt là trong các hoạt động hải quân.
Thêm vào đó, tên lửa có thể được phóng từ nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm tàu nổi, tàu ngầm và bệ phóng ven biển trên đất liền, cung cấp cho Nga nhiều lựa chọn triển khai khác nhau trong các kịch bản chiến đấu khác nhau, đồng thời làm tăng mối đe dọa đối với các tài sản hải quân như tàu sân bay và tàu khu trục.
Đặc biệt, với tốc độ cao, tính không thể đoán trước và khả năng né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa hiện tại, tên lửa siêu vượt âm Zircon đặt ra thách thức đáng kể: Chưa có công nghệ nào được biết đến có thể chống lại các mối đe dọa siêu thanh một cách nhất quán, nghĩa là Zircon không thể bị đánh chặn theo thời gian thực, chủ yếu là khi nó được phóng từ khoảng cách xa.
Cuộc trình diễn công khai tên lửa siêu thanh 3M22 Zircon của Nga đánh dấu một cột mốc quan trọng không chỉ trong những tiến bộ công nghệ của Nga mà còn trong các mối đe dọa ngày càng gia tăng do vũ khí siêu thanh gây ra.
Minh Đức (Theo Arrmy Recognition)
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Tham khảo thêm
