Di chỉ Vườn Chuối rất hiếm nhưng 'không hiểu lý do gì' rất chậm xếp hạng

Các nhà khoa học đều khẳng định giá trị rất lớn của di chỉ khảo cổ Vườn Chuối, nhưng họ ‘không hiểu lý do gì’ khiến việc xếp hạng di tích cho di chỉ này diễn tiến quá chậm.

Đoàn nghiên cứu đã phát hiện hơn 70 mộ táng tiền Đông Sơn và 40 mộ táng Đông Sơn - Ảnh: PHƯƠNG ANH

Việc xếp hạng di tích rất chậm

Tại hội thảo, ông Quý cho biết phần khai quật di chỉ Vườn Chuối hiện đã làm gần xong, nhưng phần bảo tồn rất chậm.

Từ năm 2019 Viện Khảo cổ học cùng các đơn vị liên quan đã lập bộ hồ sơ trình sở, ban, ngành chức năng, nhưng tới nay phần phía đông của di chỉ Vườn Chuối (phần được phép giữ lại) mới chỉ ghi vào danh mục di tích được kiểm kê.

Trong khi cùng mức độ giá trị quý hiếm, di chỉ khảo cổ Đồng Đậu đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Các nhà khảo cổ nêu thắc mắc "không biết vì lý do gì" mà việc xếp hạng di tích cho di chỉ này lại chậm như vậy. Họ bày tỏ mong muốn di chỉ này sẽ không lặp lại số phận đáng tiếc như Đàn Xã Tắc ở Ô Chợ Dừa, Hà Nội bị lấp làm đường.

Những dụng cụ lao động thời đại kim khí được tìm thấy tại di chỉ Vườn Chuối - Ảnh: PHƯƠNG ANH

Tuy thế, GS.TSKH Vũ Minh Giang cũng hiểu lý do đến từ sự mâu thuẫn giữa bảo tồn và phát triển mà nhiều nơi cũng phải đối mặt, chứ không chỉ Việt Nam.

Nhưng bước qua được tình thế giằng xé để chọn phát triển bền vững như nhiều quốc gia chọn lựa thì việc bảo tồn văn hóa thực tế lại mang đến lợi ích dài lâu hơn.

"Đường có thể làm mới bất cứ lúc nào, nhưng di tích đã mất đi thì hầu như không thể lấy lại", ông Giang nói.

Vì vậy Viện Khảo cổ học đề nghị UBND thành phố Hà Nội và UBND huyện Hoài Đức đẩy nhanh việc công nhận di chỉ Vườn Chuối là di tích cấp thành phố và thực hiện kế hoạch bảo quản, bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Các nhà khoa học gợi ý sau khi xếp hạng di tích, có thể biến nơi đây thành công viên văn hóa khảo cổ.