Cảnh báo lợi nhuận các hãng sản xuất ô tô như Volkswagen và Stellantis đang làm dấy lên lo ngại rằng ngành công nghiệp châu Âu sẽ mắc kẹt trong tình trạng suy thoái sâu và lâu hơn.
Vào đầu năm 2024, ngành công nghiệp châu Âu vốn đã kỳ vọng sẽ trở lại bình thường sau gián đoạn chuỗi cung ứng do Covid-19, thậm chí dự báo sản lượng xe sẽ tăng hơn 2% do nhu cầu dồn nén. Tuy nhiên thực tế, các công ty lại đang phải đối mặt rất nhiều vấn đề, trong đó có cạnh tranh gay gắt từ phía Trung Quốc.
“Chúng ta đều cho rằng mọi thứ sẽ trở lại bình thường nhưng chúng lại chuyển biến theo chiều hướng xấu đi”, nhà phân tích Philippe Houchois của Jefferies cho biết.
Các nhà sản xuất ô tô có lẽ sẽ phải chuẩn bị cho một thời kỳ suy thoái dài hơn sau một loạt khoản đầu tư công nghệ sao, biên độ lợi nhuận thấp và sự cạnh tranh ngày càng nhiều. “Có những trở ngại cơ bản ở hầu hết mọi khía cạnh đối với toàn bộ ngành công nghiệp. Sẽ là quá sớm để nói rằng trong năm 2025 mọi thứ sẽ khá hơn”, nhà phân tích ô tô của UBS Patrick Hummel cho biết.
Lực cản lớn nhất đến từ Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, nơi bị ảnh hưởng bởi suy thoái ngành bất động sản. Mặc dù Bắc Kinh đã tung ra một loạt các biện pháp kích thích để thúc đẩy nền kinh tế, song những hãng như Volkswagen và Mercedes-Benz vẫn có thể sẽ gặp khó khăn khi khách hàng chuyển sang lựa chọn các thương hiệu địa phương có công nghệ vượt trội.
Theo dữ liệu từ Automobility, một công ty tư vấn tại Thượng Hải, thị phần của các thương hiệu nước ngoài trong doanh số bán ô tô tại Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 37% trong 7 tháng đầu năm 2024 so với mức 64% của năm 2020. Dữ liệu cho thấy sự suy giảm đặc biệt nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất ô tô Đức, hiện chiếm chưa đến 15% thị phần so với mức gần 25% của 4 năm trước.
Trong những tuần gần đây, Mercedes-Benz và Porsche đã cảnh báo về mức lợi nhuận thấp hơn dự kiến vì doanh số bán xe hạng sang tại Trung Quốc bị ảnh hưởng. Theo Matthias Schmidt, một nhà phân tích ô tô độc lập, các nhà sản xuất ô tô phương Tây, vốn được hưởng lợi thế kinh tế từ việc bán số lượng lớn ô tô chạy bằng xăng tại Trung Quốc, sẽ sớm mất thị phần vào tay các đối thủ địa phương. Họ sẽ phải bù đắp biên lợi nhuận thu hẹp bằng cách tăng giá ở các thị trường khác.
Tại châu Âu, nơi lãi suất cao hạn chế tăng trưởng doanh số, các công ty ô tô cũng đang phải vật lộn. Nhiều triển vọng sẽ khó có thể cải thiện vào năm tới khi các tiêu chuẩn khí thải carbon mới của EU buộc các nhà sản xuất ô tô châu Âu bán nhiều xe điện hơn.
“Về mặt giá cả, năm 2025 có thể là một năm rất khó khăn ở châu Âu”, Daniel Schwarz, một nhà phân tích ô tô tại Stifel cho biết. “Họ phải bán nhiều xe điện hơn. Mọi người không muốn chúng. Họ phải giảm giá nhiều hơn cho những chiếc xe này”.
Nhu cầu xe điện tăng trưởng chậm lại khiến doanh số bán hàng chung của châu Âu giảm. Trong tháng 6 đến tháng 8, số lượng đăng ký xe mới giảm 3% đối với Volkswagen và gần 10% đối với Stellantis, theo số liệu do cơ quan công nghiệp ô tô châu Âu công bố.
Volkswagen, coi Trung Quốc là thị trường lớn nhất của mình, đang cân nhắc đóng cửa các nhà máy ở Đức lần đầu tiên trong lịch sử 87 năm vì muốn tìm cách cắt giảm chi phí. Đà giảm giá xe tại thị trường này sẽ càng gây thêm áp lực lên dòng tiền ngành ô tô, vốn đang hoặc sẽ chuyển sang âm đối với Volkswagen, Stellantis và Aston Martin.
Nhà sản xuất xe hơi hạng sang của Anh là Aston Martin và Ineos Automotive, một thương hiệu xe hơi mới do tỷ phú Jim Ratcliffe sáng lập, đã đổ lỗi cho tình trạng thiếu linh kiện, trong khi Porsche đã đưa ra cảnh báo lợi nhuận vào tháng 7 do gián đoạn nguyên vật liệu.
Adrian Hallmark, giám đốc điều hành mới của Aston Martin, nói: “Trong sáu đến chín tháng qua, các nhà cung cấp lớn đã gặp phải hỏa hoạn, lũ lụt hoặc phải bổ nhiệm quản lý với quy mô mà cá nhân tôi chưa từng thấy”.
Các nhà phân tích cho biết, ngoài các yếu tố bên ngoài, các thương hiệu xe còn gặp vấn đề nội tại. Ví dụ, nhà sản xuất xe Peugeot và Chrysler Stellantis đang gặp khó khăn ở Mỹ vì định giá xe quá cao.
Natalie Knight, giám đốc tài chính tại Stellantis, gần đây đã phát biểu rằng: “Chúng tôi đã mắc một số sai lầm trong năm nay và chúng tôi đã phải trả giá bằng giá cổ phiếu”. Cổ phiếu của tập đoàn đã giảm hơn một nửa kể từ mức đỉnh điểm vào tháng 3.
Sau cảnh báo lợi nhuận vào thứ Hai, biên lợi nhuận hoạt động của hãng sản xuất ô tô lớn thứ tư thế giới này ước tính sẽ giảm mạnh xuống còn 2,4% trong nửa cuối năm so với 10% trong sáu tháng đầu năm. Nguyên nhân là do tập đoàn đang giảm giá mạnh cho các đại lý tại Mỹ để giải quyết lượng hàng tồn kho.
Nhà phân tích Stephen Reitman của Bernstein cho biết năm nay sẽ là một phép thử quan trọng rằng các nhà sản xuất ô tô sẽ cố gắng khắc phục nhu cầu chậm lại bằng cách cắt giảm sản lượng hay chuyển sang cuộc chiến giảm giá khốc liệt. “Chúng tôi biết rằng năm 2024 sẽ là một năm khó khăn. Nếu các công ty cắt giảm sản lượng thay vì cố gắng giết nhau bằng các khoản chiết khấu, các nhà đầu tư có thể nhìn nhận tích cực hơn một chút. Tuy nhiên nếu họ thất bại, mọi thứ sẽ tiêu cực hơn nhiều đó”, Reitman cho biết.
Theo: Financial Times, WSJ